آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آخرین گزارش خود اعلام کرده است که با وجود توقف موقت فرایند تبدیل اورانیوم با غنای بالا به اورانیوم با درصد غنای پائینتر، تهران همچنان به مفاد توافق موقت ژنو، که ایران و شش قدرت جهانی در پائیز سال گذشته به آن دست یافتند، پایبند مانده است.
خبرگزاری رویترز روز جمعه در گزارشی نوشت، آژانس در گزارش محرمانه خود که نسخهای از آن به دست رویترز رسیده است، میگوید تهران عملیات رقیق سازی اورانیوم را به مدت یک روز در چهارم آذر ماه متوقف کرد، اما با این حال غنیسازی اورانیوم در ایران همچنان در سطح ۵ درصد که مورد توافق با گروه ۱+۵ است، باقی مانده است.
ایران و شش قدرت جهانی در سوم آذر ماه ۱۳۹۲ در شهر ژنو سوئیس به توافقی موقت، موسوم به برنامه یا طرح اقدام مشترک، دست یافتند که بر مبنای آن، در ازای اعمال محدودیتهایی در برنامه هستهای ایران، بخشی از تحریمها علیه آن کشور کاهش مییافت.
ایالات متحده و همپیمانان آن میگویند ایران در پوشش یک برنامه صلحآمیز هستهای به دنبال دستیابی به توانایی ساخت سلاح هستهای است. ایران این اتهام را رد کرده و میگوید هدف از برنامه هستهای آن کشور مسالمتآمیز است و به منظور تولید انرژی دنبال میشود.
گفتگوهای ایران و گروه ۱+۵ شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آلمان بر سر برنامه هستهای ایران از سال ۲۰۰۳ میلادی آغاز شد، اما با وجود فراز و نشیبهای فراوان، تا آذر ماه سال گذشته به نتیجه ملموسی نرسیده بود.
بر اساس توافق ژنو دو طرف همچنین متعهد شدند ظرف شش ماه به یک توافق نهایی و جامع دست یابند، امری که محقق نشد و با دو بار تمدید مهلت گفتگوها، در نهایت قرار شد تا ۹ تیر ماه شال ۱۳۹۴ (۳۰ ژوئن ۲۰۱۵) به این مهم دست یابند.
یکی از موارد عمده احتلاف بین ایران و غرب که مانع از رسیدن به توافق جامع شده است، میزان و گستره غنیسازی اورانیوم در ایران بوده است. دیگر موارد اختلاف دو طرف، نحوه برچیده شدن تحریمها و همچنین مدت زمان توافق جامع عنوان شده است.
آخرین دور گفتگوهای هستهای ایران و ۱+۵ از روز دوشنبه در ژنو سئیس آغاز شد و سه روز به درازا کشید. دور بعدی این گفتگوها قرار است ماه آینده و پس از تعطیلات سال نو میلادی برگزار شود.
در چارچوب همین توافق موقت، نمایندگان ایران و آژانس بینالمللی انرژی نیز دور جدیدی از همکاریها را برای راستیآزمایی ادعاهای ایران مبنی بر غیرنظامی بودن ماهیت برنامه هستهای آن کشور و همچنین پایبندی ایران به مفاد برنامه اقدام مشترک آغاز کردند.
عمده اختلاف باقی مانده بین دو طرف، آزمایشهای ادعایی روی مواد با قدرت انفجاری بالا در ایران است؛ از جمله تحقیقات احتمالی روی ساخت چاشنی بمب هستهای که آژانس میگوید هنوز نگرانیهایش در این زمینه برطرف نشده است و خواستار بازرسی از سایت نظامی پارچین است. خواستهای که تهران زیر بار آن نمیرود.