صبح یکشنبه ۲۵ تیر پس از آنکه سخنگوی قوه قضائیه اعلام کرد جزئیات پرونده فرد دوتابعیتی بازداشت شده و محکوم به زندان را پس از قطعی شدن حکم اعلام خواهد کرد، تنها چند ساعت بعد خبرگزاری قوه قضائیه هویت این زندانی آمریکایی را اعلام کرد.
خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضائیه در نخستین ساعات پس از نشست خبری رئیس قوه قضائیه، گزارش مفصلی درباره پژوهشگر چینی آمریکایی دانشجوی دانشگاه پرینستون، که از سوی دادگاهی در ایران به ۱۰ سال زندان محکوم شده است، منتشر کرد.
غلامحسین محسنی اژه‌ای به خبرنگاران گفت که این فرد دوتابعیتی «با نفوذ خاصی وارد ایران شده بود» و پس از بازداشت به دنبال اینکه «محرز شد وی در جهت جمع‌آوری اطلاعات فعالیت می‌کند و در بحث نفوذ دخالت داشته است در دادگاه بدوی به ۱۰ سال حبس محکوم شد.»
این در حالیست که در گزارش خبرگزاری میزان آمده است که این شهروند چینی آمریکایی با عنوان پژوهشگر و دانشجوی ارشد دانشگاه پرینستون به ایران سفر کرد و پس از اینکه مشخص شد به دنبال جمع آوری اطلاعات و ارسال گزارش به آمریکاست تحت نظر قرار گرفت.
این گزارش آورده است که زی یو وانگ هنگامی که متوجه شد درخواست او برای دستیابی به اطلاعات طبقه بندی شده مرکز اسناد ملی و برخی مراکز با مخالفت روبرو شده است، قصد خروج از کشور داشت که مرداد ماه سال گذشته توسط ماموران وزارت اطلاعات بازداشت شد.
در سوی دیگر، روز یکشنبه دانیل دی، سخنگوی دانشگاه پرینستون در بیانیه‌ای اعلام کرد که آقای زی یو وانگ، دانشجوی دکترای تاریخ در این دانشگاه، هنگامی که تابستان گذشته درحال کار روی پژوهش علمی خود درباره تاریخ کشورداری در اواخر دوره قاجار بود، در ایران بازداشت شد. او این پژوهش علمی را بخشی از پایان نامه دکترای آقای ونگ عنوان کرد.
به گفته سخنگوی دانشگاه پرینستون، این دانشگاه پس از اطلاع از بازداشت آقای ونگ با همکاری با خانواده این دانشجو، تماس با دستگاههای دولتی آمریکا و استفاده از برخی از کانال‌های خصوصی برای آزادی او تلاش کرد.
به نوشته واشنگتن پست، استاد مشاور آقای ونگ نیز او را یک پژوهشگر بااستعداد در خواند که علاقه بسیاری به فرهنگ ایران دارد.
استفان کاتکین گفت: «زی یو وانگ یک دانشجوی بسیار بااستعداد و برجسته دکترا در مطالعات مربوط به حکومت‌های مسلمان منطقه در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی ، از جمله ایران، افغانستان و جمهوری‌های آسیای میانه نظیر ترکمنستان است.»
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه آقای وانگ بی‌گناه است و مدارکی را جمع آوری کرده که مربوط به دست کم یکصد سال پیش است، گفت که این دانشجو بارها به او گفته بود چقدر از تحقیق درباره تمدن ایران لذت می‌برده است.
گزارش خبرگزاری میزان درباره آقای وانگ اما اشاره دارد که این دانشجو گزارش‌هایی را برای موسسه بریتانیایی مطالعات ایران فرستاده است. این خبرگزاری همین اقدام او را مصداقی از نفوذ و جاسوسی دانسته است.
به هر حال این پژوهشگر چینی آمریکایی ۳۷ ساله که به زبان فارسی مسلط است و تحقیقاتی در زمینه ایرانشناسی دارد، به دلیل ارتباطاتش با موسسات ایرانشناسی در آمریکا و بریتانیا و جمع آوری اسناد برای آنها متهم به جاسوسی شده و به گفته سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی باید منتظر رای دادگاه تجدید نظر درباره حکم ۱۰ سال زندان دادگاه بدوی باشد.
