همایش دو روزه به نام «مهاجرت نخبگان علمی در ایران امروز، چالش ها و راهکارها» روز پنجشنبه ۱۳ دی در شرایطی به کار خود پایان داد که بر اساس گزارش‌ها و سخنرانی‌ها، فضای امنیتی دانشگاه‌ها، حجاب اجباری و تشدید آن در چارچوب قانون موسوم به عفاف و حجاب و نیز فیلترینگ از عوامل مهم و تاثیرگذار در مهاجرت دانشگاهیان اعلام شد.
خبرآنلاین در گزارشی از این نشست نوشت که «بحران های نهاد دانشگاه؛ از جمله امنیتی شدن فضای آن، محدودیت آزادی های آکادمیک و بسته بودن محیط کنش دانشجویی، تنگ بودن میدان ارتباطات بین المللی و به طور کلی دور افتادن نهاد دانشگاه از سرشت جهانی علم، مسئولیت اجتماعی، و فرصت های توسعه ای به طور مستقیم و غیرمستقیم روند مهاجرت نخبگان دانشگاهی را تشدید کرده است.»
در این نشست همچنین در مورد عوامل شتاب دهنده مهاجرت نیز صحبت شد که در گزارش خبرآنلاین این موارد «فرسایش سرمایه اجتماعی، کاهش امید به آینده، تبعیض و محرومیت از حقوق عادلانه، محدودیت های آزادی های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی اعلام شده است.»
بر اساس این گزارش، در بیانیه پایانی همایش، موضوع مهاجرت نخبگان علمی «مسئله ملی» نامیده شده است.
این بیانیه همچنین بخشی از چالش مهاجرت نخبگان دانشگاهی را متاثر از سیاست های حکمرانی و رویکردهای متصلب حاکم بر دانشگاه دانسته و تاکید کرده است: «بحران های نهاد دانشگاه؛ از جمله امنیتی شدن فضای آن، ضعف در استقلال مالی، اداری و اجرایی، محدودیت آزادی های آکادمیک و بسته بودن محیط کنش دانشجویی، تنگ بودن میدان ارتباطات بین المللی و ارتباط صنعت و جامعه با دانشگاه و به طور کلی دور افتادن نهاد دانشگاه از سرشت جهانی علم، مسئولیت اجتماعی، و فرصت های توسعه ای به طور مستقیم و غیرمستقیم روند مهاجرت نخبگان دانشگاهی را تشدید کرده است.»
محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت جمهوری اسلامی ایران، در این همایش بدون اشاره به تاثیر سیاست های جمهوری اسلامی ایران، مهاجرت نخبگان را «سرمایه‌سوزی برای کشور» خواند که «به معنی از دست رفتن ژنتیک برتر کشور است.»
بهرام صلواتی، کارشناس شرکت کننده در این همایش نیز با بیان این که در سال‌های اخیر مهاجرت نخبگان با «رشد ۸۲ درصدی» از «۶۰ هزار به ۱۱۰ هزار نفر رسیده»، گفت: «نیازمند ایجاد وزارت‌خانه مهاجرت هستیم.»
همچنین، محمدحسین شریف‌زادگان، پژوهشگر، در این نشست به «۱۳ ابرچالش» ایران که موجب مهاجرت نخبگان می‌شود، از جمله «کاهش سرمایه اجتماعی و ارتباط دولت و ملت، کاهش تولید ثروت، افزایش تورم، نبود سیاست خارجی معطوف به توسعه اقتصادی، فساد در همه ابعاد، فقر و نابرابری، مشکل آب، محیط زیست، بحران بانک‌ها، صندوقهای بازنشستگی، ناترازی بودجه، ناترازی انرژی» اشاره کرد.
او مهمترین این ۱۳ ابرچالش را «اختلال در حکم‌روایی و فقدان سیاست خارجی معطوف به توسعه» دانست.
