رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست و معاون ابراهیم رئیسی روز چهارشنبه نهم اسفند، در مورد «حق‌آبه هیرمند» به خبرنگاران گفت: «هیچ اتفاقی» رخ نداده است.
علی سلاجقه افزود: هیچ اتفاقی خاصی در رابطه با حق‌آبه هیرمند نیفتاده و این در حالی است که «جلسات آن با حضور وزارت نیرو به نمایندگی از ایران در حال انجام است.»
پیشتر گزارش ها حاکی از آن بوده است که حکومت طالبان تابستان امسال بی‌توجه به خواست کشاورزان و مقامات استان سیستان و بلوچستان ایران با ارائه حق‌آبه رود هیرمند برای جلوگیری از خشکی و زیان کشاورزان ایرانی مخالفت کرده بود.
این وضعیت باعث شده است تا به گفته حسن وحید، معاون آبخیزداری سازمان منابع طبیعی، در روز سیزدهم آبان، دریاچه هامون «خشک خشک» شود.
او به خبرگزاری دولتی «ایسنا» گفته بود: نبود آب در این منطقه، باعث شده که «خود به کانون بحرانی گرد و غبار تبدیل شود.»
محسن روحی‌صفت، دیپلمات سابق ایران در افغانستان، نیز در نیمه مرداد سال جاری درباره حق‌آبه هیرمند به روزنامه «جمهوری اسلامی» چاپ تهران گفته بود: طالبان حق‌آبه ایران را نداده اما زمین‌های خود از جمله مزارع خشخاش را آباد کرده است.
استان سیستان و بلوچستان امسال یکی از کم‌بارش‌ترین ماه‌های خود را در فصل‌های پاییز و زمستان تجربه کرده تا آنجا که بنا بر اعلام هواشناسی استان، نسبت به بلند مدت «۶۷ درصد» کاهش بارش صورت گرفته است.
پیش از این، علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو، روز جمعه سیزدهم بهمن، از حکومت طالبان در افغانستان انتقاد کرده و گفته بود: مقامات طالبان «بهانه‌تراشی‌هایی» در مورد خشک سالی می‌کنند.
او افزوده بود: اگر طالبان حقابه را ندهند، «از ابزارهای قانونی و حقوقی» استفاده خواهیم کرد. این مقام جمهوری اسلامی توضیح بیشتری در این مورد نداده بود و تاکنون نیز سایر مقامات جمهوری اسلامی در این مورد سخن نگفته اند.
معاهده مربوط به آب «رود هیرمند» بین دولت وقت ایران و دولت افغانستان شامل «۱۲ ماده و دو پروتکل ضمیمه» است که بیست و دوم اسفند ۱۳۵۱ (۱۳ مارس ۱۹۷۳) در کابل به امضا رسید.
طبق ماده ششم این معاهده، «افغانستان نباید دست به اقداماتی بزند که حق‌آبه ایران برای زراعت به‌طور کلی نامناسب شود یا به مواد شیمیایی حاصله از فاضلاب صنایع، به‌حدی آلوده شود که با آخرین روش‌های فنی و معمول، قابل تصفیه نبوده و استعمال آب برای ضروریات معدنی ناممکن و مضر شود.»
براساس این توافق، افغانستان باید سالانه ۸۲۰ میلیون متر‌مکعب از آب هیرمند را به سمت ایران روان کند.
