در پی تکمیل همه تحریم های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، برخی از تحلیلگران اثرات این تحریم ها را بر مبادلات اروپائیان با ایران و تصمیم های آینده حکومت ایران بررسی کردند.
«ریچارد نفیو» پژوهشگر ارشد در مرکز سیاست جهانی انرژی در دانشگاه کلمبیا با اشاره به اخبار اخیر در مورد نقش داشتن دیپلماتها و شهروندان ایرانی در اقدامات تروریستی در اروپا، گفت که این تحریم ها اروپائیان را نسبت به اقدامات ایران حساس می کند.
او گفت: «اروپایی‌ها هنوز به ادامه معاملات بازرگانی با ایران تمایل دارند و حتی برنامه‌ای برای اعمال محدودیت روادید برای ایرانی‌ها ندارند. در کل بازگشت تحریم‌های آمریکا موجب خواهد شد که دستگاههای امنیتی اروپایی تحرکات و اقدامات مظنون به تروریستی بودن ایران را بیشتر تحت نظر بگیرند.»
از سوی دیگر، «ایلان برمن» معاون انديشکدۀ «شورای آمريکايی سياست خارجی» در واشنگتن به بخش فارسی صدای آمریکا گفت که تصور اینکه رژیم انقلابی ایران دست از شعارهای خود و ادعای رهبری جهان شیعه بردارد و تمام ۱۲ شرط آقای پمپئو برای بهبود روابط را بپذیرد دشوار است.
با وجود این، آقای برمن بر این نظر است که شاید تغییر تاکتیکی در رفتار و پذیرفتن برخی از شروط برای جمهوری اسلامی راحتتر باشد؛ مانند برنامه موشکی. پیش از توافق، تحریم‌های سازمان ملل هم در این زمینه وجود داشت که اکنون دیگر وجود ندارند. لذا پذیرفتن آنها شاید برای ایران قابل قبولتر باشد. اما او خوش بین نیست که جمهوری اسلامی شروط در مورد تروریسم و دخالت در دیگر کشورها و حمایت از گروههای شبه نظامی را پذیرا باشد.
به اعتقاد ایلان برمن، در شرایط تحریم احتمالا روحانیون سنتی و رهبر جمهوری اسلامی بر شعار بی اعتمادی به غرب و دنبال کردن اقتصاد مقاومتی تاکید می‌کنند، اما عناصر مصلحت اندیش داخل حکومت ایران باید به دنبال راه چاره برای مصالحۀ واقعی با دولت کنونی آمریکا باشند؛ دولتی که در قياس با دولت قبلی خيلی سخت گيرتر است.
او گفت: «عناصر مصلحت اندیش حکومت ایران بايد فکر کنند که امکان توافق تاکتيکی وجود دارد یا نه. چون وقتی ببینند که فشار اقتصادی آمریکا بیش از انتظارشان است، نشستن به انتظار به پایان رسیدن ریاست جمهوری ترامپ احتمالاً کار عاقلانه ای نيست.
ریچارد گلدبرگ، مشاور ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی ها نیز به بخش فارسی صدای آمریکا درباره احتمال موفقیت تلاشها برای فشار بر ایران در صورت تداوم دسترسی ایران به سوئیفت گفت که چه دسترسی ایران به سوئیفت ادامه یابد و چه قطع شود، فشار فوق العاده ای به ایران وارد خواهد شد، به ویژه در ارتباط با کاهش شدید خرید نفت ایران.
به گفته او، علاوه بر کاهش خرید نفت از ایران، این تحریمها بر بانکها و بخش های اقتصادی دیگر نیز فشار زیادی وارد خواهد کرد.
البته آقای گلدبرگ تایید کرد که در صورت قطع دسترسی بانک مرکزی و دیگر بانکهای ایران به سوئیفت، این فشارها بسیار بیشتر خواهد شد.
مرحله نهایی تحریم های ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران از بامداد دوشنبه ۱۴ آبان رسما اجرایی شد. این تحریمها شامل صنایع پتروشیمی، نفت و گاز، کشتیرانی، بانک و بیمه و موسسات مالی، و همچنین صدها فرد و شرکت ایرانی می‌شود.
کاخ سفید و مقام‌های دولت پرزیدنت ترامپ در روزهای اخیر اعلام کردند که از ۱۴ آبان با اجرایی شدن تمام تحریم‌های هسته‌ای که پیش از برجام وضع شده بود، قصد دارند جمهوری اسلامی را به تغییر رفتار وادارند.
