لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ ایران ۱۱:۲۰

نیویورک تایمز: ایران گزینه های واکنش به تحولات عراق را می سنجد


ساکنان موصل در حال ترک شهر به مقصد کردستان عراق- ۱۲ژوئن ۲۰۱۴
ساکنان موصل در حال ترک شهر به مقصد کردستان عراق- ۱۲ژوئن ۲۰۱۴
گزارشگر روزنامه نیویورک تایمز می نویسد مقامات ایرانی چند سال پیش زمانی که آمریکا صدام حسین، رهبر سنی عراق و آغازگر جنگ هشت ساله با ایران را از قدرت ساقط کرد پوزخند می زدند.

توماس اردبرینک در مقاله اخیرش تحت عنوان «در حالیکه ستیزه گران سنی متحدان ایران در بغداد را تهدید می کنند، ایران به سنجش گزینه هایش می پردازد» می نویسد علاوه بر سرنگونی صدام، ارتش آمریکا فعالانه به دولت شیعه عراقی دوست ایران کمک کرد تا چطور پایه های قدرت خود را تحکیم بخشد و سپس داوطلبانه نیروهایش را از عراق خارج کرد. در این روند ایران یک متحد عمده واقعی یافت در حالیکه برای چنین دستاوردی سرمایه گذاری چندانی نکرده بود.

اما حالا که افراطیون سنی بخشهائی از شمال عراق را در تصرف دارند و در راه فتح بغداد هستند، وضعیت تیره و تار بنظر می رسد.

دولت اسلامی عراق و شام، نه تنها تهدیدی مستقیم برای دولت طرفدار ایران نوری المالکی است، بلکه وعده داده شیعیان را قتل عام و اماکن مقدس شیعیان در نجف و کربلا را نابود خواهد کرد.

ابو محمد العدنانی، سخنگوی دولت اسلامی عراق و سوریه، بیانیه ای منتشر کرد که در آن از خداوند خواسته شده تا با ایجاد وحشت در دلهای شیعیان، آنها را وادار به فرار کند. بیانیه مالکی را یک تاجر لباس زیر و مردی کودن و ابله میداند و تهدید می کند که جنگ را به شهرهای نجف و کربلا میکشاند.

بیانیه داعش در ادامه می گوید :« ما نیاز به تسویه اختلافاتمان با شما داریم. این اختلافات سابقه دیرینه ای دارد. ما اختلافات را در سامره یا بغداد حل نمیکنیم ، بلکه در شهر کثیف و آلوده کربلا و نجف شهر پرستش خدایان چندگانه فیصله خواهیم داد.»

کارشناسان نزدیک به بیت رهبری در ایران می گویند اگر دولت مالکی سرنگون شود، اماکن مقدس مورد تهدید قرار خواهند گرفت وشورشیان افراطی سنی، غیر نظامیان شیعه را خواهند کشت و ایران احتمالأ ناچار به دخالت خواهد شد.

حمید ترقی، تحلیلگر سیاسی نزدیک به آیت الله خامنه ای، می گوید: « آنها متحدمان هستند و ما به آنها کمک خواهیم کرد.»

ولی دقیقأ معلوم نیست ایران چگونه به شیعیان عراق کمک خواهد کرد. تحلیلگران می گویندبه احتمال زیاد ایران نیروهای امنیتی عراق و شبه نظامیان شیعه را سازماندهی و تعلیم خواهد داد، همانطوریکه در سوریه چنین کرد.

سیاستمداران و تحلیلگران خاطر نشان می کنند که واکنش طبیعی ایران پرهیز از هر نوع دخالت علنی است و ترجیحأ از طریق واسطه مثلأ اعزام مشاوران نظامی اقدام خواهد کرد.

محمد رضا نوروزپور، روزنامه نگار نزدیک با تعدادی از رهبران ایران می گوید: «ایران درباره مداخله مستقیم در عراق بسیار محتاط خواهد بود. شیعیان زیادی در عراق زندگی می کنند که خودشان با این ستیزه گران خواهند جنگید.»

هر نوع مداخله مستقیم برای بزرگترین کشور شیعه جهان بعنوان یک بازیگر فعال در گسترش مناقشات فرقه ای در منطقه هزینه سنگینی در بر خواهد داشت.

