پژوهشگران انستیتوی ملی سلامت کودکان و رشد انسانی آمریکا در مطالعهای نشان دادهاند که تجزیه و تحلیل حرکات کودکان میتواند در شناسایی زودهنگام اختلال طیف اوتیسم (اِیاِسدی) نقش مؤثری داشته باشد.
آنها با استفاده از روشهای یادگیری عمیق و هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل سرعت و مسیر حرکت بازوها توسط کودکان هنگام مرتب کردن اشیاء، توانستند نسبت بالایی از کودکان مبتلا به این اختلال را از کودکان در حال رشد و همچنین از بزرگسالان «نوروتیپیک» که عملکرد مغزشان در مقایسه با افراد دیگر همسن خود «عادی» تلقی میشود، تشخیص دهند.
اختلال طیف اوتیسم معمولا بر نحوه رفتار، تعامل با دیگران، برقراری ارتباط و یادگیری تأثیر میگذارد.
دکتر امیرحسین گنجبخش که یکی از نویسندههای این مقاله است، توضیح میدهد که فرآیند تشخیص این اختلال در کودکان تا حد زیادی بر تحلیل رفتاری و چالشهای ارتباط اجتماعی که والدین گزارش میدهند، متمرکز است. در صورتی که کودکان مبتلا به این اختلال، اغلب مشکلات حرکتی نیز دارند که در غربالگری یا تشخیص در نظر گرفته نمیشوند.
دکتر گنجبخش به صدای آمریکا گفت: عوامل جدیدی مانند شیوه راه رفتن و یا نحوه برداشتن اشیاء و استفاده از آنها جزو علائمی محسوب میشوند که والدین باید به آنها توجه کنند و در صورت مشاهده رفتار غیر عادی در این موارد باید به پزشک مراجعه کنند.
او افزود که در زمینه درمان نیز توجه بیشتر به فعالیتهای بدنی و تلاش برای آموزش درست این فعالیتها میتوانند به شیوههای دیگر درمانی افزوده شوند.
این مطالعه که نتایج آن در مجله «ساینتیفیک ریپورتس» منتشر شده است، نشان میدهد که کودکان مبتلا به در مقایسه با کودکان معمولی در حال رشد، کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، حرکات وسیعتر و تندتری نسبت به بزرگسالان و کودکان در حال رشد دارند.
آنها همچنین برای واکنش و رسیدن به حداکثر سرعت حرکت بازو به زمان بیشتری نیاز داشتند و وقتی به حداکثر سرعت رسیدند، نسبت به کودکان معمولی در حال رشد سریعتر اما روانتر حرکت کردند.
نویسندگان این مطالعه میگویند یافتههای آنها تأییدی بر اهمیت بررسی بیشتر استفاده از هوش مصنوعی در طبقهبندی حرکات کودکان برای کمک به غربالگری و تشخیص اختلال طیف اوتیسم است.
آخرین دادههای سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۲۳ میلادی نشان میدهد که از هر ۱۰۰ کودک، یک کودک مبتلا به اوتیسم است. ویژگیها و علائم این اختلال ممکن است در اوایل دوران کودکی شناسایی شوند، اما اوتیسم اغلب تا دیرتر تشخیص داده نمیشود.
در ایران آنطور که مدیرعامل انجمن اوتیسم میگوید، دسترسی به وضعیت و شرایط جامعه اوتیسم از نظر سن، آمار و طیفهای مختلف آن وجود ندارد و وزارت بهداشت جمهوری اسلامی به درخواستها برای بررسی آماری اوتیسم در ایران بیتوجه بوده است.
مدیرعامل انجمن اوتیسم ایران میگوید سطح آگاهیرسانی به جامعه نسبت به این اختلال بسیار پایین است، «بسیاری از مهدکودکها هیچ شناختی نسبت به کودکان اوتیسم ندارند» و کودکانی که ممکن است در طیفهای خفیف باشند، در مهدکودکها در سن معینی مورد تشخیص قرار نمیگیرند.