عده زیادی از شهروندان که گفته می‌شود خانواده‌های بازداشت‌شدگان روزهای اخیر هستند، در دومین روز پائیز مقابل زندان اوین تجمع کردند. ولی با وجود تهدیدهای مقامات و نهادهای جمهوری اسلامی برای «برخورد قاطع» با معترضان، اعتراضات سراسری روز شنبه در چند شهر از جمله تهران، تبریز، شیراز و آمل ادامه یافته است.
- مسدود شدن سایت‌های مایکروسافت و ایکس‌باکس در ایران
در ادامه محدودسازی اینترنت و قطع دسترسی مردم به ارتباطات مجازی در ایران، رسانه‌های داخلی از مسدود شدن دسترسی به سایت‌های مایکروسافت و ایکس‌باکس خبر داده‌اند.
حاکمیت جمهوری اسلامی روزهای قبل هم اینستاگرام، لینکدین، و واتس‌اپ را فیلتر کرده بود. با وجود این محدودیت‌ها اعتراضات مردم در خیابان‌ها همچنان ادامه دارد.
- تسنیم به نقل از یک مقام امنیتی: بیش از ۱۲۰۰ نفر دستگیر شده‌اند
همزمان با تداوم اعتراضات به کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت، خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، روز شنبه به نقل از «یک منبع آگاه امنیتی» از شناسایی و بازداشت «بیش از ۱۲۰۰ تن» در اعتراضات اخیر خبر داد.
بنا بر گزارش‌ها در روز شنبه دوم مهر، تجمع پرشماری در مقابل زندان اوین شکل گرفته و اعضای خانواده‌های معترضان بازداشت‌شده در یک هفته گذشته، برای باخبر شدن از حال بستگان خود در آن جا جمع شده‌اند.
همزمان با ادامه اعتراضات در تهران و شیراز، یک گزارش ویدئویی انبوه جمعیت معترض را در آمل به تصویر کشیده که شعار می‌دهند: «می‌میریم، می‌میریم، ایران رو پس می‌گیریم.»
حساب توییتری «۱۵۰۰ تصویر» که گزارش‌های مرتبط با اعتراضات سراسری ایران را منتشر می‌کند، می‌گوید که قطعی اینترنت در روز شنبه «از روزهای قبل هم شدیدتر شده»، به طوری که حتی روزنه‌های ارسال «پیام نوشتاری» شهروندان نیز بسته شده است.
یک گزارش ویدئویی از شهریار در استان تهران هم نشان می‌دهد مسئولان شهری برای جلوگیری از آتش زدن سطل آشغال‌ها، که راهکار معترضان برای مقابله با گاز اشک‌آور مأموران حکومتی است، سطل‌ها را از خیابان جمع می‌کنند.
موج اعتراضات در روز شنبه به‌رغم شدت گرفتن سرکوب معترضان و اختلال وسیع در اینترنت دست‌کم در شهرهای تهران، شیراز و آمل از سر گرفته شده است. همزمان، ابراهیم رئیسی اعتراضات سراسری در ایران را «آشوبگری» و «شرارت» نامیده است.
در حالی که قطعی و اختلال شدید اینترنت همچنان پا بر جاست، چند گزارش شهروندی از ایران در روز شنبه دوم مهر، نشان می‌دهد اعتراضات در دانشگاه تهران دوباره شکل گرفته و در خیابان زند شیراز شماری از مردم شعار «مرگ بر دیکتاتور» می‌دهند.
در دانشگاه تهران، روز شنبه نیروهای امنیتی برای جلوگیری از تجمع دانشجویان، به آنها گلوله ساچمه‌ای شلیک کردند. اما شماری از دانشجویان بر برگزاری تجمع پافشاری می‌کنند. یک دختر دانشجو خطاب به نیروهای حراست می‌گوید: «حقم را می‌خواهم! دیگر نمی‌توانید جلو دهان ما را بگیرید!»
ویدئویی دیگر، حمله نیروهای حکومتی به دانشجویان در خیابان‌های اطراف دانشگاه تهران را ثبت کرده است.
یک گزارش ویدئویی هم از مقابل دانشگاه تهران تلاش مأمور لباس شخصی برای بازداشت دختر معترض را نشان می‌دهد که با مقاومت می‌تواند از دست او فرار کند.
