جیسون رضائیان، نویسنده بخش دیدگاههای جهانی در «واشنگتنپست»، در یادداشتی در این روزنامه نوشته است در دوره ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی ایران صحنه سرکوبهای حکومتی و اعتراضات مردمی بیشتری خواهد بود.
آقای رضائیان که طی سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ خبرنگار این روزنامه در تهران بود و مدت ۵۴۴ روز یعنی تا ژانویه ۲۰۱۶ در ایران زندانی بود، میگوید، معرفی ابراهیم رئیسی توسط وزارت کشور ایران به عنوان فرد پیروز در انتخابات - انتخاباتی که به طور گستردهای بیاهمیت پنداشته میشد - در حالی است که میلیونها تن از مردم ایران به دلیل نابرابر بودن شرایط انتخابات به نفع رئیسی، از رای دادن خودداری کرده بودند.
جیسون رضائیان در ادامه با اشاره به این که ابراهیم رئیسی میتواند سرکوبگرترین چهرهای باشد که تا کنون این سمت را داشته است، میگوید که رئیسی میانه خوبی با ترقیخواهی و یا حقوق مردم ایران ندارد و قابلتوجهترین نکته در کارنامهاش، نقش او به عنوان فقیهی جوان در کمیتهای است که در سال ۱۳۶۷ هزاران مخالف حکومت را بدون رسیدگی قانونی به کام مرگ فرستاد. به رغم انکارها، اسناد این امر در دسترس نهادهای حقوق بشری همچون عفو بینالملل است و حتی خود رئیسی نیز این کشتارها را ستوده است. وی از آن زمان دادستان کل ایران بوده، بعدها یکی از ثروتمندترین موسسات دینی در ایران [آستان قدس رضوی] را زیر نظر گرفته، و در حال حاضر نیز رئیس قوه قضائیه است. ریاست جمهوری رئیسی احتمالا همراه با اتخاذ تاکتیکهای سرکوبگرانهتر و مسئولیتپذیری کمتر از سوی کسانی خواهد بود که از قدرت سوءاستفاده میکنند.
در انتخابات این دوره، شورای نگهبان چندین چهره شناختهشده را رد صلاحیت کرد. به رغم غیردموکراتیکبودن فرایند تایید صلاحیت نامزدها توسط منصوبان رهبر غیرمنتخب ایران، نتیجه این انتخابات برای مردم ایران، حکومت ایران، و ایالات متحده آمریکا که در حال بازگشت به برجام است، اهمیت زیادی دارد.
آقای رضائیان مینویسد که همگی هفت نامزد تاییدصلاحیتشده به یک اصل واحد وفادارهستند و آن «تعهد به بقای رژیم» است. او میگوید که تفاوتهای آنها تنها در چگونگی تضمین بقای رژیم - خواه از طریق گشایش دوباره به روی غرب و خواه تبعیت از سیستمی انقلابی که شمار فزایندهای از ایرانیان خواهان براندازی آن هستند - است.
به گفته جیسون رضائیان، نتایج انتخابات حاکی از شکست اصلاحطلبان به دلیل هشت سال وعدههای نافرجام حسن روحانی و نیز تصمیم رژیم به دستکاری بیش از حد معمول در فرایند انتخابات است.
در آخرین مناظره انتخاباتی، عبدالناصر همتی گفت در صورت پیروزی تندروها در انتخابات تحریمهای بیشتری با اجماع جهانی وضع خواهند شد.
از طرفی، رئیسی وعده داده است به توافق برجام پایبند باشد. حال مذاکرهکنندگان ایرانی و تیم پرزیدنت بایدن تحت فشار زیادی هستند که تا پیش از آغاز به کار دولت رئیسی، به توافق جدیدی دست یابند.
جیسون رضائیان مینویسد، ایران در دوره رئیسی همچنان تحت حاکمیت رژیمی اقتدارگرا خواهد بود؛ رژیمی که در تلاش برای آرامکردن جامعه گرفتار با تحریمها، اقتصاد ویرانشده، و نیز همهگیری کرونا است. دولت رئیسی، اما، تلاش و یا حتی تظاهر به تلاش چندانی در جهت رسیدگی به نارضایتیهای ایرانیان نخواهد کرد.
به عقیده جیسون رضائیان، نارضایتی بیشتری پیشبینی میشود و احتمالا به خیابانها کشیده خواهد شد. دولت بایدن میبایست برای رسیدگی به این واکنش ناگزیر جامعه ایران آماده باشد و روشن کند که صرفنظر از وجود یا عدم وجود توافق هستهای، هرگونه تکرار سرکوبگریهای خشن رئیسی با عواقب جدید و شدیدی همراه خواهد بود.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.