یک تحلیلگر که نخواست نامش فاش شود گفت:«اماکن متعددی ممکن است ویران شوند یا در تصرف افراطیون سنی قرار گیرند. آنها دامهائی برای ما هستند. بطوریکه هر چه در آنجا می گذرد جهان شیعه از ما انتظار دارد دست به اقدام بزنیم.»

این تحلیلگر افزود: «ما در برابر یک معما قرار داریم، یک کشور شیعه هستیم و در صدد آنیم که رهبر جهان اسلام باشیم. در حالیکه نمیتوانیم حتی از حیاط خلوت مان حفاظت کنیم.»

بدون تردید، این نکات در جلسه اضطراری روز پنجشنبه شورای عالی امنیت ملی ایران که برای بحث درباره نحوه برخورد با تهاجم جهاد گران تشکیل شده بود، مورد بحث قرار گرفت.

روزنامه نیویورک تایمز در ادامه به نقل از یک مقام ایرانی در گفت و گو با خبرگزاری دولتی ایران نوشت: تدابیر امنیتی در مرزها تقویت شده، و پروازها به بغداد که روزانه صدها زائر شیعه را به عراق حمل می کرد، متوقف شده که به اقامت بیش از حد و ناگزیر بیش از ۱۷ هزار زائر شیعی ایرانی در عراق منجر شده است.

آقای ترقی می گوید: «رهبران ما بسیار به موضوع علاقمندند و تحولات تازه را از نزدیک زیر نظر دارند.»

گزارشهای تأئید نشده حاکیست که نیروهای قدس تعدادی از اعضای خود را برای جنگ در کنار نیروهای عراقی و کمک به سازماندهی شبه نظامیان شیعه به عراق اعزام داشته است.

در حال حاضر به نظر می رسد سیستم سیاسی و مذهبی ایران روی نیروهای امنیتی عراقی تعلیم دیده از سوی آمریکائیها حساب می کنند که در پی ورود ستیزه گران به موصل یک باره محل مأموریت شان را ترک کردند.

آقای نوروزپور می گوید:«این تروریستها با استفاده از برخی اشتباهات مالکی با همراهی بعضی فرماندهان ارتش محلی علیه او توطئه کردند. اما نیروهای مالکی با تجدید قوا می توانند بار دیگر کنترل مناطق اشغالی را بدست آورند. مالکی حتی قادر است که پایه های قدرتش را ازاین طریق تحکیم بخشد.»

اگر داعش بتواند قدرتش را در شمال عراق تحکیم بخشد، ایران با یک دردسر تازه پشتیبانی از یک متحد ضعیف در کنار سوریه مواجه می شود.

اما یک تفاوت احساسی عمده بین سوریه و عراق وجود دارد. بسیار ی از اماکن مقدس شیعیان در عراق قرار دارند، در حالیکه فقط زینبیه در سوریه واقع شده است.

حسین شیخ الاسلامی، دستیار علی لاریجانی و کارشناس امور سوریه می گوید: «من پیشنهاد می کنم با استفاده از تجربه خوب مان به عراق کمک کنیم. البته، اگر آنها رسمأ در خواست کمک کنند ما می توانیم کارشناسان مان را برای آموزش تعلیم دهندگان عراقی به آن کشور اعزام کنیم، درست همانطور که در باره سوریه عمل کردیم.»

برخی از تحلیلگران با نظرات مبنی بر قوی بودن ستیزه گران و هزینه های سنگین دخالت در عراق موافق نیستند.

ماشاء الله شمس الواعظین، روزنامه نگار اصلاح طلب و تحلیلگر جهان عرب، می گوید:«این گروه به آن بزرگی و قدرت که بنظر می آید، نیست. اگر نیاز باشد ما براحتی می توانیم داخل عراق شویم، دولت اسلامی عراق و سوریه را قلع وقمع کنیم، ولی چنین اقدامی ضروری نیست. علیرغم اینکه عراقیها سازمان یافته نیستند، ایرانیها کاملأ آماده هستند.»

شمس الواعظین افزود: «مطمئنأ، آنها ستیزه گران بیرحمی هستند، ولی به هیچ وجه با ما قابل قیاس نیستند.»
XS
SM
MD
LG