لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ ایران ۱۳:۰۲

گزارش فايننشال تايمز از ائتلاف بعدی اسرائيل و سه سناريوی احتمالی


اسحاق هرتزوگ (چپ) رهبر حزب کارگر و تزيپی ليونی شريک انتخاباتی اش
اسحاق هرتزوگ (چپ) رهبر حزب کارگر و تزيپی ليونی شريک انتخاباتی اش

اسحاق هرتزوگ وعده داده نخست وزيری را با تزیپی ليونی تقسيم کند و هريک به مدت دو سال زمام امور را در دست داشته باشند.

روزنامه بریتانیایی فايننشال تايمز در مقاله‌ای با عنوان «ائتلاف بعدی اسرائيل؛ سه سناريوی احتمالی» می‌نويسد نتايج احتمالی انتخابات روز سه‌شنبه سه‌شنبه ۲۶ اسفند ماه در اسرائيل ممکن است به زودی مشخص نشود، زيرا جبهه «اتحاد صهيونیست» به رهبری اسحاق هرتزوگ و تزیپی لیونی در رقابت تنگاتنگی با حزب ليکود به رهبری آقای ناتانياهو قرار دارد.
«پادشاه بی بی» لقب غيررسمی بنیامين نتانياهو در اسرائيل است، زيرا وی پس از ديويد بن‌گوریون، بنيان‌گذار اين نخستين کشور یهودی‌نشین، رهبری دولت را بيش از هر کس ديگری در دست داشته است. فردا، وقتی که اسرائيلی‌ها فردا صندوق‌های رای می‌روند، جهان خواهد ديد که آيا دوران «پادشاه بی بی» به پايان رسيده است يا نه.

فايننشال تايمز در ادامه می‌نویسد، با این حال ناظران سياسی و ديپلمات‌ها و کسانی که به نتايج اين انتخابات چشم دوخته‌اند، شايد پيش از انجام هر قضاوتی، بايد کمی تامل کنند، زيرا به احتمال زياد با نخستين نتايج که در ساعت ۱۰ شب به وقت اسرائيل اعلام خواهد شد، ممکن است پاسخ روشنی به‌دست نيايد.

بر اساس نظرسنجی‌هايی که روز جمعه سیزدهم مارس (۲۲ اسفند ۱۳۹۳) انجام گرفت، حزب چپ ميانه موسوم به «اتحاد صهيونيست» به رهبری اسحاق هرتزوگ از حزب ليکود آقای نتانياهو چهار کرسی جلوتر است. پيش‌بينی شده است که اتحاد صهيونیست ۲۴ تا ۲۶ کرسی، و حزب ليکود ۲۰ تا ۲۲ کرسی به دست خواهند آورد.

با اين اوصاف، به عقيده ناظران حزب آقای هرتزوگ مطمئنا به سختی خواهد توانست ائتلافی پابرجا در پارلمانی ايجاد کند که ۱۲۰ کرسی دارد و آقای نتانياهو هنوز از اين امکان برخوردار است که برای چهارمين دوره زمام امور دولت را در دست گيرد.

علت اين امر آن است که در نظام پارلمانی اسرائيل، رئيس جمهوری از اختیار تصميم‌گيری در مورد پیروز انتخابات و تعيين فردی که بايد ائتلاف دولتی را تشکيل دهد، برخوردار است. رئيس جمهوری روون ريولين گفته است اين مسئوليت را به ‌شخصی خواهد سپرد که بهتر از بقيه بتواند حکومت تشکيل دهد، و چنين فردی لزوما رهبر بزرگترين حزب يا به‌دست آورنده بيشترين آرای انتخاباتی نخواهد بود.

در روزهای پس از انتخابات، آقای هرتزوگ يا آقای نتانياهو، بايد پس از کسب حمايت احزابی که مجموعا ۶۱ کرسی يا بيشتر را در اختيار دارند، نزد آقای ريولين بروند، هرچند طبق نظرسنجی پيش از انتخابات، چندين حزب وجود دارند که هنوز موضع مشخصی درباره پاره‌ای از مسايل اتخاذ نکرده‌اند و می‌توانند به ‌راحتی به راست يا چپ ميانه گرايش پيدا کنند.

