معاون اول ابراهیم رئیسی بدون اعلام جزئیات ادعا کرد که در روزهای گذشته «چند میلیارد دلار از داراییهای ارزی مسدودشده» ایران آزاد شده و «در چرخه اقتصاد» کشور قرار گرفته است.
محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهوری اسلامی، که روز دوشنبه سوم بهمن در مرکز همایشهای بینالمللی برج میلاد در تهران صحبت میکرد، با وجود این ادعا که در چند روز گذشته داراییهای بلوکه شده ایران به ارزش «چند میلیارد دلار»، آزاد شده است، اذعان کرد: «شاهد نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمتها در بازار آزاد هستیم.»
معاون اول رئیس جمهوری اسلامی همچنین با اشاره به این که «بزرگترین مشکل اقتصاد» ایران «تحریمها و کمبود منابع مالی نیست» افزود: «تاکنون نتوانستهایم بخش خصوصی را آن طور که باید تقویت کنیم و به میدان بیاوریم.»
سیاست خصوصیسازی شرکتهای دولتی در ایران در دهههای گذشته تحت عنوان اصل ۴۴ قانون اساسی در جریان است و برخی کارشناسان از آن به عنوان «اختصاصیسازی» نام میبرند و نقش سپاه پاسداران را در احاطه بر اقتصاد ایران پررنگ میدانند.
حسن روحانی، رئیس جمهوری پیشین جمهوری اسلامی، سالها پیش درباره برنامه واگذاری شرکتهای دولتی به بخش خصوصی در اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی گفته بود، آن شرکتها از «دولت بدون تفنگ» گرفته شد و به «دولت با تفنگ» که «رسانه و قدرت» را هم در اختیار دارد، تحویل داده شد.
محمد مخبر همچنین در اظهاراتی متناقض ادعا کرد که ارز در بازار آزاد ایران «اصلا معامله نمیشود» و دولت سیزدهم با ارز نیمایی «کل نیاز کشور» را تأمین میکند و همچنین اذعان کرد که در روزهای گذشته «یکی دو میلیون دلار» ارز در بازار آزاد داد و ستد شده است.
قیمت فروش هر دلار آمریکا در بازار آزاد ایران روز یکشنبه از ۴۵ هزار تومان فراتر رفت. اما روز دوشنبه و در زمان تنظیم این گزارش هر دلار به قیمت ۴۴ هزار و ۷۵۰ تومان فروخته میشود.
با فروکش کردن مذاکرات احیای برجام، آغاز اعتراضات و اعتصابات سراسری و دنبالهدار در ایران، و واکنشهای بینالمللی به سرکوب آن از سوی نیروهای حکومتی، قیمت ارزهای خارجی و طلا در بازار ایران به طور قابل توجهی بالا رفته، اقشار کمدرآمد فقیرتر شدهاند و با عدم احقاق وعدههای دولت و مجلس، اعتراضات معیشتی نیز دوباره از سر گرفته شده است.
در این حال محمد مخبر میگوید بخش خصوصی و مردم زندگی خود را بنا بر بهای دلار در بازار آزاد تنظیم میکنند، چرا که «ما وقتی میگوییم نیازهای ضروری را با دلار ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی تأمین میکنیم، اعتماد نمیکنند.»
اذعان مخبر به بیاعتمادی مردم نسبت به دولت، در حالی است که در جریان اعتراضات معیشتی پس از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی، کارگران، بازنشستگان، معلمان و مالباختگان بارها در شعارهای خود رئیس و مقامات دولت را «دروغگو» نامیدهاند.
این مقام ارشد دولت جمهوری اسلامی همچنین بحران اقتصادی ایران را به «دشمنان» نسبت داد و گفت که افزایش قیمتها به دلیل «فضاسازیهای رسانهای و روانی دشمن» بوده و «موجب هراسافکنی در میان مردم و بخش خصوصی شده است.»
اظهارات معاون ابراهیم رئیسی پس از آن مطرح میشود که روزنامه والاستریت جورنال در گزارشی اعلام کرده که آمریکا با افزایش فشار بر بغداد، از انتقال دلار به ایران جلوگیری میکند.
مقامات آمریکایی و عراقی گفتهاند فدرال رزرو نیویورک از ماه نوامبر کنترلهای شدیدتری را بر معاملات بینالمللی دلاری توسط بانکهای تجاری عراق اعمال کرده است. این محدودیتها با هدف کاهش پولشویی و انتقال غیرقانونی دلار به ایران و سایر کشورهای به شدت تحریم شده در خاورمیانه صورت گرفته است.