در حالی که رهبران ایران وعده دادند از دولت عراق در برابر حملات شبه نظامیان افراطی «دولت اسلامی عراق و شام» موسوم به داعش حمایت کنند، نیچروان بارزانی نخست وزیر منطقه خودمختار کردستان عراق، روز دوشنبه در سفری از پیش اعلام نشده برای مذاکره با مسئولان ایرانی به تهران رفت.
از سوی دیگر جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده روز دوشنبه گفت آمریکا برای مذاکره با ایران در باره بحران کنونی عراق آماده است.
در همین ارتباط و برای بررسی بیشتر اوضاع عراق، علی جوانمردی خبرنگار بخش فارسی صدای آمریکا با صالح المطلق، معاون نخست وزیر عراق، گفتگویی انجام داده که متن کامل آن به شرح زیر است.
پرسش: اوضاع عراق را در حال حاضر چگونه می توان توصیف کرد؟
المطلق: وضعیت عراق بسیار وخیم است؛ کشور با شرایط سختی روبرو شده و احتمال جنگ داخلی در بغداد و سایر مناطق مختلف کشور وجود دارد، بویژه در صورتی که تدابیر و یک راه حل فوری اتخاذ نشود.
در حقیقت این یک قیام بزرگ مردمی است، نه اقدامی از طرف داعش به تنهایی. واکنش (سنی‌ها) به ستم زیادی است که از مدت‌ها پیش ادامه داشته است. ما بارها در این باره هشدار دادیم که ادامه ظلم و تبعیض، انفجار مردم (سنی) را در پی خواهد داشت، و این انفجار رخ داد.
شرایط کنونی، بیش از اقدام نظامی، نیازمند یک راه حل سیاسی فوری است. اقدام نظامی بر خلاف مصالح عراق است و موجب بروز جنگ داخلی می‌شود. زیرا شبه نظامیان اکنون سلاح‌های ارتش را در دست دارند. ارتش پس از رویدادهای انبار و موصل روحیه خود را از دست داده و زمان نیاز دارد تا بتواند روحیه خود را بازیابد.
بعد از سال‌ها آموزش و سپس تجهیز ارتش عراق توسط آمریکا، چرا این ارتش در عمل نمی‌تواند با شبه نظامیان مخالف مبارزه کند؟
المطلق: ارتش عراق بر مبنای نادرستی ایجاد شد. ارتش از ابتدا ارتشی میهنی نبوده و با شهروندان عراقی تعاملی ملی و میهنی نداشته؛ فرماندهان ارتش فاسد هستند. مردم را بازداشت و اذیت کرده و با رشوه آنها ار آزاد می‌کردند.
شهروندان تحمل این وضعیت را نداشتند. نخستین اعتراض‌های مسالمت آمیز شکل گرفت. ولی داعش به میان آمد. تظاهرات ملیونی مردم سنی یک سال جریان داشت. ولی بدون پاسخ گذاشتن مطالبات آنها، راه دیگر و آن هم قیام مسلحانه را به دنبال داشت.
این تحلیلی نادرست است که همه گناه این وضعیت را به گردن داعش انداخت. داعش یک گروه تروریستی و نامحبوب در بین سنی‌ها و شیعه‌های عراق است. عراقی‌ها نمی‌پذیرند گروهی مانند داعش بر آنها حاکم باشد. ولی ظلم و ستم دولت باعث سوء استفاده داعش شد. ظلم و ستم به داعش فرصت داد تا چنین شرایطی را ایجاد کند.
آیا شما گزارش برخی رسانه ها مبنی بر حضور نیروهای سپاه قدس ایران در عراق را تایید می کنید؟ و آیا مدرکی در اینباره میتوانید ارایه بدهید؟
المطلق: ایرانی‌ها به اشکال مختلف در عراق حضور دارند. نمی‌دانم در حال حاضر چه تعدادی از نیروهای ایرانی در عراق حضور دارند. ولی میدانم که ایران شبه نظامیان مجهز و آموزش دیده ای را از سال ۲۰۰۶ به عراق فرستاده که مردم را به قتل می‌رسانند.
