اعتراضات سراسری به مرگ تحت بازداشت مهسا امینی که توسط گشت ارشاد در تهران بازادشت شده بود، تاکنون دست کم در ۲۳ استان ایران جریان داشته است.
تهران، کردستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اصفهان، البرز، فارس، استان مرکزی، کرمانشاه، کرمان، یزد، سمنان، هرمزگان، قزوین، ایلام، زنجان، گیلان، مازندران، گلستان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، همدان، و قم مناطقی هستند که تاکنون به اعتراضات پیوسته‌اند.
کمیسیون آزادی‌های مذهبی بین‌المللی وزارت امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه «پلیس مذهبی» در ایران را برای «قتل ژینا (مهسا) امینی ۲۲ ساله» محکوم کرد و گفت: «حکومت ایران علیه شمار زیادی از ایرانیان معترض به مرگ امینی و قوانین الزام‌آور پوشش سر [حجاب] برای زنان، از زور استفاده کرده است.»
یک گزارش ویدئویی از سردشت در استان کردستان، مأمور نیروی انتظامی را نشان می‌دهد که با اسلحه بر روی پشت‌بام مستقر می‌شود.
شلیک نیروهای حکومتی به معترضان از روی پشت‌بام در ایران پیش از این سابقه داشته است.
در رشت مرکز استان گیلان نیز، بنا بر گزارش‌های ویدئویی، مأموران به شهروندان معترض به طور مستقیم شلیک کرده‌اند.
بنا بر گزارش‌ها، اعتراضات در روز چهارشنبه به مناطق جنوبی استان تهران کشیده شده و شماری از مردم در رباط‌کریم و اسلامشهر به خیابان آمده‌اند.
معترضان در شهر سردشت در استان کردستان با شعار «ژن، ژیان، آزادی» به اعتراضات پیوستند، اما اعتراض این شهروندان سردشت با دخالت نیروهای حکومتی به درگیری انجامید.
نت‌بلاکز، که محدودیت‌های اینترنت در جهان را رصد می‌کند، محدودسازی اینستاگرام در ایران را در بحبوحه اعتراضات جاری تأیید کرد.
بنا بر ویدیوهای منتشر شده، شماری از شهروندان نوشهر در استان مازندران روز چهارشنبه با شعارهای «مرگ بر دیکتاتور» و «ننگ ما، رهبر الدنگ ما» به اعتراضات پیوستند.
همزمان با گسترش دامنه اعتراضات در ایران، مأموران اطلاعات روز چهارشنبه ۳۰ شهریور در مشهد به خانه فاطمه سپهری، فعال سیاسی، یورش بردند و ضمن بازرسی خانه، او را بازداشت کردند.
اصغر سپهری، برادر این فعال سیاسی، با اعلام این خبر در توییتی نوشت، به برادرش نیز گفته‌اند به اداره اطلاعات در مشهد به آدرس «کوچه قانع ۱۰» برود و او نیز در حال رفتن به آن جا است.
خانم سپهری روز سه‌شنبه در گفتوگو با صدای آمریکا با شرح وضعیت اعتراضات در مشهد به صدای آمریکا گفته بود، «مردم جمهوری اسلامی را نمی‌خواهند و جمهوری اسلامی هم اصرار دارد به هر طریق که شده بماند، بزند، بکشد، ولی باشد» و «مردم این بار کار را تمام خواهند کرد.»
روز چهارشنبه محسن چاوشی، خواننده مشهور ایرانی، با تأکید بر این که «سکوت دیگر جایز نیست»، در توییتی اعلام کرد: «در صحت عقل و سلامت جان اعلام می‌کنم از امروز تمام همکاری‌های خود با وزارت ارشاد و ... برای مجوز و امثالهم را قطع می‌کنم.»
آقای چاوشی اضافه کرد: «امروز و در تمام این سال‌ها، هر جا حرف زده‌ام از خوزستان تا کردستان و جای جای این وطن، به عشق مردم بوده و بس. همین مردمی که امروز ناجوانمردانه و بی‌گناه کتک می‌خورند.»
نسیبه شمسایی، فعال حقوق زنان و از دختران خیابان انقلاب، در تجمع مقابل کنسولگری جمهوری اسلامی در استانبول به یاد مهسا امینی و در همبستگی با تظاهرات سراسری ایران، به کارزار «گیسوبران» پیوست و موهای خود را قیچی کرد.