یک گزارش شهروندی مکتوب، که حساب «۱۵۰۰ تصویر» آن را منتشر کرده، حاکی از این است که در آریاشهر (فلکه صادقیه) تهران، نیروهای حکومتی با پخش «قرآن و نوحه» با صدای بلند، تلاش می‌کنند از رسیدن صدای معترضان به هم و جمع شدن مردم جلوگیری کنند. صدای نوحه به حدی بلند است که «حتی صدای بوق ماشین‌ها هم نمی‌آید.»
حضور پررنگ و موثر زنان در اعتراضات سراسری جاری در شهرهای ایران در گزارش‌های ویدئویی بارز است. چنان که در اعتراضات امروز شنبه در شیراز، زنی ایستاده بر بلندی در حالی که روسری‌اش را از سر برداشته و در دست تکان می‌دهد، با شعار «مرگ بر دیکتاتور» مردم معترض همراهی می‌کند.
یک گزارش ویدئویی از شیراز در دوم مهر، تلاش عده پرشماری از مأموران یگان ویژه را نشان می‌دهد که سعی می‌کنند یکی از معترضان را بازداشت کنند، اما او مقاومت می‌کند و یک زن نیز از او حمایت می‌کند.
یک گزارش ویدئویی از دانشگاه علوم پزشکی تبریز، اعتراضات دانشجویان را نشان می‌دهد در حالی که برخی از دختران حجاب از سر برداشته‌اند و شعار می‌دهند: «فقر و فساد و بیداد، ننگ بر این استبداد.»
یک ویدئوی دیگر منتسب به اعتراضات روز شنبه دوم مهر، انبوه جمعیت را در خیابان‌های تبریز نشان می‌دهد که با فراری دادن نیروهای حکومتی شادی می‌کنند.
گزارش شده که مردم تبریز در راستای وحدت ملی به زبان ترکی شعار می‌دهند «کوردیستانا ور نفس، تبریزدن گلیر بو سس» که یعنی «به کوردستان نفس بده! این صدا از تبریز می‌آید.»
خط‌ونشان مقامات جمهوری اسلامی برای معترضان
همزمان با از سر گیری اعتراضات، ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، در تماسی تلفنی با خانواده محمدرسول دوست‌محمدی، یک بسیجی که گفته شده در جریان سرکوب اعتراضات در مشهد کشته شده، او را «از مدافعان حرم» معرفی کرده و بر «برخورد قاطعانه» با معترضان تأکید کرده است.
همچنین به گزارش ایرنا، همچنین وزارت کشور در بیانیه‌ای مدعی شد علت مرگ تحت بازداشت مهسا امینی «با جدیت و بی‌طرفانه» در حال پی‌گیری است و با «اغتشاشات» توصیف کردن اعتراضات مردم، گفت که با آن «مقابله» خواهد شد.
در اظهارات رئیسی و بیانیه وزارت کشور به جان باختن معترضان اشاره‌ای نشده است.
سازمان عفو بین‌الملل شنبه دوم مهر در بیانیه‌ای از جامعه جهانی خواست به سرکوب خونین اعتراض‌ها در ایران واکنش نشان دهد و اعلام کرد، در یک هفته گذشته «دست‌کم ۳۰ تن» از معترضان در شهرهای مختلف ایران کشته شده‌اند که چهار نفر از آنان کودک بوده‌اند.
پیش‌تر، سازمان دیده‌بان حقوق بشر روز جمعه شمار جان‌باختگان در اعتراضات جاری در ایران را ۳۶ تن اعلام کرده بود و تأکید کرده بود که احتمال دارد شمار جان‌باختگان بیشتر باشد.
پیکر پدرام آذرنوش بر شانه‌های مردم
یک گزارش ویدئویی مراسم خاک‌سپاری پدرام آذرنوش، ۱۶ ساله، که در اعتراضات دهدشت جان باخته را نشان می‌دهد که جمعیتی انبوه سوگواری می‌کنند.
این مراسم روز جمعه یکم مهر در روستای «دره‌لبک» در استان کهگیلویه و بویر احمد برگزار شده است. با قطعی اینترنت، گزارش‌های ویدئویی با تأخیر انتشار می‌یابند.
بازداشت «بیش از ۶۰ نفر» در اشنویه
سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» گزارش داده که در اشنویه نیروهای امنیتی از صبح شنبه دوم مهر، با هجوم به خانه‌های شهروندان، «بیش از ۶۰ نفر» را بازداشت کرده‌اند.
