اندیشکده شورای آتلانتیک روز سه شنبه میزبان کارشناسانی بود که درباره تبعات سیاسی و اقتصادی قطع روابط بین ریاض و تهران دیدگاههای خود را ارائه دادند.
در پی حمله به مراکز دیپلماتیک عربستان در ایران و متعاقب آن قطع روابط عربستان با جمهوری اسلامی، این تنشها شدت بیشتری گرفته است.
این مساله بر یافتن راه حل سیاسی برای جنگ داخلی سوریه، که به زودی وارد ششمین سال خود خواهد شد و به باور کارشناسان به میدان جنگ نیابتی بین تهران و ریاض در آمده، سایه افکنده است.
امیر هنجانی عضو این شورا و کارشناس مسائل امنیت ملی معتقد است که با پیش شرطی که عربستان سعودی برای برقراری مذاکره با ایران تعیین کرده است، این روابط در آینده نزدیک برقرار نخواهد شد.
او گفت "پیش شرط عربستان برای آغاز مذاکرات برقراری ارتباط با ایران، پایان حمایت ایران از (بشار) اسد است. به عبارت دیگر، ریاض می خواهد نتیجه مذاکرات را در ابتدای امر داشته باشد. البته که ایران این مساله را نمی پذیرد، زیرا وجود اسد در قدرت امری حیاتی برای ایران است."
وی اضافه کرد "همچنین درباره پیشنهاد عربستان برای اعزام نیروی زمینی به سوریه، یکی از فرماندهان سپاه پاسخ تهران به این پیشنهاد را به بهترین نحوه گفت که شما که نمی توانید حوثیها را در کنار مرزهایتان شکست دهید، چگونه میخواهید نیروی زمینی خود را برای شکست ما و روسیه به سوریه بفرستید؟"
دیود اوتاوی پژوهشگر ارشد مرکز "وودرو ویلسون" و کارشناس مسائل خاورمیانه نیز بر این عقیده است که پیشنهاد ریاض برای اعزام نیروی زمینی به سوریه، صرفا برای رهایی از فشار ایالات متحده است.
آقای اوتاوی گفت "پیشنهاد اعزام نیروهای زمینی عربستان به سوریه، عملا (جان) کری را که به صورت مکرر خواستار همکاری بیشتر کشورها برای نابودی داعش بوده را با وضعیت متفاوتی روبرو می کند."
وی در ادامه افزود وزیر خارجه آمریکا "همواره گفته که برای نابودی داعش همه باید کار بیشتری انجام دهند و الان ریاض با این پیشنهاد می گوید که ما این همکاری را افزایش میدهیم به شرطی که شما هم کار بیشتری انجام دهید. و چون می دانند که آمریکا کار بیشتری انجام نخواهد داد، بنابراین خودشان را از زیر فشار آمریکا رهایی دادند."
ابعاد اقتصادی
قطع روابط بین ایران و عربستان سعودی و بالا گرفتن تنش بین این دو کشور که از صادرکنندگان عمده نفت خام در جهان هستند، می تواند پیامدهای اقتصادی برای جهان، به ویژه در حوزه انرژی، داشته باشد.
سارا وخشوری پژوهشگر ارشد امور انرژی در اندیشکده شورای آتلانتیک، در این زمینه گفت که ریاض از ادامه عرضه نفت خام در بازاری که قیمتهای آن به شدت کاهش یافته است، به دنبال اجرای سیاستهای کلی اصلاح اقتصادی و بهبود زیر ساخت کشور بوده و بخش کمی از آن مربوط به مقابله با تهران است.
به گفته او، عربستان سعودی با ادامه اشباع بازار به دنبال حفظ سهم خود است و از طرفی پایین ماندن قیمتها، به ایرانی که به تازگی از بند تحریمها رهایی یافته است، پول کمتری سرازیر می کند.
روابط ایران و عربستان پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ در ایران فراز و نشیب های زیادی را به خود دیده است.
ریاض در سال ۱۳۶۷، در واکنش به آشوب حجاج ایرانی و حملات ایران به کشتی ها در خلیج فارس روابط خود با تهران را متوقف کرد. دو کشور در سال ۱۳۷۰ روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفتند.