لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۲ دی ۱۴۰۳ ایران ۱۹:۴۶

راستی آزمایی | فعالیت ماشین انتشار اطلاعات نادرست کرملین ادامه دارد


ولودیمیر زلنسکی، رپیس‌جمهور اوکراین و همسرش
ولودیمیر زلنسکی، رپیس‌جمهور اوکراین و همسرش

تارنمای «پالی گراف»،‌ پروژه راستی آزمایی صدای آمریکا، در گزارشی به یکی از تازه‌ترین سناریوهای تهیه و انتشار اطلاعات نادرست توسط روسیه پرداخته است.

بنا بر این گزارش، روسیه طی یک کارزار یک ماهه انتشار اطلاعات دروغین با خلق یک شخصیت ساختگی به عنوان یک روزنامه‌نگار مصری مدعی شد که قصد دارد فساد ریاست جمهوری اوکراین را آشکار کند و مدتی بعد گفت که آن روزنامه‌نگار، که اساسا وجود خارجی ندارد، به دست زلنسکی به قتل رسیده است.

این خبر به طور گسترده توسط رسانه‌های روسی و بین‌المللی پوشش داده شد.

سایت خبری مصری «المستقبل»، که خود را وابسته به شرکت «فاکس تکنولوژی» معرفی می‌کند، روز ۲ دی گزارش داد که محمد العلوی، روزنامه‌نگار تحقیقی مصری، در شهر تفریحی هرگادا در دریای سرخ به شکل مرموزی درگذشت.

المستقبل با استناد به گزارش‌های پلیس و گواهی بستگان گفت که العلوی بر اثر شکستگی‌های متعدد، کبودی، و جراحت شدید مغزی که منجر به خونریزی مغزی شد، درگذشت.

این گزارش شامل دو ویدئو بود که بعدا از یوتیوب حذف شد.

اولین ویدئو ادعا می‌کرد که در صحنه جنایت فیلمبرداری شده، اما جسد قربانی یا حضور پلیس را نشان نمی‌داد.

ویدئوی دوم مردی را نشان می‌داد که تمام مدت در حالی که با دستش صورتش را پوشانده، جلوی دوربین نشسته است.

این مرد خود را احمد العلوی، برادر روزنامه‌نگار به ظاهر مقتول، معرفی کرد.

محمد فتحی، فرد مصاحبه‌کننده، نیز از دید دوربین پنهان بود.

احمد در پاسخ به سوالات فتحی گفت که برادرش پس از انتشار افشاگری در ارتباط با ویلای مادر همسر زلنسکی تهدید شده و پلیس مصر در حال تحقیق درباره دست داشتن چند شهروند اوکراینی در قتل علوی است و احتمال دست داشتن آنها در سوء‌قصد علیه زلنسکی را بررسی می‌کند.

تا ۵ دی، خبر قتل علوی روزنامه نگار مصری به دست زلنسکی به یکی از اخبار اصلی رسانه های روسیه بدل شد.

کاربران ضد اوکراینی و طرفدار روسیه این موضوع را در یک کمپین هماهنگ در شبکه‌های ایکس، تلگرام، فیسبوک، و شبکه اجتماعی «لایو ژورنال» متعلق به روسیه مطرح کردند. در این پست‌ها موضوعی که می‌توانست نهایتا دخالت احتمالی اوکراین در این رویداد باشد به عنوان واقعیتی مورد تایید پلیس مطرح شد.

شبکه معتبر العربی، یک پایگاه خبری عرب زبان مستقر در لندن، بر اساس پست‌های رسانه‌های اجتماعی و مقاله روزنامه پراودا، گزارشی در باره «شبهات پیرامون قتل محمد العلوی، روزنامه‌نگار مصری» منتشر کرد.

رسانه های انگلیسی زبان مرتبط با سرویس های اطلاعاتی روسیه در انتشار داستان « قتل یک روزنامه نگار مصری» نقش مهمی داشتند.