حاضران در این تجمع با تشویق او، شعار دادند «ژن، ژیان، آزادی» که همان شعار «زن، زندگی، آزادی» به زبان کردی است.
بر اساس مستنداتی که در اختیار بخش فارسی صدای آمریکا قرار گرفته است، روز چهارشنبه فردی که خود را یک مقام «پلیس اطلاعات کرمان» معرفی کرده بود، در تماسی تلفنی با یک شهروند کرمانی با طرح اتهام «نقش داشتن در شکل‌گیری تجمع روز سه‌شنبه در میدان کوثر» او را به احضار و تشکیل پرونده تهدید کرد و خواستار آن شد که تجمع در روز چهارشنبه برگزار نشود.
در همین حال مجلس اقلیم کردستان عراق جلسه چهارشنبه خود را به احترام مهسا امینی با یک دقیقه سکوت آغاز کرد.
لنجه دزه یی، رئیس کمیسیون دفاع از حقوق زنان مجلس اقلیم کردستان، در گفتوگو با بخش فارسی صدای آمریکا، خواهان تحقیق عادلانه در رابطه با مرگ مهسا امینی شد.
روز چهارشنبه گروهی از هنرمندان ترکیه‌ای نیز با اجرای یک پرفورمنس در حمایت از زنان ایران به جان باختن مهسا امینی تحت بازداشت اعتراض کردند.
روز چهارشنبه چند دانشگاه، از جمله «الزهرا» و سمنان، در پنجمین روز اعتراض عمومی به مرگ تحت بازداشت مهسا امینی به موج اعتراضات پیوستند.
دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات تهران مقنعه‌هایشان را به همراه یک بنر مرتبط با حجاب آتش زده اند. گزارش‌ها از تهران، حاکی از آن است که نیروهای جمهوری اسلامی دانشجویان دانشکده علوم و تحقیقات را «محاصره کرده‌اند.»
جلال رشیدی کوچی، عضو کمیته حقیقت‌یاب مجلس شورای اسلامی، چهارشنبه ۳۰ شهریور در گفتوگو با وب‌سایت رویداد ۲۴ ادعا کرد که «مصرف دارو» علت خونریزی گوش مهسا امینی است و خون او به دلیل ابتلا به «دیابت» و جراحی «غده سر» رقیق بوده است؛ ادعایی که پدر این زن جوان ۲۲ ساله به کلی رد می‌کند.
امجد امینی پیش از این به بخش فارسی صدای آمریکا گفته است دخترش ورزشکار بود و در طول عمرش هیچ بیماری جدی‌ای نداشت.
سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» که رویدادهای مناطق کردنشین ایران را دنبال می‌کند، بر اساس اسنادی که در اختیار دارد، گزارش داد، طی چهار روز نخست اعتراضات از ۲۶ تا ۲۹ شهریور، در مجموع شش شهروند معترض با «شلیک مستقیم نیروهای حکومتی» جان باخته‌اند و ۴۵۰ تن زخمی شده‌اند اما بسیاری از آنها «از ترس بازداشت» برای درمان به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی نرفته‌اند.
این نهاد حقوق بشری می‌گوید تنها در روز سه‌شنبه ۲۹ شهریور، با «شلیک مستقیم» نیروهای جمهوری اسلامی، «دست‌کم دو شهروند معترض» کشته شده‌اند و «بیش از ۱۶۱ شهروند» مجروح و ده‌ها تن بازداشت شده‌اند.
هویت جان‌باختگان اعتراضات چهار روز گذشته «فواد قدیمی و محسن محمدی اهل دیواندره، زکریا خیال ۱۶ ساله اهل پیرانشهر، فرجاد درویشی اهل دیواندره رضا لطفی اهل دهگلان، فریدون محمودی اهل سقز و مینو مجیدی اهل قصر شیرین» گزارش شده است.
وضعیت بازداشت‌شدگان که برخی از آنها زخمی هستند، «بسیار نگران‌کننده» گزارش شده است.
افزایش نگرانی‌ها در مناطق کردنشین ایران در حالی است که اختلال و قطعی اینترنت در روز سه‌شنبه مانع اطلاع‌رسانی درباره روند اعتراضات شده بود.
