یک اقتصاددان سرشناس در ایران در مقاله‌ای می‌گوید تورم ۱۰ ماهه سال جاری خورشیدی در ایران «بدون تردید قله تورمی اقتصاد ایران پس از سال‌های ۱۳۲۱ و ۱۳۲۲ محسوب می‌شود.»
مسعود نیلی، مشاور اقتصادی دولت حسن روحانی، یادداشتی در روزنامه «دنیای اقتصاد» با عنوان «رشد حجم پول در وضعیت هشدار» منتشر کرده است.
او می‌نویسد «رژیم تورمی کشور از یک تورم نسبتا ثابت بالا (در حدود ۲۰درصد) به یک تورم فزاینده تغییر وضعیت داده است.»
نیلی در این یادداشت می‌گوید آمار نشان می‌دهد که از نظر شدت تورم نیمه سال ۱۳۹۷ «یک نقطه چرخش» برای اقتصاد ایران بوده است.
در این یادداشت آمده است بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، متوسط تورم نقطه به نقطه ماه به ماه در سال ۱۳۹۷، ۲۶.۵ درصد بود. در سال ۱۳۹۸ این نرخ تورم ۳۴درصد، در سال ۱۳۹۹، اما ۳۶درصد و در سال ۱۴۰۰ نیز ۴۱درصد بود. و متوسط نرخ تورم ۱۰ماهه سال جاری خورشیدی ۴۸ درصد بوده است.
این یاداشت می‌گوید تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها به‌عنوان شاخصی از میزان فشار به زندگی معیشتی قشر کم‌درآمد و نیز قشر متوسط، در ماه دی مقدار نقطه به نقطه ۶۴.۹ درصد را ثبت کرد که «بالاترین تورم مواد غذایی دهه‌های متمادی اخیر» است.
مسعود نیلی نوشت که آمار، دو ویژگی جدید تورم در ایران را نشان می‌دهد: یک- ایران از نرخ تورمی که متوسط حدود ۱۸.۵ تا ۲۰ درصد بوده است «به میزان قابل توجهی» فاصله گرفته است و دو- «رژیم تورمی جدید، کاملا آهنگ افزایشی دارد.»
مسعود نیلی در این یادداشت می‌گوید «در تاریخ ثبت‌شده عملکرد اقتصاد ایران، تورم نقطه به نقطه بالاتر از ۵۰ درصد، فقط در ۶ ماه اتفاق افتاده که چهار دفعه آن در سال۱۴۰۱ بوده است.»
مسعود نیلی می‌گوید در سه ماه آبان و آذر و دی، تورم سالانه خوراکی بالاتر از ۶۰درصد بوده است.
این اقتصاددان می‌نویسد چندین سال است که درباره «خطرات افتادن در مهلکه تورم‌های بسیار بالا» هشدار داده است اما مسوولان دولتی به‌ویژه ابراهیم رئيسی، رئیس‌جمهوری اسلامی، «مرتبا از دستاوردهای کاهش قابل توجه تورم نسبت به سال گذشته ابراز خشنودی کرده‌اند؛ درحالی‌که آمارهای رسمی منتشرشده کاملا عکس وضعیت یادشده را گواهی می‌دهد.»
نیلی می‌نویسد رشد حجم پول در فاصله سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰، به‌یکباره «با جهشی بسیار بزرگ» به عدد کاملا هشداردهنده ۵۰درصد در سال رسید و طی هفت ماه سال ۱۴۰۱ نیز به ۵۶.۳ درصد افزایش پیدا کرده است.
نیلی می‌گوید با توجه به اعتراضات و افزایش فشارهای کشورهای خارجی «می‌توان حدس زد» که در چند ماه اخیر «رشد حجم پول طی ماه‌های مهر...حتما آهنگ کاهشی نسبت به گذشته پیدا نکرده باشد.»
او هشدار داد اگر این‌گونه باشد ممکن است کشور «در یک مسیر بدون بازگشت تورمی» قرار بگیرد. او «تاکید زیاد» کرد که رشد حجم پول تا قبل از سال‌های اخیر، تنها در دو سال۱۳۵۳ و سال۱۳۵۷ بیشتر از ۵۰ درصد بوده و «به جز این دوسال تجربه دیگری در گذشته ثبت نشده است.»
مسعود نیلی می‌گوید از این نظر اقتصاد کشور در «وضعیت اضطرار» به سر می‌برد.»
