احساس آبی مرگ و اعدام کودکان
روز جمعه ۱۴ تیرماه، در آمد نمایش «احساس آبی مرگ» صرف کمک مالی به نوجوانانی می شود که برای نجات از مرگ نیازمند پرداخت پول به خانواده مقتولان هستند. اما به گفته سجاد افشاریان، نویسنده این نمایشنامه مستند که درباره کودکان و نوجوانان زندانی در کانون اصلاح و تربیت است، در آمد این نمایش به صابر اختصاص داده شده است. صابر قرار است هفته آینده به خاطر قتلی که در هشت سالگی مرتکب شده اعدام شود. خانواده مقتول در قبال گذشت خود از قصاص پانصد میلیون تومان خواسته اند که ۳۵۰ میلیون آن تاکنون توسط فعالان حقوق کودک و بشر و وکلا و دیگر فعالان اجتماعی تهیه شده و هنوز ۱۵۰ میلیون دیگر برای نجات صابر از مرگ لازم است.
روز پنجشنبه روزنامه شرق از اعدام کودکی هشت ساله در هفته آینده خبر داده بود. خبری که موجب شگفتی همگان شد. در جمهوری اسلامی اعدام کودکان قاتل معمولا پس از رسیدن به هجده سالگی انجام می شود. تا آن که خبرگزاری های دیگر این خبر را به صورت کودکی که درهشت سالگی مرتکب قتل شده است تصحیح و منتشر کردند.
این در حالی ست که در گفت وگویی که مریم یوشی زاده گزارشگر همشهری در سال ۱۳۸۹ منتشر کرده از جوانی نوزده ساله به نام صابر سخن می گوید که در پانزده سالگی بدون قصد قبلی مرتکب قتل دوستش شده و قاضی او را به اعدام محکوم کرده است. دراین گفت و گو صابر که در سال ۱۳۸۴ به زندان افتاده و پس از یک سال نگهداری در کانون تربیت و اصلاح به زندان رجایی شهر منتقل شده، از ترس ها و عذاب ها و کابوس هایش می گوید که هر سحرگاه در انتظار مرگ و حلقه دار تحمل می کند. صابر اکنون هشت سال است که زندانی ست.
این در حالی ست که روز چهارشنبه ۱۲ تیرماه جوان دیگری که در ۱۵ سالگی مرتکب قتل شده بود، پس از تحمل ده سال زندان، در زندان رجایی شهر اعدام شد. سعید افشار به هنگام مرگ ۲۵ ساله بود.
بر اساس قوانین ایران اجرای حکم اعدام برای متهمان زیر هجده سال به پس از رسیدن آنان به هجده سالگی صورت می گیرد. در این مدت و تا زمان اعدام متهمان در زندان نگه داری می شوند. این در حالی ست که ایران جزو امضا کنندگان کنوانسیون حقوق کودک است که در آن مجازات اعدام و یا حبس ابد بدون امکان بخشودگی در مورد کودکان زیر ۱۸ سال نباید اعمال شود. همچنین بر اساس قطعنامه حمایت از حقوق محکومان به مرگ، افرادی که در زمان ارتکاب جرم کمتر از ١٨ سال دارند نباید به مرگ محکوم شوند.
تیرماه، ماه اعدام
با آغاز تابستان و رسیدن فصل گرما و در آستانه ماه رمضان، به نظر می رسد اجرای احکام اعدام نیز حدت و حرارت بیشتری یافته است. احکامی که برخی از آنها در زندان ها به اجرا درآمده و تعدادی نیز در ملاء عام صورت گرفته است. و این به رغم سخنان رئیس دادگستری قزوین است که گفته است اعدام در ملاء عام «تنها در گذشته و در موارد استثنایی جایز بوده» و در حال حاضر به گفته او «به دلیل تصویر برداری و پخش آن در رسانه های جهان از نظر قوه قضائیه دیگر قابل قبول نیست».