در ميان احزاب ميانه، حزب «يش آتيد» متعلق به يائير لاپيد وزير پيشين دارايی اسرائيل، و حزب «کولانو» (به معنی «همه ما») که به تازگی توسط موشه کالون وزير ارتباطات پيشين اسرائيل تاسيس شد، در زمره اين احزاب هستند.

ولی نظرسنجی‌ پيش از انتخابات می‌تواند درست نباشد و اين به ناروشنی‌ها افزوده است. نظرسنجی مشابهی در سال ۲۰۱۳ نتوانست حمايت قوی از حزب آقای لاپيد را پيش‌بينی کند. اين حزب ناظران را با تبديل شدن به دومين حزب بزرگ پارلمان (کنست) شگفت‌زده کرد. در هنگام نظرسنجی روز جمعه گذشته، تقريبا ۱۰ درصد رای‌دهندگان (که تکليف ۱۲ کرسی پارلمان را تعيين خواهند کرد) گفته بودند هنوز تصميمی نگرفته‌اند در روز انتخابات به چه کسانی رای خواهند داد.

فايننشال تايمز احتمال سه سناريو درباره دولت ائتلافی آينده در اسرائيل را بررسی کرده است که در زير می‌بينيد.

ائتلاف «هرکسی به‌جز بی بی»

آقای هرتزوگ از رای دهندگان خواسته است به حزب وی دست کم ۳۰ کرسی بدهند. اين تعداد يک چهارم پارلمان اسرائيل را تشکيل می‌دهد که وی طبق گفته خودش برای اعمال حکومت به‌طريق مؤثر بدان نياز دارد.

طبيعی‌ترين شريک اتحاد صهيون حزب کوچک چپ‌گرايی است به‌نام «ميرتس». سايرين عبارتند از احزاب کليمی ارتدوکس آقايان لاپيد (يش آتيد) و کالون (کولانو) که ممکن است به پيوستن به جناح چپ ميانه تشويق گردند. طبق نظرسنجی روز جمعه، چنين ترکيبی می‌تواند ۶۴ کرسی نصيب چپ ميانه کند. آقای هرزوگ حتی می‌تواند به حزب راست‌گرای «اسرائيل بتنيو» (اسرائيل وطن ماست) به رياست آويگدور ليبرمن وزير امور خارجه روی آورد، هرچند در کنار هم قرار گرفتن اسرائيل بتنيو و ميرتس بعيد به نظر می‌رسد.

همچنين به احتمال زياد ميرتس يا اسرائيل بتنيو که تعداد آرايشان در حد نصاب ۳و يک چهارم درصد است ممکن است اصلا پايشان هم به پارلمان نرسد.

يک امکان ديگر برای به قدرت رسيدن چپ ميانه، پيروزی اتحادی از ۴ حزب عرب است که پيش‌بينی می‌شود مقام سوم را در انتخابات کسب کند. آقای هرتزوگ می‌تواند با روی آوردن به اين جناح جلوی به قدرت‌ رسيدن يک حکومت راست‌گرا را سد کند. ايمن عوده، رئيس جناح احزاب عرب، قبلا گفته بود به هيچ‌يک از ائتلافات احزاب «صهيونيست» نخواهد پيوست، اما سپس به شرايطی اشاره کرد که به‌موجب آن يک حکومت چپ ميانه می‌تواند به پشتيبانی وی اميدوار باشد.

بازگشت ناتانياهو

اسرائيلی ها وقتی به نظرسنجی‌ها نگاه می‌کنند، تکرار وضعيت سال ۲۰۰۹ را می‌بينند ها. این امر چپ‌گرايان را نگران و محافظه‌کاران را اميدوار می‌کند.