امروز بدون حجب و حیا در داخل خیابان‌های عراق گشت زنی کرده و تحت پوشش دولت عراق در بین مردم نفوذ کرده و آدم کشی می‌کنند. تحرکات شبه نظامیان ایران تحت پوشش دولت عراق است. این وضعیتی خطرناک است که باید هرچه زودتر متوقف شود. هدف آنها اکنون مبارزه با داعش و سپس افزایش نقش این شبه نظامیان در عراق است.
به نظر شما در چنین شرایطی آمریکا چه نقشی می‌تواند داشته باشد؟
المطلق: من معتقدم اساساً آمریکا می‌تواند عامل راه حل سیاسی در عراق باشد. وقتی نیروهای آمریکایی از عراق خارج می‌شدند ، گفتیم آقای (باراک) اوباما رییس جمهور آمریکا مسئول عواقب خروج این نیروهاست. ولی او مسوولیت عواقب خروج نیروهای آمریکایی را نپذیرفت.
بدون توجه به عواقب خروج نظامیان آمریکا ، آنها را خارج کردند. حتی در واشنگتن این را گفتیم که نباید نیروهای آمریکایی از عراق خارج شوند. ولی آنها از عراق خارج شدند و نیروهای ایرانی خلأ بوجود آمده را پر کردند. شبه نظامیان و احزاب فرقه گرا افزایش یافتند.
اسلام سیاسی در عراق نمی‌تواند کشور را اداره کند. آمریکا و سایرین باید این را بدانند. عراق لازم است از طریق سکولار و دموکراتیک اداره شود. اسلام سیاسی چه شیعه و چه سنی کشور را با فاجعه مواجه می‌کند، همان شرایطی که اکنون رخ داده است.
آمریکا مسئول وضعیتی است که اکنون ایجاد شده و نباید تنها با حمله هوایی به اینجا و آنجا واکنش نشان دهد، بلکه به موازات آن لازم است راه حل‌های سیاسی را بکارگیرد.
از سوی دیگر جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده روز دوشنبه گفت آمریکا برای مذاکره با ایران در باره بحران کنونی عراق آماده است.
در همین ارتباط و برای بررسی بیشتر اوضاع عراق، علی جوانمردی خبرنگار بخش فارسی صدای آمریکا با صالح المطلق، معاون نخست وزیر عراق، گفتگویی انجام داده که متن کامل آن به شرح زیر است.
پرسش: اوضاع عراق را در حال حاضر چگونه می توان توصیف کرد؟
المطلق: وضعیت عراق بسیار وخیم است؛ کشور با شرایط سختی روبرو شده و احتمال جنگ داخلی در بغداد و سایر مناطق مختلف کشور وجود دارد، بویژه در صورتی که تدابیر و یک راه حل فوری اتخاذ نشود.
در حقیقت این یک قیام بزرگ مردمی است، نه اقدامی از طرف داعش به تنهایی. واکنش (سنی‌ها) به ستم زیادی است که از مدت‌ها پیش ادامه داشته است. ما بارها در این باره هشدار دادیم که ادامه ظلم و تبعیض، انفجار مردم (سنی) را در پی خواهد داشت، و این انفجار رخ داد.
شرایط کنونی، بیش از اقدام نظامی، نیازمند یک راه حل سیاسی فوری است. اقدام نظامی بر خلاف مصالح عراق است و موجب بروز جنگ داخلی می‌شود. زیرا شبه نظامیان اکنون سلاح‌های ارتش را در دست دارند. ارتش پس از رویدادهای انبار و موصل روحیه خود را از دست داده و زمان نیاز دارد تا بتواند روحیه خود را بازیابد.