محکومانی که این روزها اعدام شده اند اکثرا اتهام هایی چون قاچاق و یا حمل مواد مخدر، محاربه، تجاوز و قتل داشته اند. در میان اعدام شدگانی که اعلام شده اند یک زن و یک جوان که به هنگام ارتکاب جرم کمتر از هجده سال داشته دیده می شوند.
در حالی که امروز تنها نیمی از ماه تیر را پشت سر گذاشته ایم تعداد اعدام ها در این ماه به پنجاه مورد نزدیک شده است. بیشتر این اعدام ها توسط منابع رسمی اعلام شده اند، اما اطلاعات مربوط به بعضی از آنها براساس گزارش های رسیده به فعالان حقوق بشر و از خانواده های زندانیان و محکومان به دست آمده است. در جمهوری اسلامی اعدام های مخفیانه در زندان ها، بویژه در شهرستان ها، سابقه دارد.
اولین روز تیرماه با اعتراض بیش از پنجاه نفر در خیابان مهدیه شهر کرد آغاز شد. روز پنجشنبه ۳۰ خرداد چهار نفر زندانی به اتهام حمل مواد مخدر اعدام شده بودند. یکی از آنان در محل زندگیش در مهدیه شهرکرد و در برابر چشم مردم، و سه نفر دیگر، که یکی از آنان زن بود، در زندان مرکزی شهر کرد به دار کشیده شده بودند. معترضان از خویشان و نزدیکان زندانی اعدام شده در ملاء عام بودند که با شعارهایی این خشونت را محکوم می کردند. این اعتراض ها با حمله ماموران و بازداشت عده ای از معترضان ساکت شد. درایران داشتن بیش از ۳۰ گرم هروئین، کراک و شیشه مجازات مرگ در پی دارد.
یکشنبه ۲ تیرماه دادستان شیراز از صدور حکم قطع دست برای شش مجرم خبر داد. به گفته او پس از تایید و انجام مراحل قانونی این حکم، مجازات به اجرا گذاشته خواهد شد.
چهارشنبه ۵ تیرماه دو نفر در اصفهان به جرم حمل مواد مخدر به دار آویخته شدند. دادستان عمومی و انقلاب اصفهان گفت در سال گذشته ۴۰ نفر به جرم داشتن مواد مخدر اعدام شده اند.
شنبه ۸ تیرماه ۵ نفر در شهرهای مختلف ایران اعدام شدند.
یک نفر در زندان گچساران، با اتهام قتل. یک تن در اهواز در ملاء عام به اتهام زورگیری و سرقت و قاچاق اعدام شد. که مراسم آن از صداو سیمای جمهوری اسلامی نیز پخش شد. در این روز در زاهدان نیز سه زندانی اعدام شدند که یکی از آنان، عارف نورزهی، تبعه افغانستان بود.
سال گذشته تنها در استان هرمزگان ۱۴ مجازات اعدام به اجرا درآمد. رئیس دادگستری هرمزگان می گوید هم اکنون حدود ۲۰۰ اعدامی در زندان های هرمزگان منتظر حکم اعدام هستند. اما سایت فعالین حقوق بشر و دمکراسی در ایران می گوید تنها در زندان بندرعباس بیش از ۵۰۰ نفر حکم اعدام دارند که ۳۰۰ مورد آن به تایید دیوان عالی قضایی رسیده است.
یکشنبه ۹ تیرماه دو جوان به جرم تجاوز در میدان گلزار کرج در ملاء عام به دار کشیده شدند.
سه شنبه ۱۱ تیرماه ۲۱ نفر درزندان قزل حصار کرج اعدام شدند. ۱۷ تن از اعدام شدگان از زندانیان قزل حصار بودند و چهار نفر بقیه از زندان های دیگر برای اعدام به این زندان منتقل شده بودند. اتهام این افراد محاربه، افساد فی الارض و جرائم مربوط به مواد مخدر بود. خانواده هیچ یک از این زندانیان از اعدام فرزندانشان خبر نداشتند و موفق به آخرین ملاقات با آنان نشدند.