در آن انتخابات، تزیپی لیونی که در آن زمان رهبری حزب میانه را برعهده داشت و امسال شريک انتخاباتی آقای هرتزوگ در اتحاد صهيونيست است، موفق به کسب یک کرسی پارلمانی بيش از حزب لیکود شد. با این حال، رئيس جمهوری وقت شیمون پرز، به این نتیجه رسیده بود که برای تشکیل دولت آقای نتانیاهو از موقعيت بهتری برخوردار است و انجام اين وظيفه را به وی سپرد. در تاریخ اسرائیل این نخستين بار بود که حزبی پس از دوم شدن در انتخابات دولت تشکيل داد.

حزب لیکود آقای نتانیاهو ممکن است در نظرسنجی ضعیف جلوه کند و دچار تضعیف روحیه باشد، اما نسبت به آقای هرتزوگ هنوز از متحدان طبیعی بيشتری برخوردار است. اين متحدان عبارتند از حزب «خانه کليمی» متعلق به نفتلی بنت، احزاب مذهبی و آقای لیبرمن، شریک سابق حزب لیکود. آقای نتانیاهو همچنین وزارت دارایی را به آقای کالون، که محبوبيت بسياری در ميان رای دهندگان دارد، پيشنهاد کرده است، هر چند کالون هنوز تعهدی نداده است.

همچنين گفته می‌شود با اين‌که اختلاف نظرات بسياری بين آقای نتانیاهو و آقای لاپيد از کابينه قبلی وجود دارد، اما امکان همکاری اين دو برای تشکيل دولت آينده را نمی‌توان از نظر دور داشت. چنين ائتلافی می تواند ۷۳ کرسی پارلمان را در بر بگيرد.

ائتلاف بزرگ

رسانه‌های اسرائیل در طول تعطيلات آخر هفته، با گفتن اين که به نظر نمی‌رسد انتخابات برنده قطعی داشته باشد، گزارش‌هايی بدون ذکر منبع انتشار دادند مبنی بر اين ‌که آقای ریولین می‌تواند تشکيل يک دولت وحدت ملی را هدف قرار دهد.

البته به اين گزارش‌ها، دستکم تا زمان انتخابات، باید به ديده شک نگريست، زيرا هردو آقايان نتانياهو و هرتزوگ گفته‌اند که خواستار دولت وحدت ملی نيستند.

با این حال، اين نيز ارزش به خاطر سپردن را دارد که آقای هرتزوگ گفته است که او نمی‌خواهد به احزاب کوچک‌تر «باج» بدهد. او یک عملگرا است که پيش از اين‌ها در کابينه‌های نخست وزيران راست‌گرايی همچون آقای نتانياهو خدمت کرده است.

دو جناح راست و چپ اسرائيل در دولت وحدت ملی سال ۱۹۶۷، يعنی هنگامی که کشور اسرائيل به دليل جنگ شش روزه با بحران امنيتی روبرو بود، در کنار هم قرار گرفتند. در ۱۹۸۴ نيز شيمون پرز از جناح چپ و اسحاق شامير از راست در واکنش به بحران اقتصادی با يکديگر کنار آمدند و نخست وزيری را بين خود تقسيم کردند و هريک به‌مدت دو سال زمام امور را به‌دست گرفت.

نتانياهو، اسحاق هرتزوگ را مورد تحقير قرار داده و وی را «بوژی» خطاب می‌کند. آقای هرتزوگ وعده داده نخست وزيری را با خانم ليونی تقسيم کند و هريک به مدت دو سال زمام امور را در دست داشته باشند. در طول مبارزات انتخاباتی، او گمانه‌زنی‌ها در مورد فکر دولت وحدت ملی را بی‌اعتبار خواند و گفت خواهان يک قوه مجريه چپ ميانه قوی و پايداری است.

با این حال، به جای «تزیپی و بوژی» کاملا امکان پذير است که «بوژی و بی بی» در اسرائیل سر کار بيايند. به قول يهودا بن‌مائر، عضو ارشد موسسه مطالعات امنیت ملی در تل آویو، «متحد شدن احزاب بزرگ هميشه معقولانه به‌نظر می‌رسد. این توانایی احزاب کوچک‌تر به باج‌خواهی و مزیتی فراتر از تعدادشان را محدود می کند.»

XS
SM
MD
LG