پرزیدنت ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، حدود شش ماه پیش با اعلام خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران، دستور داد تحریم‌های هسته‌ای طی دو دوره ۹۰ روزه و ۱۸۰ روزه بازگردد.
کاخ سفید روز جمعه ۱۲ آبان بیانیه‌ای با تاکید بر اینکه این سخت‌ترین تحریم‌هایی است که علیه جمهوری اسلامی اعمال شده است، اعلام کرد: «تحریمها بخش‌های زیادی از اقتصاد ایران از جمله انرژی شامل نفت و گاز و پتروشیمی، داد و ستد و گروه های مالی را در بر می‌گیرد.»
در این بیانیه همچنین اشاره شده علاوه بر ۴۰۰ فرد و شرکتی که قبلا از تحریم تعلیق شده بودند، ۳۰۰ فرد و شرکت جدید در تحریم های جدید به لیست اضافه شده‌اند. ضمن اینکه بانک مرکزی ایران و موسسات مالی ایران نیز به این فهرست اضافه شده‌اند.
انتظار آمریکا از حکومت ایران برای تغییر رفتار
کاخ سفید در بیانیه خود ابراز امیدواری کرده است با این تحریم ها، منابع مالی رژیم برای حمایت از گروه های تروریستی قطع شود. همچنین ایران برنامه موشکی خود را متوقف کند.
در بخش پایانی بیانیه کاخ سفید آمده که ناقضان حقوق بشر و عوامل سرکوب مردم در ایران نیز تاکنون تحریم شده اند و این تحریم ها همچنان ادامه خواهد داشت.
مرحله دوم تحریم‌های آمریکا، صنعت نفت و گاز و پتروشیمی، کشتیرانی، و نظام بانکی ایران را هدف می‌گیرد. کاخ سفید تاکید کرد که دارو، غذا، محصولات کشاورزی و تجهیزات پزشکی همچنان از تحریم معاف هستند و تجارت آنها مانند گذشته ادامه خواهد داشت.
پرزیدنت ترامپ اردیبهشت امسال هنگام صدور دستور خروج آمریکا از برجام، اعلام کرد که برجام مانع دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای نمی‌شود، ضمن اینکه موجب تهاجمی تر شدن رفتار ایران در منطقه شده است.
وزیر خارجه آمریکا نیز یکم خرداد با اعلام راهبرد جدید آمریکا در قبال ایران، ۱۲ شرط ایالات متحده برای توافق با جمهوری اسلامی را برشمرد که در واقع فهرست خواسته‌های ایالات متحده از جمهوری اسلامی یا به عبارتی جزئیات تغییر رفتار رژیم ایران است.
برخی از این شروط شامل توقف حمایت از تروریسم و خودداری از اقدامات مخرب در منطقه نظیر حمایت از حزب الله لبنان و دخالت در کشورهای منطقه است.
ساعاتی قبل از آغاز رسمی همه تحریم‌های آمریکا علیه ایران، استیون منوشن، وزیر خزانه داری آمریکا، در یادداشتی در روزنامه «فایننشال تایمز» نوشت که آمریکا اعمال فشار بیشتر برای مهار رژیم ایران را لازم می‌داند.
او روز یکشنبه ۱۳ آبان در یادداشت خود نوشت: از روز دوشنبه، شدیدترین فشارهای اقتصادی آمریکا علیه رژیم ایران اعمال می شود. این تلاش تنها بخشی از راهبرد دولت آمریکا برای تغییر رفتار حکومت ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.
وزیر خارجه ایالات متحده نیز روز شنبه در پیامی توئیتری بار دیگر تاکید کرد هدف تحریم ها مردم ایران نیست بلکه هدف، اجبار جمهوری اسلامی به توقف برنامه‌های مخرب این کشور است.
آقای پمپئو یک روز پیش از آغاز تحریم ها نیز در گفت و گو با شبکه تلویزیونی سی بی اس، با تاکید بر تاثیرگذاری تحریمها گفت که پیش از تکمیل تحریمها علیه ایران، صدها شرکت اروپایی از این کشور خارج شده‌اند.
با این حال، دولت آمریکا قرار است معافیت‌هایی را برای هشت کشور در نظر گیرد تا این کشورها بتوانند بخشی از واردات نفت از ایران را حفظ کنند.
پرزیدنت ترامپ و مقام‌های دولت آمریکا اعلام کرده اند که با وجود خروج از برجام و اعمال دوباره تحریمها، آماده مذاکره با جمهوری اسلامی ایران بر سر یک توافق جامع تر و کامل تر از برجام هستند.