چهارشنبه ۱۲ تیر از هفت زندانی محکوم به اعدام در گوهر دشت رجایی شهر کرج، چهار زندانی سحرگاه چهارشنبه به اتهام قتل به بالای دار رفتند.
سه نفر دیگر که همراه این گروه تا پای چوبه دار رفته بودند با رضایت شاکیان و پرداخت دیه از مرگ نجات یافتند. یکی از اعدام شدگان سعید افشار ۲۵ ساله بود که در پانزده سالگی دستگیر شده و مدت ده سال بود که در زندان به سر می برد.
چهارشنبه ۱۲ تیر شش نفر در زندان بم در استان کرمان اعدام شدند.
و پنجشنبه ۱۳ تیرماه چهار نفر در زندان ارومیه با اتهام مواد مخدر اعدام شدند.
تعداد اعدام شدگان در این زندان در سه سال گذشته ۲۱۱ نفر بوده است که ۲۰۳تن از آنان کرد زبان و هشت نفر ترک زبان بوده اند.
زندانیان عقیدتی و اعدام های خاموش
اگرچه رئیس قوه قضائیه در ایران گفته است در ایران هیچ زندانی سیاسی اعدام نشده است، اما عدم رسیدگی بهداشتی و غذایی به زندانیان سیاسی، فشارهای روحی و جسمی، و محروم کردن زندانیان از هوا و محیط قاببل زیست و جلوگیری از رسیدگی به موقع به زندانیان بیمار در چند مورد به مرگ آنان منجر شده است. از نمونه های این زندانیان می توان از هدی صابر، ستار بهشتی و به عنوان آخرین مورد از افشین اسانلو نام برد. خبر مرگ افشین اسانلو فعال کارگری زندانی در زندان رجایی شهر کرج روز ۳۱ خرداد ماه اعلام شد.
روز جمعه ۱۴ تیرماه، در آمد نمایش «احساس آبی مرگ» صرف کمک مالی به نوجوانانی می شود که برای نجات از مرگ نیازمند پرداخت پول به خانواده مقتولان هستند. اما به گفته سجاد افشاریان، نویسنده این نمایشنامه مستند که درباره کودکان و نوجوانان زندانی در کانون اصلاح و تربیت است، در آمد این نمایش به صابر اختصاص داده شده است. صابر قرار است هفته آینده به خاطر قتلی که در هشت سالگی مرتکب شده اعدام شود. خانواده مقتول در قبال گذشت خود از قصاص پانصد میلیون تومان خواسته اند که ۳۵۰ میلیون آن تاکنون توسط فعالان حقوق کودک و بشر و وکلا و دیگر فعالان اجتماعی تهیه شده و هنوز ۱۵۰ میلیون دیگر برای نجات صابر از مرگ لازم است.
روز پنجشنبه روزنامه شرق از اعدام کودکی هشت ساله در هفته آینده خبر داده بود. خبری که موجب شگفتی همگان شد. در جمهوری اسلامی اعدام کودکان قاتل معمولا پس از رسیدن به هجده سالگی انجام می شود. تا آن که خبرگزاری های دیگر این خبر را به صورت کودکی که درهشت سالگی مرتکب قتل شده است تصحیح و منتشر کردند.
این در حالی ست که در گفت وگویی که مریم یوشی زاده گزارشگر همشهری در سال ۱۳۸۹ منتشر کرده از جوانی نوزده ساله به نام صابر سخن می گوید که در پانزده سالگی بدون قصد قبلی مرتکب قتل دوستش شده و قاضی او را به اعدام محکوم کرده است. دراین گفت و گو صابر که در سال ۱۳۸۴ به زندان افتاده و پس از یک سال نگهداری در کانون تربیت و اصلاح به زندان رجایی شهر منتقل شده، از ترس ها و عذاب ها و کابوس هایش می گوید که هر سحرگاه در انتظار مرگ و حلقه دار تحمل می کند. صابر اکنون هشت سال است که زندانی ست.
