لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
چهارشنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۳ ایران ۱۸:۴۵

بی‌توجهی به آثار باستانی ایران و بحرانی شدن معضل فرونشست زمین؛ محوطه باستانی نقش رستم شکاف خورد


تصاویر منتشرشده در رسانه‌های ایران از وجود ترک و شکاف‌ در مجموعه «نقش رستم» در نزدیکی تخت جمشید خبر می‌دهند.

یکی از عکسها، شکافی طولی را در پای آرامگاه‌های پادشاهان هخامنشی نشان می‌دهد.

بر اساس گزارش‌های منتشرشده، گروهی از اساتید دانشگاه شیراز در «بررسی اولیه» خود نظر داده‌اند که آنچه در نقش رستم رخ داده، بیشتر «فروشست» است. همچنین در اطراف کعبه زرتشت رانش اتفاق افتاده است.


وضعیت فرونشست در مرودشت که آثار تاریخی تخت جمشید و نقش رستم در این محدوده قرار دارند مدتها است بحرانی شده است.

مقامات می‌گویند در استان فارس بیشترین نرخ فروشست در محدوده مرودشت بوده و نرخ آن به ۱۷ سانتیمتر در سال می‌رسد.

در مهرماه گذشته، خبرگزاری ایلنا با استناد به مطالعات و پژوهش‌های انجام شده از دشت مرودشت و دشت شیراز گزارش داد که شکاف‌های ۷۰ سانتیمتری در «نقش رستم» ایجاد شده است.

رئیس کل دادگستری استان فارس، دلیل آسیب به مجموعه تاریخی نقش رستم را وجود حدود ۷ هزار چاه غیر مجاز در منطقه مرودشت و برداشت های «خارج از عرف» از آبهای زیر زمینی دانسته است.

استاندار فارس که چندی پیش گفته بود مشکل فرونشست، «کمتر از شایعاتی است که پیچیده است» می‌گوید چاه‌های غیر مجاز را تعطیل و پلمپ خواهند کرد و برای افرادی که معیشتشان به این چاه‌ها است کارهایی «به غیر از کشاورزی» ایجاد می کنند.

در مورد وضعیت بحرانی فرونشست زمین در ایران بارها هشدار داده شده است اما اقدامی در این رابطه صورت نگرفته است.

روزنامه «هم‌میهن» روز دهم دی ماه در گزارشی به بحران فرونشست در اصفهان پرداخت و تاکید کرد که شواهد نشان می‌دهد «فرونشست نه‌تنها به آثار تاریخی همچون مسجد سید، میدان نقش‌جهان، پل‌‌های تاریخی و... رسیده که سازه‌های مسکونی، بیمارستان‌ها، مدارس و زیرساخت‌های شهری را هم درگیر کرده است.»

شماری از دانشمندان دانشگاه معادن کلرادو با استفاده از تکنیک‌های مدل‌سازی مبتنی بر داده‌های مدرن، اولین نقشه جهانی نرخ فرونشست را معرفی کرده‌اند که می‌تواند برای اطلاع‌رسانی و تعیین سیاست‌های مدیریت آب‌های زیرزمینی استفاده شود.

پژمان طهماسبی، از نویسندگان این مطالعه و استاد دانشگاه معادن کلرادو، پیشتر به صدای آمریکا گفته بود: «بر اساس نتایجی که ما از داده‌های بسیار جامع در سراسر جهان جمع‌آوری کردیم، می‌توانیم بگوییم که ایران در وضعیت خطرناکی قرار دارد و در صدر فهرست تمامی معیارهایی است که برای مقایسه کشورهای مختلف انتخاب کردیم.»

در کنار معضل فرونشست زمین، گزارش‌های متعددی از آسیب به برخی از آثار باستانی و ملی بر اثر «بی‌توجهی و بی‌عملی جمهوری اسلامی در مورد حفاظت» از آنها منتشر شده است.

دی‌ماه گذشته، «همشهری آنلاین» تصاویری از ریختن زباله‌ در اطراف نقش رستم از بی‌توجهی به اماکن تاریخی و اینکه «برای بازدیدگنندگان مخصوصاً کسانی که از کشورهای دیگر می‌آیند تصویر خوبی را به وجود نمی‌آورد» انتقاد کرد.

همچنین در چهارشنبه سوری گذشته یکی از کتیبه‌های تاریخی گنجنامه همدان متعلق به دوران هخامنشی که به سیستم‌های محافظتی نیز مجهز نبود هدف مواد محترقه قرار گرفت و آسیب دید.

XS
SM
MD
LG