همزمان با ادامه اعتراضات در ایران و سایر کشورهای جهان گروه «فمن اسپانیا» روز سه‌شنبه با حضور در مقابل سفارت جمهوری اسلامی با بالاتنه برهنه، در حالی که روی تنشان نوشته بودند «عدالت، آزادی، نه به حجاب اجباری» اعلام کردند: برای همبستگی با زنان ایران که همه چیزشان را در خیابان‌های کشورشان به خطر می‌اندازند تا آزادی و عدالت به دست بیاورند.
اعتراض‌ها در شهرهای مختلف ایران ادامه دارد و مقامات حکومتی محدودیت‌های تازه‌ای را برای شهروندان تعیین کرده‌اند. یک منبع مطلع در شهرستان فردیس، استان البرز، به بخش فارسی صدای آمریکا گفت که «عملا شرایط حکومت نظامی برقرار است» و اداره اماکن به کسبه نامه فرستاده که «تا یک هفته» باید مغازه‌ها را ساعت شش عصر تعطیل کنند.
روز چهارشنبه شماری از دانشجویان دانشگاه دخترانه الزهرا در تهران در محوطه این دانشگاه با شعار «زن، زندگی، آزادی»، «دانشجو می‌میرد، ذلت نمی‌پذیرد» و «دانشجوی باغیرت، حمایت حمایت» تجمع کردند. در مقابل، گروهی از دانشجویان چادری با در دست داشتن پرچم جمهوری اسلامی با آنها مقابله کردند.
دانشجویان معترض همچنین شعار می‌دادند: «تا کی چنین خاک بر سری؟ کشتن برای روسری»
دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی در پنجمین روز از اعتراضات گسترده که موج آن از ۲۶ شهریور آغاز شده، شعار دادند: «آهای آهای نشسته‌ها، مهسای بعدی از شماست.»
در دانشگاه سمنان دانشجویان با آتش زدن مقنعه‌های خود به حجاب اجباری، گشت ارشاد و مرگ تحت بازداشت مهسا امینی اعتراض کردند.
در دانشگاه تهران، دانشجویان برای چندمین روز پیاپی تجمع و راهپیمایی برگزار کردند و شعار «آزادی، آزادی» دادند.
امروز شماری از بسیجیان نیز در دانشگاه تهران راهپیمایی کردند و شعار دادند «گشت ارشاد بهانه است، اصل نظام نشانه است»؛ این شعاری است که در برخی از تجمعات توسط معترضان نیز سر داده شده است.
در مقابل، دانشجویان معترض شعار دادند: «این همه سال جنایت، مرگ بر این ولایت»
اعتراضات گسترده در برخی شهرها نیز همچنان جریان دارد. در ارومیه معترضان به یک ماشین با پلاک سبز که ویژه نیروهای حکومتی است، پس از آن که گفته شده «به یک نفر از مردم تیراندازی کرده بود» حمله کردند.
هکتیویست‌های انانیموس اعلام کردند که وب‌سایت بانک مرکزی ایران را هک کرده‌اند.
همچنین وب‌سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز هک شده است.
روز چهارشنبه برخی خبرگزاری‌ها به نقل از وزیر ارتباطات گزارش دادند که دستور محدودسازی اینترنت صادر شده است، خبری که ساعاتی بعد از سوی روابط عمومی این وزارتخانه تکذیب شد.
با قوت گرفتن احتمال ایجاد اختلال در اینترنت ایران برای جلوگیری از گردش آزاد اطلاعات همزمان با اعتراضات گسترده، وزارت خزانه‌داری آمریکا سه‌شنبه اعلام كرد برخی از تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای را می‌توان به ایران صادر كرد.
با وجود واکنش‌های جهانی درباره مرگ تحت بازداشت مهسا امینی و اعتراضات در ایران، علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی چهارشنبه در دیدار با جمعی از پیشکسوتان و فرماندهان دوران جنگ درباره این موضوع کاملا سکوت کرد و از مسئولان نظام، دولت و مجلس خواست که از نیروهای مسلح پشتیبانی کنند.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانواده‌اش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمی‌تواند صحت همه ویدیوها و گزارش‌ها را به طور مستقل تأیید کند.