بعد از سال‌ها آموزش و سپس تجهیز ارتش عراق توسط آمریکا، چرا این ارتش در عمل نمی‌تواند با شبه نظامیان مخالف مبارزه کند؟
المطلق: ارتش عراق بر مبنای نادرستی ایجاد شد. ارتش از ابتدا ارتشی میهنی نبوده و با شهروندان عراقی تعاملی ملی و میهنی نداشته؛ فرماندهان ارتش فاسد هستند. مردم را بازداشت و اذیت کرده و با رشوه آنها ار آزاد می‌کردند.
شهروندان تحمل این وضعیت را نداشتند. نخستین اعتراض‌های مسالمت آمیز شکل گرفت. ولی داعش به میان آمد. تظاهرات ملیونی مردم سنی یک سال جریان داشت. ولی بدون پاسخ گذاشتن مطالبات آنها، راه دیگر و آن هم قیام مسلحانه را به دنبال داشت.
این تحلیلی نادرست است که همه گناه این وضعیت را به گردن داعش انداخت. داعش یک گروه تروریستی و نامحبوب در بین سنی‌ها و شیعه‌های عراق است. عراقی‌ها نمی‌پذیرند گروهی مانند داعش بر آنها حاکم باشد. ولی ظلم و ستم دولت باعث سوء استفاده داعش شد. ظلم و ستم به داعش فرصت داد تا چنین شرایطی را ایجاد کند.
آیا شما گزارش برخی رسانه ها مبنی بر حضور نیروهای سپاه قدس ایران در عراق را تایید می کنید؟ و آیا مدرکی در اینباره میتوانید ارایه بدهید؟
المطلق: ایرانی‌ها به اشکال مختلف در عراق حضور دارند. نمی‌دانم در حال حاضر چه تعدادی از نیروهای ایرانی در عراق حضور دارند. ولی میدانم که ایران شبه نظامیان مجهز و آموزش دیده ای را از سال ۲۰۰۶ به عراق فرستاده که مردم را به قتل می‌رسانند.
امروز بدون حجب و حیا در داخل خیابان‌های عراق گشت زنی کرده و تحت پوشش دولت عراق در بین مردم نفوذ کرده و آدم کشی می‌کنند. تحرکات شبه نظامیان ایران تحت پوشش دولت عراق است. این وضعیتی خطرناک است که باید هرچه زودتر متوقف شود. هدف آنها اکنون مبارزه با داعش و سپس افزایش نقش این شبه نظامیان در عراق است.
به نظر شما در چنین شرایطی آمریکا چه نقشی می‌تواند داشته باشد؟
المطلق: من معتقدم اساساً آمریکا می‌تواند عامل راه حل سیاسی در عراق باشد. وقتی نیروهای آمریکایی از عراق خارج می‌شدند ، گفتیم آقای (باراک) اوباما رییس جمهور آمریکا مسئول عواقب خروج این نیروهاست. ولی او مسوولیت عواقب خروج نیروهای آمریکایی را نپذیرفت.
بدون توجه به عواقب خروج نظامیان آمریکا ، آنها را خارج کردند. حتی در واشنگتن این را گفتیم که نباید نیروهای آمریکایی از عراق خارج شوند. ولی آنها از عراق خارج شدند و نیروهای ایرانی خلأ بوجود آمده را پر کردند. شبه نظامیان و احزاب فرقه گرا افزایش یافتند.
اسلام سیاسی در عراق نمی‌تواند کشور را اداره کند. آمریکا و سایرین باید این را بدانند. عراق لازم است از طریق سکولار و دموکراتیک اداره شود. اسلام سیاسی چه شیعه و چه سنی کشور را با فاجعه مواجه می‌کند، همان شرایطی که اکنون رخ داده است.
آمریکا مسئول وضعیتی است که اکنون ایجاد شده و نباید تنها با حمله هوایی به اینجا و آنجا واکنش نشان دهد، بلکه به موازات آن لازم است راه حل‌های سیاسی را بکارگیرد.