«هه‌نگاو» در ساعات گذشته گزارش داده بود که «نیروهای دولتی کنترل موثر را بر شهر از دست داده‌اند.»
شامگاه جمعه ویدئویی از انبوه جمعیت در شهر اشنویه منتشر شد که در میان صدای پس‌زمینه شلیک و انفجار، فریاد می‌زدند «آزاد!»
واکنش‌های جهانی به کشته شدن تحت بازداشت مهسا امینی
واکنش‌های جهانی به کشته‌شدن تحت بازداشت مهسا امینی و همبستگی با اعتراضات سراسری در ایران همچنان ادامه دارد.
شماری از ایرانیان ساکن اتریش در میدان «اشتفان‌پلاتز» وین پایتخت این کشور، در همبستگی با اعتراضات سراسری در ایران تجمع کردند. معترضان جمهوری اسلامی را تروریستی نامیدند و شعار دادند: «آخوند باید گم بشه!»
دانشجویان و شهروندان شمال ایالت کالیفرنیا با برگزاری تجمعی پرشمار در دانشگاه برکلی، با اعتراضات مردم ایران اعلام همبستگی کردند. در این تجمع شعارهای «مرگ بر جمهوری اسلامی» و «مرگ بر خامنه‌ای» سر داده شد.
این تجمع تا شامگاه جمعه ادامه یافت و تجمع‌کنندگان ضمن برافروختن شمع به یاد مهسا امینی، شعار «زن، زندگی، آزادی» دادند و سرود ملی «ای ایران» را هم‌خوانی کردند.
همچنین شماری از ایرانیان ساکن نیوزلند روز شنبه در حالی که عکس‌هایی از مهسا امینی و پرچم شیر و خورشید و نشان «نه به جمهوری اسلامی» در دست داشتند، در شهر اوکلند تجمع اعتراضی برگزار کردند.
روز جمعه نیز دوباره تجمعی در تورنتو در حمایت از اعتراضات مردم ایران برگزار شد.
حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانواده‌های پرواز پی‌اس ۷۵۲، در تجمع تورنتو به صدای آمریکا گفت، ما با تمام قوا در خارج از کشور به حمایت مردم ایران برخاسته‌ایم و این تجمعات باید ادامه بیابد.
مهرزاد زارعی، یکی دیگر از اعضای این انجمن نیز تأکید کرد، که «مهسا تنها نیست» و «ما زخم‌خورده‌های جمهوری اسلامی یک‌صدا کنار هم هستیم تا به پیروزی رسیدن.»
ادامه بازداشت فعالان مدنی
گزارش‌ها از ایران حاکی از این است که روز شنبه حسین رونقی به همراه هر دو وکیلش میلاد پناهی‌پور و حسین جلیلیان که به دادسرای اوین مراجعه کرده بودند، بازداشت شدند.
همچنین گزارش شده بود که روز شنبه احمد رونقی، پدر حسین رونقی توسط مأموران اداره اطلاعات ملکان بازداشت شده است. اما پس از بازداشت حسین رونقی، برادرش حسن در توییتی اعلام کرد که پدرش احمد رونقی بعد از «ساعاتی بازداشت» آزاد شده و به خانه برگشته است.
حسین رونقی، در پیامی ویدئویی پیش از بازداشت می‌گوید: «می‌فهمم که ترس به وجودتان شکل گرفته و از همین ترس است که این کارها را انجام می‌دهد، اما نه توجیه اخلاقی دارد و نه توجیه انسانی. و باید یک جایی جلوی این ایستاد. حتی خود شما هم می‌دانید که این رفتار اشتباه است.»
او با نقل تجربه‌ای از رفتار بازجویش در بازداشت پیشین می‌گوید: «آقای بازجو، خود شما آمدی نشستی بغل من، دستت را گذاشتی روی پای من و گفتی "آقا سید، برادر من" و گفتم من برادر شما نیستم. گفتی آقا سید من می‌دانم در این مملکت مشکل هست و گرفتاری هست. اوضاع سیاسی و اجتماعی و اقتصادی به خاطر مسئولان جمهوری اسلامی به هم ریخته است، ولی این راهش نیست.»