یکی از این رسانه ها «اینفوربیکس»، محمد العلوی را یک «روزنامه نگار تحقیقی معتبر مصری» توصیف کرد که «به دلیل افشا کردن فساد زلنسکی کشته شد.» اینفوربیکس توسط «اینفوراس» اداره می‌شود که در سال ۱۴۰۰ به دلیل «تبلیغ محتوای هدایت شده توسط سرویس‌های اطلاعاتی روسیه» توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم شد.

اینفوربیکس در گزارش خود به سایت خبری روسی دیگری به نام «میلیتاری ریویو» اشاره کرده که به نوبه خود به وبسایت «کلی‌یر استوری نیوز» ارجاع داده است. سپس «اینو‌اس‌ام‌آی» که شعبه‌ای از شرکت رسانه‌ای دولتی روسیه «روسیا سگودنیا» است مقاله را از انگلیسی به روسی ترجمه و منتشر کرد. بعد «ریا نووستی» یک خبرگزاری داخلی دولتی بزرگ روسیه، که نقشی همچون خبرگزاری‌های اصلی غربی نظیر رویترز و آسوشیتد پرس دارد، بر اساس این ترجمه داستان «قتل یک روزنامه نگار مصری» را منتشر کرد و این خبر به مطبوعات و سایت‌های مختلف روسیه مانند اسپوتنیک، لایف، فدرال پرس، نیوز.آریو، اسووبودنایا پرسا راه یافت.

اینو‌اس‌ام‌ای همچنین ترجمه روسی مقاله‌ای از یک روزنامه اسلام‌گرای ترک، ینی شافاک را منتشر کرد که در آن، با استناد به یک خبرگزاری مورد حمایت دولت روسیه گفته شده بود که فرض بر این است که سرویس‌های ویژه اوکراین پشت قتل محمد العلوی روزنامه نگار مصری هستند.

مرکز مقابله با اطلاعات نادرست زیر نظر شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین اولین جایی بود که روز ۵ دی خبر قتل محمد العلوی روزنامه نگار مصری را ساختگی اعلام کرد و نوشت که «هیچ اطلاعاتی در مورد چنین شخصی در اینترنت وجود ندارد به جز مقاله جعلی در مورد ادعای خرید ویلا توسط مادر زن رپیس جمهور اوکراین.»

روز ۱۰ دی وزارت کشور مصر در بیانیه‌ای اعلام کرد که هیچ روزنامه‌نگار مصری در هرگادا به قتل نرسیده و خبر خرید ویلا کاملا ساختگی است و خانواده زلنسکی هیچ ارتباطی با این ملک ندارند.

روز ۱۲ دی، مصر تلگراف، یک سایت خبری مستقر در قاهره در یک مقاله تحقیقی کامل به بررسی موضوع پرداخت و به این نتیجه رسید که هیچ مدرکی دال بر وجود داشتن علوی و هیچ سابقه پلیسی مبنی بر قتل روزنامه‌نگاری به این نام در مصر وجود ندارد و سند خرید ویلا در مصر نیز جعلی است.

روز ۲۳ دی نیو عرب، یک وبسایت خبری مستقر در لندن، در گزارشی مفصل به این نتیجه رسید که «شبکه انتشار اطلاعات نادرست روسیه پشت این قتل ساختگی قرار دارد.»

روزنامه نگاران نیوعرب به این نتیجه رسیدند که هر دو فیلمی که در یوتیوب در مورد «قتل» العلوی به اشتراک گذاشته شده‌اند، جعلی هستند و به نظر می‌رسد که توسط هوش مصنوعی تولید شده اند.

پالی‌گراف تاکید می‌کند که تا زمان انتشار این گزارش در ۵ بهمن هیچ یک از رسانه‌های روسی علنا به جعلی بودن گزارش‌هایشان در مورد قتل العلوی اعتراف نکرده و آن را اصلاح یا حذف نکرده‌اند.

XS
SM
MD
LG