گروههای مسلح شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی در عراق، حملات موشکی به اسرائیل را در هفتههای اخیر گسترش دادهاند که باعث افزایش نگرانیهایی در واشنگتن و در میان برخی از متحدان جمهوری اسلامی در مورد انتقامجویی احتمالی اسرائیل و تشدید تنشهای منطقهای شده است.
در بررسی خبرگزاری رویترز، اگرچه این حملات اغلب از صدها کیلومتر دورتر، توسط مقامات غربی و کارشناسان اسرائیلی بهعنوان تهدیدی برای اسرائیل بهمنزله حملات نقطهای حماس و حزبالله تلقی نمیشوند، اما بر تعداد و پیچیدگی آن افزوده شده است.
به گفته مقامات آمریکایی و بیانیههای عمومی ارتش اسرائیل، حداقل دو مورد از حملات موشکی به اهداف خود اصابت کردهاند و بقیه توسط نیروهای دفاعی ایالات متحده و اسرائیل رهگیری و سرنگون شدهاند.
با این حال تسلیحات جدید مانند موشکهای کروز از اردیبهشت ماه، بهطور منظم مورد استفاده قرار گرفتهاند و از بین بردن آنها برای پدافند هوایی دشوارتر است.
مایک نایتز، از محققان موسسه «واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» که این حملات را پیگیری میکند، به خبرگزاری رویترز گفت: «به طور کلی، شدت و انواع سیستمهای تسلیحاتی مورد استفاده بهشدت افزایش یافته است.»
او افزود: «این [موضوع] کار اسرائیل را پیچیده میکند و هزینه مالی دفاعی را افزایش میدهد.»
مایک نایتز گفت که حملات گروههای عراقی به اسرائیل از مناطق جنوب بغداد و در منطقه مرزی عراق و سوریه که گروههای تحت حمایت حکومت ایران بر آن تسلط دارند، انجام میشود.
او شرح داد که برای رسیدن از عراق به اسرائیل، پرتابهها باید بر فراز سوریه، اردن یا عربستان سعودی پرواز کنند.
خبرگزاری رویترز با بیش از دهها نفر از جمله منابعی در گروههای مسلح عراقی و دیگر جناحها در شبکه متحدان منطقهای جمهوری اسلامی موسوم به «محور مقاومت»، در کنار مقامات آمریکایی و دیگر کارشناسان منطقهای گفتوگو کرد. اکثر آنها به شرط ناشناس ماندن حاضر به مصاحبه و ارائه ارزیابیهای صریح شدند.
به گفتند آنها حملات گروههای عراقی، از جمله کتائب حزبالله و نجباء، موجب افزایش نگرانی برای واشنگتن است. همچنین این تحرکات در میان برخی از مقامات جمهوری اسلامی و متحد قدرتمندش حزبالله لبنان، که درگیری خود با اسرائیل را به دقت تنظیم کرده است تا به بحران تمامعیار منطقهای تبدیل نشود، نیز با نگرانی رصد میشود.
حسین الموسوی، سخنگوی نجباء، یکی از گروههای مسلح شیعه در عراق که در حملات به اسرائیل شرکت میکند، به رویترز گفت که این حملات تحول طبیعی تواناییهای نظامی گروههای عراقی است و هدف آن افزایش هزینههای جنگ در غزه است.
او تاکید کرد که آنها قصد دارند تا زمانی که لازم باشد، از هر نقطهای به این حملات ادامه دهند.
یک مقام ارشد «محور مقاومت» گفت، در حالی که [حکومت] ایران مشتاق مشارکت گروههای عراقی در نبرد منطقهای علیه اسرائیل بوده است، تمایل آنها به اشتباه محاسباتی دلیل دائمی نگرانی است.
او خاطرنشان کرد که گروههای عراقی پیش از این ناخواسته باعث تشدید تنشهای منطقهای بزرگ در دی ماه سال جاری شدهاند، زمانی که سه سرباز آمریکایی را در حمله پهپادی به یک پایگاه آمریکایی در اردن کشتند.
از طرف دیگر، دولت عراق که با دقت روابط دوستانه خود را با واشنگتن و تهران متعادل نگه میدارد، بهطور رسمی این حملات موشکی را تایید نمیکند اما نتوانسته یا نمیخواهد آنها را متوقف کند.
منتقدان میگویند که این نوع موضعگیری دولت عراق در قبال حملههای موشکی از خاک این کشور، نشان دهنده محدودیتهای قدرت محمد شیعه السودانی، نخستوزیر عراق در یک دولت ائتلافی است که گروههای مسلح مورد حمایت جمهوری اسلامی در آن شرکت دارند.
بر اساس ارزیابی منتقدان نخست وزیر عراق، این شرایط ممکن است تلاشها برای تغییر نام عراق به عنوان یک کشور «با ثبات» و «باز برای تجارت» را تضعیف کند.
این در شرایطی است که نه عراق کشور اسرائیل را به رسمیت میشناسد و اسرائیل هم عراق را به عنوان یک کشور دست نشانده ایران و کریدور اصلی تسلیحات از ایران به سایر گروههای مسلح از جمله حزب الله میداند.
گروههای عراقی که پس از سقوط صدام حسین در سال ۱۳۸۲ و در نبرد با نیروهای آمریکایی در آن زمان شکل گرفتند، برای حمایت از متحد جمهوری اسلامی، بشار اسد، به جنگ داخلی سوریه پیوستند و جای پایی در قلمرو نزدیک مرز با اسرائیل بهدست آوردند.
یک گروه عراقی در سایه، مسئولیت حملات پهپادی به عربستان سعودی و امارات متحده عربی در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ را بر عهده گرفت.