همزمان با نشست ویژه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین، ایالات متحده روز چهارشنبه ۱۹ تیر ماه، ضمن انتقاد از تصمیم ایران برای افزایش سطح غنیسازی اورانیوم، از کشورهای عضو شورای حکام آژانس خواست تهران را ترغیب کنند «فورا برای حل مسالمت آمیز و دیپلماتیک» این مسئله تن به گفتوگو دهد.
هیئت نمایندگی آمریکا در سازمانهای بینالمللی که در وین پایتخت اتریش مستقر است در چند پیام توئیتری نوشت، اقدام ایران برای گسترش برنامه غنیسازی اورانیوم نه تنها توجه فوری شورای حکام آژانس را میطلبد، بلکه بر امنیت و ثبات منطقه و جهان تاثیر میگذارد.
به درخواست آمریکا، نشست ویژه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره ایران در امروز در حال برگزاری است.
در پیام هیئت نمایندگی آمریکا در سازمانهای بینالمللی، از جمهوری اسلامی خواسته میشود گامهای اخیر در برنامه هستهای اش را به عقب برگردانده و هر طرح توسعه بیشتر را متوقف کند.
پیش از این، جکی ولکات، سفیر آمریکا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۲۱ خرداد در بیانیهای ایران را متهم کرده بود که با به کار گرفتن سانتریفیوژهای پیشرفته، توافق هستهای موسوم به برجام را نقض کرده است.
در یک ماه اخیر دو اقدام انجام داده که با انتقاد آمریکا و متحدان اروپایی رو برو شد. ایران روز یکشنبه ۱۶ تیر ماه به صورت رسمی اعلام کرد نسبت به تعهد خود به توافق هسته ای درباره «میزان درصد و غلظت غنی سازی» پایبند نیست و از غنی سازی ۵ درصد اورانیوم خبر داد. براساس برجام، ایران از افزایش غنی سازی اورانیوم به بالاتر از محدوده ۳.۶۷ درصدی منع شده بود.
همچنین با اینکه، براساس توافق اتمی موسوم به برجام میزان ذخیره اورانیوم غنیشده در ایران نباید از سقف ۳۰۰ کیلوگرم گذر کند اما روز دوشنبه ۱۰ تیر ایران عبور ذخایر اورانیوم غنیشده از میزان معین شده در برجام را تائید کرد.
این اقدام تهران موجی از واکنش ها را برانگیخت. دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده در واکنش به افزایش سطح غنی سازی اورانیوم توسط جمهوری اسلامی و نقض برجام، گفت که بهتر است ایران مراقب باشد.
همچنین ، وزیر خارجه آمریکا در واکنش به تصمیم ایران برای افزایش سطح غنی سازی اورانیوم گفت: «توسعه اخیر ایران در برنامه هستهایش به انزوا و تحریمهای بیشتر [جمهوری اسلامی] خواهد انجامید. کشورها باید استانداردهای دیرینه مبنی بر عدم وجود هرگونه غنیسازی در برنامه هستهای ایران را دوباره برقرار کنند.»
از سوی دیگر، امانوئل ماکرون، رئیسجمهوری فرانسه روز یکشنبه ۱۶ تیرماه اقدام ایران برای افزایش میزان غنیسازی اورانیوم را محکوم کرد.
همچنین، بنیامین نتانیاهو در جلسه هفتگی کابینه اسرائیل که روز یکشنبه ۱۶ تیرماه برگزار شد، اقدام تهران را «یک حرکت بسیار خطرناک» توصیف کرد و از کشورهای اروپایی خواست تا بار دیگر ایران را تحریم کنند.
سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا نیز در واکنشی گفت این کشور به برجام متعهد است و انتظار دارد جمهوری اسلامی نیز باید به تعهداتش پایبند بماند و ایران باید بلافاصله همه اقداماتی را که در تضاد با تعهداتش در برجام است، متوقف کند.
از سوی دیگر وزارت خارجه آلمان و فرانسه، دو کشور دیگری که در توافق هسته ای با ایران حضور دارند، در بیانیه های جداگانه خواستار توقف نقض برجام توسط تهران شدند.
خروج آمریکا از برجام
ایالات متحده میگوید که توافق هسته ای با ایران در رفتار این کشور تاثیر مثبتی نداشته است. پرزیدنت ترامپ با خروج از توافق برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷، در دو مقطع در مرداد و آبان سال گذشته، دستور بازگشت تحریمهای هسته ای علیه جمهوری اسلامی ایران را صادر کرد.
ایالات متحده میگوید که جمهوری اسلامی بزرگترین دولت حامی تروریسم است، برنامه موشکی بالیستیک خود را برخلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ادامه می دهد، و عامل بیثباتی در خاورمیانه است.
آزمایشهای موشکی ایران پیش از این نیز با واکنش کشورهای غربی مواجه شده بود و آنها بارها از جمهوری اسلامی خواسته بودند تولید و آزمایش این موشکها را متوقف کند.
ایران طی سالهای اخیر دست به انجام آزمایشهای موشکی زده است که روی برخی از آنها به زبانهای مختلف (از جمله عبری) شعار «نابودی اسرائیل» نقش بسته بود.
در سال ۹۷ همچنین چند نقشه افراد وابسته به جمهوری اسلامی برای ترور مخالفان سیاسی در اروپا نیز کشف و منجر به اقدام دیپلماتیک از سوی کشورهای فرانسه، آلمان، دانمارک، و هلند علیه رژیم ایران شد.
وزیر خارجه آمریکا اول خرداد سال گذشته با اعلام راهبرد جدید آمریکا در قبال ایران، ۱۲ شرط ایالات متحده برای توافق با جمهوری اسلامی را برشمرد که در واقع فهرست خواستههای ایالات متحده از جمهوری اسلامی یا به عبارتی جزئیات تغییر رفتار رژیم ایران است.
برخی از این شروط شامل توقف حمایت از تروریسم و خودداری از اقدامات مخرب در منطقه نظیر حمایت از حزب الله لبنان و دخالت در کشورهای منطقه است.
آمریکا در ابتدای سال ۹۸، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد. این نخستین بار بود که ایالات متحده نیروی نظامی یک کشور را در چنین فهرستی در کنار گروههایی چون القاعده و داعش قرار میداد.
همچنین تنش بین آمریکا و ایران در یک ماه اخیر به شدت افزایش یافته است.
بعد از اینکه جمهوری اسلامی در تاریخ ۳۰ خرداد/۲۰ ژوئن یک پهپاد آمریکا را بر فراز حریم بین المللی در منطقه خلیج فارس سرنگون کرد، رئیس جمهوری ایالات متحده اعلام کرد که قرار بود به سه مکان در ایران حمله نظامی شود، اما تنها ده دقیقه قبل از حمله از این کار منصرف شد.
ایالات متحده شواهد حمله ایران به نفتکش ها در دریای عمان و همچنین حمله به پهپاد آمریکا در حریم بین المللی را به شورای امنیت سازمان ملل در ابتدای تیرماه گزارش کرد.
دولت پرزیدنت ترامپ در یکسال اخیر فشار حداکثری را بر ایران اعمال کرده و گفته است که رژیم ایران باید مثل یک کشور عادی رفتار کند و از تلاش برای دستیابی به جنگافزارهای هستهای، برنامه گسترده موشکی، کمک به تروریسم، و سایر اقدامات تنش برانگیز خود دست بردارد.
پرزیدنت ترامپ پیشتر اعلام کرد که آماده مذاکره بدون پیش شرط با ایران است، اما جمهوری اسلامی تاکنون هرگونه مذاکره را رد کرده است.
