دولت بایدن روز سهشنبه ۲۳ آبان، معافیت تحریمهای عراق برای پرداخت بدهی به ایران را برای ۱۲۰ روز دیگر تمدید کرد. این معافیت به دولت عراق اجازه میدهد تا بخشی از بدهی خود به ایران را به حسابی در عمان واریز کند.
در حال حاضر حدود ۱۰ میلیارد دلار در حسابی به نام ایران در بانک عراقی موجود است. این پول برای خرید گاز طبیعی و برق از ایران استفاده شده است.
آخرین بار دولت بایدن در اواخر تیر ماه سال جاری به مدت ۱۲۰ روز آن را تمدید کرد. آن زمان نزدیک به ۳ میلیارد دلار توسط بانکهای کارگزار اروپایی مختلف به حسابی به نام ایران در عمان واریز منتقل شد.
اما ریچارد گلدبرگ، مشاور ارشد در بنیاد دفاع از دموکراسیها، این تصمیم دولت بایدن را زیر سؤال می برد. او در مصاحبه با صدای آمریکا می گوید پول در اختیار جمهوری اسلامی گذاشتن فقط به آنها کمک می کند اقتصاد متزلزلشان را تثبیت کنند. او معتقد است جمهوری اسلامی با پول رویه خود را تغییر نمی دهد و باید فشار بر آن وارد کرد.
دولت بایدن شرط کرده است که این پول مصرف محدود دارد: خرید اقلام انساندوستانه برای مردم ایران و کالاهایی که شامل تحریم نمی شوند. این بار نیز چنین خواهد بود زیرا اصولاً سیاست آمریکا در این زمینه است.
مقامهای ارشد وزارت خارجه آمریکا می گویند کلیه موارد خرید جمهوری اسلامی از این طریق بشدت زیر نظر خواهد داشت. در واقع بدون تأئید فروشنده کالا توسط آمریکا معاملهای نمیتوانست صورت بگیرد.
اما تحلیلگران در آمریکا از جمله ریچارد گلدبرگ، مشاور ارشد در بنیاد دفاع از دموکراسیها، معتقدند جمهوری اسلامی ایران از کانالهای بشردوستانه برای انجام معاملات غیرمجاز استفاده می کند. آنها می گویند جمهوری اسلامی کالای تهیه شده را در بازار آزاد به فروش میرساند و پول حاصله را خرج کارهای تروریستی خود می کند.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در کنفرانس خبری روز سهشنبه استناد کرد به این که این معافیتها از سال ۲۰۱۸ میلادی زمان دولت ترامپ به عراق اعطا شده تا آن کشور بتواند پول گاز طبیعی و برق وارداتی از ایران را بپردازد.
به گفته مقامات ارشد وزارت امور خارجه آمریکا هدف این است که به تدریج اتکای عراق در زمینه تأمین انرژی قطع شود. اما تا آن زمان در صورتی که بغداد نیاز داشته باشد میتواند از ایران آن را تأمین کند و به دادن معافیت به عراق پول به خارج منتقل شود تا جمهوری اسلامی برای دسترسی به آن به دولت عراق فشار نیاورد.
با توجه به رابطه جمهوری اسلامی با حماس و حمله ۱۵ مهر آن گروه به إسرائيل و حملات دیگر گروه های نیابتی به مواضع آمریکا در عراق و سوریه گلدبرگ بر این نظر است که دولت بایدن نه تنها نباید اجازه دسترسی پول به جمهوری اسلامی دهد، بلکه تمامی راههای ممکن دسترسی به پول را بسته، و بطور جدی به جمهوری اسلامی هشدار دهد که گزینه نظامی آمادهء اجراست تا دست از آن کارها بردارد و هیچ گاه نیز از خط قرمز اتمی یا تولید سوخت گذر نکند.
ریچارد گلدبرگ، مشاور ارشد در بنیاد دفاع از دموکراسیها میگوید: من دسترسی رژیم به تمامی منابع را مسدود میکردم. همراه با آن به طور جدی تهدید به گزینه نظامی میکردم تا رژیم دست از حمله به نیروهایمان بردارد و هیچگاه نیز از خط قرمز هستهای عبور نکنند. منطقی نیست که پس از ۱۵ مهر پول به جیب رژیم بریزیم. رژیمی که بزرگترین حامی تروریسم در جهان است. بنابراین من به سیاست مسدود کردن دسترسی رژیم به پول برمیگشتم... پولی که میتواند هزینه تروریسم شود. در عین حال به عنوان بازدارندگی از عبور از خطر قرمز هسته ای بطور جدی هم تهدید نظامی میکردم.
گلدبرگ زمانی که معاون رئیس دفتر یکی از سناتورهای آمریکا بود یکی از طراحان عمده تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی از طرف حزب جمهوریخواه بود.
زمان معافیت معمولاً ۱۲۰ روز است. در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، دولت آمریکا زمان این معافیت را کاهش میداد تا به ایران فشار وارد کند.
دولت ترامپ از این تاکتیک برای فشار بر دولت مصطفی کاظمی، نخست وزیر وقت عراق، نیز استفاده کرد تا او را مجبور کند نفوذ شبه نظامیان پشتیبانی شده توسط ایران را کم کند.
در دوران ریاست جمهوری ترامپ، چندین کشور از جمله عراق و کره جنوبی میتوانستند نیازهای انرژی خود را از ایران تأمین کنند با این شرط که پول آن به حسابی داخل همان کشور ریخته شود و ایران از آن پول برای خرید نیازهای خود کالا را نیز فقط از همان کشور خریداری کند.