رئیس جمهوری ایالات متحده روز دوشنبه در دیداری تاریخی با رئیس جمهوری کوبا و گفتوگو درباره مسائل مختلف، بر عزم دو کشور برای طی مسیری که برای عادیسازی روابط دوجانبه پس از نیم قرن مخاصمه انتخاب کردهاند، برغم اختلاف نظر در زمینههایی مانند دموکراسی و حقوق بشر، تاکید کردند.
باراک اوباما پس از دیدار حدودا دو ساعته خود با رائول کاسترو، در یک نشست خبری مشترک در هاوانا، ضمن تشکر از مهماننوازی گرم دولت و ملت کوبا از رئیس جمهوری آمریکا، خانواده و هیئت همراه او، تاکید کرد که امروز "روزی نو" در روابط ایالات متحده و کوباست.
وی گفت وقتی کشورها عقاید راستین خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و درباره آنها صحبت کنند آنگاه میتوانند بر اساس احترام متقابل به همکاری با یکدیگر ادامه دهند؛ حتی در زمینه حقوق بشر، که ما اختلاف نظرهایی داریم با هم امروز گفتوگو کردیم.
رئیس جمهوری آمریکا در ادامه سخنان خود در حضور خبرنگاران گفت: "ما دو ساز و کار مختلف داریم، دو نوع دیدگاه و دو نوع ساختار مختلف دولتی داریم ... اما رو به جلو نگاه میکنیم، نه به عقب."
آقای اوباما با تاکید بر این که ایالات متحده دیگر به کوبا به عنوان یک تهدید نگاه نمیکند، گفت، "با این حال گفتوگوها با کوبا درباره ارزشهای خودمان را ادامه خواهیم داد؛ ارزشهایی مانند دموکراسی، آزادی، آزادی بیان، آزادی رسانهها و غیره."
رئیس جمهوری آمریکا با بیان این که در این راه نباید از انتقادها واهمه داشته باشیم، گفت بسیاری به این پل ارتباطی به وجود آمده بین مردم کوبا و مردم آمریکا دل بستهاند. او گفت از این ارتباط همه نفع خواهند برد و از این رو گفتوگو درباره حقوق بشر و دموکراسی هم به ما امکان میدهد در این مسیر و در نزدیک کردن دیدگاههایمان بهتر گام برداریم.
آقای اوباما در پاسخ به پرسشی درباره این که آیا رویکرد واشنگتن در برابر هاوانا و روند برچیدن تحریمها توسط دولت آینده آمریکا نیز ادامه خواهند یافت، گفت "تحریمها پایان خواهند یافت. نمیتوانم کاملا مطمئن باشم که در چه زمانی، اما اطمینان دارم که این مسیری که پی گرفتهایم، ادامه خواهد یافت."
رئیس جمهوری آمریکا با بیان این که هیچ کشوری را نمیتوان به زور وادار به تغییر کرد، گفت "تغییر نیازمند تعامل و گفتوگو است؛ امری که ۵۰ سال مخاصمه و تحریم موفق به انجام آن نشد ... به همین دلیل است که معتقدم تغییر رخ خواهد داد."
رائول کاسترو رئیس جمهوری کوبا نیز در این نشست، ضمن تشکر از رئیس جمهوری آمریکا برای سفر به هاوانا، به پیشرفتهای دو طرف در طول پانزده گذشته برای از سر گیری روابط پس از پنچاه سال اشاره کرد و گفت، در مذاکرات امروز نیز برای همکاری در زمینههای دیگری به تفاهم رسیدیم، از جمله در حوزه کشاورزی.
وی درپاسخ به پرسشی درباره وضعیت حقوق بشر و دموکراسی در کوبا گفت، تعریف کشورها از حقوق بشر و دموکراسی متفاوت است و این مقوله نباید به عنوان ابزاری برای مقاصد سیاسی با هدف تحت فشار گذاشتن کشورها استفاده شود.
رؤسای جمهوری آمریکا و کوبا اواخر آذر ماه ۱۳۹۳ از تصمیم دو کشور برای پایان دادن به خصومت پنجاه سالهای که به دوران جنگ سرد باز می گشت خبر دادند و با از سرگیری تماسهای دیپلماتیک اقدام به بهبود روابط کردند. دو کشور همچنین اواخر تیر ماه ۱۳۹۴ اقدام به بازگشایی سفارتخانههای خود در پایتختهای یکدیگر کردند.
با این حال برخی از نقض حقوق بشر و نبود دموکراسی در نظام سیاسی کمونیستی کوبا انتقاد کردهاند و میگویند تصمیم واشنگتن به عادیسازی روابط با هاوانا، نباید باعث شود که فشارها علیه دولت کوبا برای رعایت موازین حقوق بشر و گسترش دموکراسی در آن کشور کاهش یابد.