در ادامه درگیریهای لفظی مقامات جمهوری اسلامی ایران و امارت اسلامی افغانستان، طالبان از مقامات جمهوری اسلامی ایران خواست مطالباتشان را در موضوع «حقآبه هیرمند» با مطالعه شرایط و با ادبیات مناسب بیان کنند تا فضای سیاسی بین دو کشور آسیب نبیند.
دولت طالبان روز پنجشنبه ۲۸ شهریور با انتشار بیانیهای به امضای «ریاست الوزرای امارت اسلامی افغانستان» در پاسخ به سخنان ابراهیم رئیسی «رئیس دولت جمهوری اسلامی در ایران» در رابطه با موضوع حق آبه «هیرمند»، نوشت :«موافقتنامه آب میان ایران و افغانستان در سال ۱۳۵۱ امضاء شده اما امارت اسلامی افغانستان همچنان به آن متعهد است اما اولویت ما تامین آب مردم افغانستان است.»
طالبان در بیانیه خود تصریح کرد: «مقامات ایرانی ابتدا باید ضمن خودداری از تکرار این مدل از گفتگو، معلومات خود را در مورد آب هلمند تکمیل نمایند و بعد از آن با الفاظ مناسب خواستشان را مطرح کنند چرا که اگر واقعیات به درستی مطالعه و مطرح نشود میتواند به فضای سیاسی بین دو ملت و کشور آسیب برساند.»
در این بیانیه همچنین با اشاره به خشکسالیهای اخیر در افغانستان و پایین آمدن سطح دریای »هلمند» عنوان شده که شمار زیادی از ولایات و مناطق افغانستان از خشکسالی رنج میبرند و آب کافی برای مصرف ندارند.
امارت اسلامی افغانستان در پایان متعهد شده تا با توجه به موافقتنامه آب هیرمند و هلمند تمام تلاش خود را به خرج دهد تا آب مورد نیاز مردم ایران را تامین کند به شرط آن که ذخایر آب بالادست به اندازهای باشد که بتوان آن را به سمت ایران جاری کرد.
در واکنش به این بیانیه طالبان امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در توییتی نوشت: «در ماه های اخیر مکررا از ملامتقی سرپرست وزارت خارجه افغانستان خواستم طبق عهدنامه هیرمند،به تعهدات خودشان عمل کنند و امکان بازدید هیاتهای فنی و سنجش میزان آب را فراهم کنند، که نکردند.سیستان از خشکسالی رنج میبرد. ملاک بود و نبود آب، بازدید فنی و عینی است و نه صدور بیانیه سیاسی.»
ابراهیم رئیسی در سفر روز پنجشنبه خود به استان سیستان و بلوچستان در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «به حاکمان افغانستان میگویم این صحبت ما را عادی تلقی نکنند و جدی بگیرند، به مسئولان افغانستان اخطار میکنم حق مردم سیستان را سریع بدهند.»
ٰرئیس دولت سیزدهم اضافه کرد: «آب هیرمند حق مردم سیستان است و در معاهدات آمده است، حق مردم سیستان از آب هیرمند را نمیشود مشمول زمان کرد و ما اجازه نمیدهیم حق مردم ضایع شود.»
معاهده مربوط به آب رود هیرمند بین دولت وقت ایران و دولت افغانستان شامل ۱۲ماده و دو پروتکل ضمیمه است که در تاریخ ۲۲ اسفندماه ۱۳۵۱ در کابل به امضا رسیده است.
براساس این توافق، افغانستان باید سالانه ۸۲۰ میلیون مترمکعب از آب هیرمند را به سمت ایران روان کند.
سفیر جمهوری اسلامی در افغانستان چند روز قبل گفته بود دولت طالبان در سال ۱۴۰۱ فقط ۲۷ میلیون مترمکعب یعنی حدود ۴ درصد از میزان مورد توافق از آب هیرمند را وارد ایران کرده است.