کمیته حفاظت از روزنامه نگاران مستقر در نیویورک روز پنجشنبه گزارش خود از وضعیت رسانه ها در ایران را منتشر کرد. این گزارش ضمن تایید وضعیت وخیم رسانه ها از اروپا خواسته است از این فرصت برای مذاکره جهت تامین آزادی بیان در ایران استفاده کند.
در این گزارش، ضمن توصیف جو آزار و اذیت علیه روزنامه نگاران، آمده است که تمرکز جهانی اخیر بر روی ایران و نیاز جمهوری اسلامی به مذاکره با اروپا می تواند زمینه ای برای آزادی مطبوعات و دیگر مسائل حقوق بشری باشد.
این کمیته می گوید فشار فزاینده ای روی خبرنگاران وجود دارد که از سوی نهادهایی چون شورای نگهبان، سپاه پاسداران و قوه قضاییه اعمال می شود.
شریف منصور مدیر برنامه ریزی مطالعات خاور میانه در کمیته حفاظت از روزنامه نگاران در این بیانیه گفته است، تهدیدهای مداوم علیه روزنامه نگاران در مورد چگونگی پوشش اخبار ایران، باید مورد توجه قرار گیرد.
او معتقد است حسن روحانی که با وعده آزادی بیشتر در همه زمینه ها توانست دوباره به مقام ریاست جمهوری برسد، باید به وعده هایش در مورد آزادی مطبوعات و خبرنگارن پایبند باشد و به آنها عمل کند.
دو هفته پیش، سازمان بین المللی گزارشگران بدون مرز در آخرین رده بندی آزادی رسانه‌ها اعلام کرد که جایگاه ایران از این نظر همچنان در پائین ترین رده‌های جدول و در میان بدترین کشورها قرار دارد.
بر اساس رده بندی جهانی آزادی رسانه در سال ۲۰۱۸، که گزارشگران بدون مرز روز چهارشنبه پنجم اردیبهشت منتشر کرد، تهدید و کینه آفرینی علیه روزنامه نگاران در بسیاری از نقاط افزایش یافته است.
این گزارش با اشاره به این که ایران با یک پله بهبود در رتبه ۱۶۴ قرار گرفته می‌گوید، این به دلیل بدتر شدن وضعیت دیگر کشورهاست، نه بهبود وضعیت ایران.
در ادامه گزارش آمده است، «در سال ۲۰۱۷ ایران همچنان یکی از پنج زندان بزرگ جهان برای روزنامه نگاران و شهروندخبرنگاران بود. هیچ تغییر ملموسی در عرصه آزادی اطلاع رسانی و آزادی رسانه‌ها مشاهده نشد.»
این گزارش همچنین اشاره کرده است که از دی ماه سال ۱۳۹۶ بیش از ۲۰ روزنامه‌نگار و ۵۰ شهروندخبرنگار بازداشت شدند. شماری از آنها به صورت موقت و در انتظار صدور حکم دادگاه تجدید نظر با وثیقه‌های سنگین آزاد شده‌اند.
این گزارش با تاکید بر این که سرکوب روزنامه نگاران و مبارزه با جریان آزاد اطلاعات در ایران همچنان ادامه دارد، خودسانسوری و ایجاد وحشت در میان روزنامه نگاران را تنها یکی از آثار این رفتار حکومت جمهوری اسلامی دانست.
در بخش دیگری از گزارش همچنین آمده است که در این مدت، سرکوب آزادی اطلاع‌رسانی در مرزهای کشور محدود نمانده است و رسانه‌های جهانی و به ویژه رسانه‌های فارسی زبان در خارج از ایران نیز قربانی سرکوب و تهدید جمهوری اسلامی شده‌اند.
افزایش کینه آفرینی علیه روزنامه نگاران
در این گزارش با اعلام این که کینه آفرینی علیه روزنامه نگاران افزایش یافته، آمده است، «رویارویی آشکار علیه رسانه‌ها از سوی برخی رهبران سیاسی تشویق می‌شود و تمایل نظام‌های اقتدارگرا در تحمیل ژورنالیسم مورد نظر خود، دموکراسی را تهدید می‌کند.»
در این گزارش با اعلام این که کشورهایی چون ترکیه و مصر در رده های پایین جدول جایگاه ۱۵۷ و ۱۶۲ دارند آمده است که رویارویی رهبران سیاسی با رسانه‌ها تنها مختص به این کشورها نیست. گزارش می‌گوید که این کشورها اتهام «تروریسم» علیه روزنامه‌نگاران را به اتهامی همگانی تبدیل کرده‌اند و خودسرانه هر کسی را که با آنها موافق نیست زندانی می‌کنند.
در این گزارش همچنین جنگ و اقدامات سرکوب گرانه دیکتاتورها یکی از تهدیدهای روزنامه نگاران در یکسال گذشته عنوان شده است. همچنین کشورهای نروژ و سوئد همچون سال گذشته رتبه اول و دوم را از نظر بهترین وضعیت آزادی رسانه‌ها در جهان، داشته‌اند.
در گزارش همچنین دیگر کشورهای منطقه خاور میانه از جمله عراق، سوریه، آذربایجان، ترکمنستان، عربستان سعودی و یمن در رده های پائین جدول قرار گرفته اند.
کشورهایی نظیر روسیه و چین نیز با توجه به در قدرت ماندن رهبران قدرتمندی که به زعم این گزارش رسانه‌ها را مهار کرده و صداهای منتقد را سرکوب می‌کنند، از نظر آزادی رسانه‌ها در رده پائین جدول قرار گرفته‌اند.
افغانستان نیز اگر چه همچنان شاهد حوادث خونبار برای روزنامه نگاران است، اما با دو پله صعود، جای امیدواری برای بهبود دارد.
گزارشگران بدون مرز (RSF) از سال ۲۰٠٢ رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها را منتشر می‌کند. گزارشگران بدون مرز این رده بندی را بر مبنای شاخصه‌هایی مانند کثرت‌گرایی و استقلال رسانه‌ها انجام می دهد.