این در حالی ست که روز چهارشنبه ۱۲ تیرماه جوان دیگری که در ۱۵ سالگی مرتکب قتل شده بود، پس از تحمل ده سال زندان، در زندان رجایی شهر اعدام شد. سعید افشار به هنگام مرگ ۲۵ ساله بود.
بر اساس قوانین ایران اجرای حکم اعدام برای متهمان زیر هجده سال به پس از رسیدن آنان به هجده سالگی صورت می گیرد. در این مدت و تا زمان اعدام متهمان در زندان نگه داری می شوند. این در حالی ست که ایران جزو امضا کنندگان کنوانسیون حقوق کودک است که در آن مجازات اعدام و یا حبس ابد بدون امکان بخشودگی در مورد کودکان زیر ۱۸ سال نباید اعمال شود. همچنین بر اساس قطعنامه حمایت از حقوق محکومان به مرگ، افرادی که در زمان ارتکاب جرم کمتر از ١٨ سال دارند نباید به مرگ محکوم شوند.
تیرماه، ماه اعدام
با آغاز تابستان و رسیدن فصل گرما و در آستانه ماه رمضان، به نظر می رسد اجرای احکام اعدام نیز حدت و حرارت بیشتری یافته است. احکامی که برخی از آنها در زندان ها به اجرا درآمده و تعدادی نیز در ملاء عام صورت گرفته است. و این به رغم سخنان رئیس دادگستری قزوین است که گفته است اعدام در ملاء عام «تنها در گذشته و در موارد استثنایی جایز بوده» و در حال حاضر به گفته او «به دلیل تصویر برداری و پخش آن در رسانه های جهان از نظر قوه قضائیه دیگر قابل قبول نیست».
محکومانی که این روزها اعدام شده اند اکثرا اتهام هایی چون قاچاق و یا حمل مواد مخدر، محاربه، تجاوز و قتل داشته اند. در میان اعدام شدگانی که اعلام شده اند یک زن و یک جوان که به هنگام ارتکاب جرم کمتر از هجده سال داشته دیده می شوند.
در حالی که امروز تنها نیمی از ماه تیر را پشت سر گذاشته ایم تعداد اعدام ها در این ماه به پنجاه مورد نزدیک شده است. بیشتر این اعدام ها توسط منابع رسمی اعلام شده اند، اما اطلاعات مربوط به بعضی از آنها براساس گزارش های رسیده به فعالان حقوق بشر و از خانواده های زندانیان و محکومان به دست آمده است. در جمهوری اسلامی اعدام های مخفیانه در زندان ها، بویژه در شهرستان ها، سابقه دارد.
اولین روز تیرماه با اعتراض بیش از پنجاه نفر در خیابان مهدیه شهر کرد آغاز شد. روز پنجشنبه ۳۰ خرداد چهار نفر زندانی به اتهام حمل مواد مخدر اعدام شده بودند. یکی از آنان در محل زندگیش در مهدیه شهرکرد و در برابر چشم مردم، و سه نفر دیگر، که یکی از آنان زن بود، در زندان مرکزی شهر کرد به دار کشیده شده بودند. معترضان از خویشان و نزدیکان زندانی اعدام شده در ملاء عام بودند که با شعارهایی این خشونت را محکوم می کردند. این اعتراض ها با حمله ماموران و بازداشت عده ای از معترضان ساکت شد. درایران داشتن بیش از ۳۰ گرم هروئین، کراک و شیشه مجازات مرگ در پی دارد.
یکشنبه ۲ تیرماه دادستان شیراز از صدور حکم قطع دست برای شش مجرم خبر داد. به گفته او پس از تایید و انجام مراحل قانونی این حکم، مجازات به اجرا گذاشته خواهد شد.