حسین رونقی خطاب به بازپرس شعبه ۲ اضافه می‌کند «آقای حاج مرادی، شما را خطاب قرار می‌دهم!» و می‌گوید: «به من گفتی سید تا کی می‌خواهی ادامه بدهی؟ پیر شدی، مریض شدی. گفتم من از ایران، از کشور و مردمی که دوستش دارم دست نمی‌کشم. اگر قرار است اتفاقی بیافتد، ما باید بایستیم، فداکاری کنیم و رنج‌ها را به جان بخریم.»
این فعال حقوق بشر پیش از مراجعه به دادسرای اوین و بازداشتش، در این پیام ویدئویی، تأکید می‌کند: آقای بازجو شما به من گفتید ما دشمن شما نیستیم، اما شما به ما می‌گویید دشمن. آقای بازجو! کدام دوستی تفنگ برمی‌دارد و مردمش را در خیابان‌ها می‌کشد؟
در روزهای گذشته مقامات امنیتی تلاش کردند حسین رونقی را بازداشت کنند، اما او موفق شد از دست این افراد که او گفته با «پنجه‌بوکس» به ماشینش حمله کردند، بگریزد و پس از آن در ویدئویی با شرح واقعه اعلام کرد روز شنبه به همراه وکیلش به دادسرای اوین مراجعه خواهد کرد.
«اسم رمز» دادخواهی
شماری از کاربران ایرانی توییتر، در کارزاری آنلاین، توئیت‌هایی با استفاده از کلمه «برای» و با استفاده از هشتگ «مهسا امینی» منتشر کرده‌اند که محتوای آن مربوط به نقض حقوق بشر ایرانیان در ادوار مختلف توسط جمهوری اسلامی است.
معترضان می‌گویند چنان که بر مزار مهسا (ژینا) امینی نوشته شده، نام او به «اسم رمز» دادخواهی ملی تبدیل شده است.
از جمله، امیرحسین مرادی، زندانی سیاسی پیشین که به اعدام محکوم شده بود و حکمش نقض شد، با انتشار تصویری از پدرش نوشت: «برای پدرم که خودکشی کرد تا با مرگش از اعدام من جلوگیری کند.»
«خیزش احتمالی ویروس» یا تلاش برای کنترل اوضاع؟
روابط عمومی آموزش و پرورش استان کهگیلویه و بویراحمد مدرسه‌های این استان را «برای حفظ سلامت‌دانش‌آموزان» تا هشتم مهر تعطیل کرد. علت این تعطیلی «خیزش احتمالی ویروس» اعلام شده است.
در همین حال گزارش شده است که «امین حیدریان، کوروش جلیل، مسعود قلندری، محسن قلندری، یاسر فرخزاد» و «ده‌ها» تن از دیگر کنشگران چهارشنبه در یاسوج بازداشت و به زندان مرکزی این شهر برده شده‌اند.
اعلام تعطیلی مدارس استان کهگیلویه و بویر احمد به بهانه شیوع کرونا، در حالی است که پیش از این، بخش فارسی صدای آمریکا به سندی دست یافته بود که بر اساس آن، اتاق اصنناف شهرستان فردیس در استان البرز به کسبه دستور داده بود تا هشتم مهر همه مغازه‌ها در ساعت پنج بعدازظهر باید تعطیل شوند.
انانیموس و «پایان دادن به این دیکتاتوری»
اکتیویست‌های گروه انانیموس ویدئویی منتشر کرده‌اند که در آن با ذکر نمونه‌هایی از نقض حقوق بشر در ایران، جمهوری اسلامی را به «پایان دادن به این دیکتاتوری» تهدید می‌کنند.
این گروه در روزهای گذشته برخی مراکز جمهوری اسلامی از جمله وب‌سایت‌های علی خامنه‌ای، دولت، وزارت کار، صدا و سیما، و سازمان ثبت احوال را هک کرده‌اند و بیش از هزار دوربین شهری در ایران را از کار انداخته‌اند.
شعارهای ضدحکومتی
در جریان این دور اعتراضات که پس از مرگ تحت بازداشت مهسا (ژینا) امینی از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنه‌ای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنه‌ای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد» داده شده است.
این اعتراضات در تمام استان‌های ایران جریان داشته است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانواده‌اش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمی‌تواند صحت همه ویدیوها و گزارش‌ها را به طور مستقل تأیید کند.
