سالیان طولانی است که انسان با اهلی کردن حیوانات، از آنها برای کار یا به عنوان همدم و یا بخشی از سرگرمی در زندگی خود استفاده کرده است.
با افزایش علاقه به نگهداری از حیوانات خانگی در ایران و فقدان جزئیات مربوط به صاحبان این حیوانات و مشکلات آنها با محدودیت‌های رسمی و غیر رسمی، «پایگاه داده‌های باز ایران» پس از انتشار فراخوانی، به بررسی آمار مربوط به نگهداری از حیوانات و شرایط آن در ایران پرداخت.
حدود سه چهارم پاسخ‌دهندگان به فراخوان این پایگاه اعلام کردند که از نوعی حیوان خانگی نگهداری می‌کنند که در این میان، تعداد مردان بیشتر از زنان بوده است.
سگ و گربه بیشترین میزان حیوان خانگی را تشکیل می‌دهند اما طیف متنوعی از پرندگان، آبزیان و خزندگان نیز در میان حیواناتی که پاسخ‌دهندگان در خانه نگهداری می‌کنند، دیده می‌شوند.
نیمی از پاسخ‌دهندگان از مزاحمت ماموران در زمانی گفته اند که حیوان خانگی خود را برای گرداندن بیرون برده‌اند و شمار بیشتری گفته‌اند که با مزاحمت مردم و افراد غیر مسئول روبرو شده‌اند.
در کشورهای اسلامی، از جمله کویت، قطر، عربستان، امارات متحده عربی و برونئی نیز همچون ایران محدودیت‌هایی برای حضور حیوانات خانگی در اماکن عمومی وجود دارد.
سال گذشته، طرحی در مجلس شورای اسلامی مطرح شد که بر اساس آن، نگهداری و گرداندن حیواناتی چون سگ، میمون، کروکودیل، مار و سوسمار در اماکن عمومی ممنوع شد.
نگهداری از حیوانات خانگی در ایران از دیدگاه رسمی پذیرفته نیست، اما پیام محبی، رئیس سابق جامعه دامپزشکان ایران، درمرداد سال گذشته به «خبر آنلاین» گفت: براساس آمار، سازمان دامپزشکی در سال ۱۴۰۰، چیزی بین ۶ الی ۸ میلیون حیوان خانگی از نوع سگ و گربه در ایران داریم و از هر ۱۰ ایرانی، یک نفر حیوان خانگی دارد.
وب‌سایت «انصاف نیوز» هم در بهمن ۱۳۹۷ اشاره کرده بود که خانواده‌های مذهبی هم حیوانات خانگی دارند.
علی‌رغم محدودیت‌ها، گاه اخباری از نگهداری ببر، پلنگ و کروکودیل در خانه‌ها منتشر شده است. حتی این اخبار از وجود تعداد قابل ملاحظه‌ای باغ وحش خانگی خبر داده‌اند.
بازار خرید و فروش حیوانات خانگی نیز بازار بسیار پر رونقی است که در آن، از هاسکی ۲ میلیون تومانی تا مار به قیمت ۵۰ میلیون تومان یافت می‌شود.
در پیمایش آنلاین پایگاه داده‌های باز ایران که از چهارم مرداد تا پنجم شهریور سال جاری در دسترس کاربران بود، یک هزار و صد و یک تن مشارکت کردند. از این میان، ۵۵ درصد پاسخ‌دهندگان، مرد و ۴۵ درصد، زن بوده‌اند.
۹۸ درصد از پاسخ‌دهندگان که در ۳۱ استان ایران پراکنده بودند، ساکن مناطق شهری و دو درصد ساکن روستا بوده‌اند.
به طور تخمینی، بیش از ۹۰۰ میلیون سگ و ۶۰۰ میلیون گربه خانگی در جهان وجود دارند. با این همه آمار جهانی در این زمینه دقیق نیست.
این آمار در مورد ایران نیز دقیق نیست ولی بر اساس برآورد رئیس سابق جامعه دامپزشکان در سال گذشته چیزی بین ۶ تا ۸ میلیون حیوان خانگی از نوع سگ و گربه در ایران وجود داشته است.