چهارشنبه ۵ تیرماه دو نفر در اصفهان به جرم حمل مواد مخدر به دار آویخته شدند. دادستان عمومی و انقلاب اصفهان گفت در سال گذشته ۴۰ نفر به جرم داشتن مواد مخدر اعدام شده اند.
شنبه ۸ تیرماه ۵ نفر در شهرهای مختلف ایران اعدام شدند.
یک نفر در زندان گچساران، با اتهام قتل. یک تن در اهواز در ملاء عام به اتهام زورگیری و سرقت و قاچاق اعدام شد. که مراسم آن از صداو سیمای جمهوری اسلامی نیز پخش شد. در این روز در زاهدان نیز سه زندانی اعدام شدند که یکی از آنان، عارف نورزهی، تبعه افغانستان بود.
سال گذشته تنها در استان هرمزگان ۱۴ مجازات اعدام به اجرا درآمد. رئیس دادگستری هرمزگان می گوید هم اکنون حدود ۲۰۰ اعدامی در زندان های هرمزگان منتظر حکم اعدام هستند. اما سایت فعالین حقوق بشر و دمکراسی در ایران می گوید تنها در زندان بندرعباس بیش از ۵۰۰ نفر حکم اعدام دارند که ۳۰۰ مورد آن به تایید دیوان عالی قضایی رسیده است.
یکشنبه ۹ تیرماه دو جوان به جرم تجاوز در میدان گلزار کرج در ملاء عام به دار کشیده شدند.
سه شنبه ۱۱ تیرماه ۲۱ نفر درزندان قزل حصار کرج اعدام شدند. ۱۷ تن از اعدام شدگان از زندانیان قزل حصار بودند و چهار نفر بقیه از زندان های دیگر برای اعدام به این زندان منتقل شده بودند. اتهام این افراد محاربه، افساد فی الارض و جرائم مربوط به مواد مخدر بود. خانواده هیچ یک از این زندانیان از اعدام فرزندانشان خبر نداشتند و موفق به آخرین ملاقات با آنان نشدند.
چهارشنبه ۱۲ تیر از هفت زندانی محکوم به اعدام در گوهر دشت رجایی شهر کرج، چهار زندانی سحرگاه چهارشنبه به اتهام قتل به بالای دار رفتند.
سه نفر دیگر که همراه این گروه تا پای چوبه دار رفته بودند با رضایت شاکیان و پرداخت دیه از مرگ نجات یافتند. یکی از اعدام شدگان سعید افشار ۲۵ ساله بود که در پانزده سالگی دستگیر شده و مدت ده سال بود که در زندان به سر می برد.
چهارشنبه ۱۲ تیر شش نفر در زندان بم در استان کرمان اعدام شدند.
و پنجشنبه ۱۳ تیرماه چهار نفر در زندان ارومیه با اتهام مواد مخدر اعدام شدند.
تعداد اعدام شدگان در این زندان در سه سال گذشته ۲۱۱ نفر بوده است که ۲۰۳تن از آنان کرد زبان و هشت نفر ترک زبان بوده اند.
زندانیان عقیدتی و اعدام های خاموش
اگرچه رئیس قوه قضائیه در ایران گفته است در ایران هیچ زندانی سیاسی اعدام نشده است، اما عدم رسیدگی بهداشتی و غذایی به زندانیان سیاسی، فشارهای روحی و جسمی، و محروم کردن زندانیان از هوا و محیط قاببل زیست و جلوگیری از رسیدگی به موقع به زندانیان بیمار در چند مورد به مرگ آنان منجر شده است. از نمونه های این زندانیان می توان از هدی صابر، ستار بهشتی و به عنوان آخرین مورد از افشین اسانلو نام برد. خبر مرگ افشین اسانلو فعال کارگری زندانی در زندان رجایی شهر کرج روز ۳۱ خرداد ماه اعلام شد.
