همزمان با ادامه سیاست «نگاه به شرق» جمهوری اسلامی و ادعای حکومت ایران مبنی بر دوستی نزدیک با چین، پکن بار دیگر در بیانیهای از ادعای ارضی امارات متحده در خصوص جزایر سهگانه ایران در خلیج فارس حمایت کرد.
در عین حال، رسانههای داخلی مدعی شدهاند که وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران سفیر چین در تهران را در اعتراض به این موضوع احضار کرده است.
خبرگزاریهای حکومتی ایران گزارش دادند که با «تکرار حمایت دولت چین از ادعاهای بیاساس مندرج در بند ۲۶ بیانیه پایانی نشست مشترک جمهوری خلق چین و امارات متحده عربی» مراتب اعتراض دولت ایران به سفیر چین اعلام شد.
این نخستین بار نیست که چین که نفت تحریم شده ایران را با تخفیف بالا میخرد، از ادعای مالکیت امارات به سه جزیره خلیج فارس حمایت میکند.
طی دو سال گذشته هم روسیه و هم چین از ادعاهای مشابه امارات حمایت کردهاند.
آذر ۱۴۰۱ انتشار بخشی از بیانیه مشترک چین و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در ارتباط با جزایر سهگانه ایران در خلیج فارس، خشم کاربران ایرانی شبکههای اجتماعی را برانگیخته است.
حسین امیرعبداللهیان، که آن زمان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بود، در توییتی به زبان فارسی گفته بود: «جزایر سه گانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ در خلیج فارس، اجزای جداییناپذیر خاک پاک ایران است و به این مام میهن تعلق ابدی دارد.» امیرعبداللهیان افزوده است: «در ضرورت احترام به تمامیت ارضی ایران با هیچ طرفی تعارف نداریم.»
رسانههای حکومتی و نزدیک به علی خامنهای و چهرههای فعال در شبکههای اجتماعی که از سیاستهای جمهوری اسلامی حمایت میکنند سعی کردهاند کمتر به این مواضع چین و روسیه بپردازند و به نوعی آنها را به فراموشی بسپارند.
اما برخی رسانهها مانند روزنامه «جمهوری اسلامی» آن زمان موضعگیری چین دراینباره را «ضد ایرانی» توصیف و از عدم واکنش دولت ابراهیم رئیسی انتقاد کرد.
پس از بیانیه چین، روسیه به همراه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس روز ۱۹ تیرماه ۱۴۰۲ در بیانیهای خواستار حل اختلاف بر سر مالکیت جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی میان ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس شد.
ایران میگوید تمامیت ارضی آن موضوعی برای گفتگو و چانهزنی نیست. روسیه خود برای تصرف خاک اوکراین جنگی تمام عیار علیه همسایه خود به راه انداخته است و از جمهوری اسلامی پهپادهای انتحاری گرفته است.
تیرماه ۱۴۰۲ روزنامه «جمهوری اسلامی» در یادداشتی روسیه را «نامرد تمام» خواند و نوشت ایرانیان هنوز «جای دندانهای روسی را در گلستان و ترکمانچای» بر دست دارند.
چین یکی از بزرگترین شرکای تجاری جمهوری اسلامی ایران در دهه گذشته بوده است و نفت تحریمشده ایران را با تخفیف خریداری کرده است.
خبرگزاریهای ایران روز یکشنبه ۱۳ خرداد گزارش دادند که وزارت امورخارجه ایران «بر تعلق ابدی جزایر سه گانه ایرانی در خلیج فارس به جمهوری اسلامی ایران» تاکید کرد و با یادآوردی روابط «راهبردی» و «ویژه و ممتاز ایران و چین» از دولت چین خواست موضع اخیر خود را اصلاح کند.
به گزارش رویترز، وزارت امور خارجه چین روز یکشنبه اعلام کرد که چین و امارات بر آمادگی خود برای تبادل تجربیات در زمینههای دفاعی و امنیتی با هدف ارتقای ظرفیتهای پرسنل نظامی و نهادهای امنیتی در هر دو کشور تاکید کردند.
چین گفت که هر دو طرف قدردان همکاری و هماهنگی دفاعی، نظامی و امنیتی، افزایش بازدیدهای نظامی ارتشهای دو کشور و همچنین مشارکت متقابل در آموزش، نمایشگاهها و فعالیتهای رسمی هستند.
این موضوعات در بیانیهای مشترک پس از دیدار دوجانبه شیخ محمد بن زاید آل نهیان رئیس امارات متحد رهبری با شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین در پکن اعلام شد.
نیروهای مسلح چین در اوت گذشته اولین رزمایش نیروی هوایی را با امارات در چین برگزار کردند، اقدامی که به طور گسترده تلاش چین برای افزایش نفوذش در خلیج فارس برای مقابله با ایالات متحده قلمداد میشود. چین سال گذشته میلادی همچنین قراردادی برای صادرات هواپیماهای تهاجمی به امارات امضا کرد.
در مورد انرژی، هر دو کشور توافق کردند تا همکاری در زمینه ذخایر نفت خام را مورد بررسی قرار دهند، تا شرکتهای چینی و اماراتی را تشویق و حمایت کنند تا هماهنگی در انرژیهای تجدیدپذیر، نفت، گاز طبیعی، پتروشیمی، ذخیرهسازی استراتژیک نفت، هیدروژن و آمونیاک را تقویت کنند.
هر دو کشور همچنین انجام پروژههای مشترک انرژی هستهای از جمله ساخت نیروگاههای هستهای و تحقیق و توسعه بیشتر در این زمینه را بررسی میکنند.
رهبر جمهوری اسلامی با تداوم خصومت خود با غرب به سمت کشورهای روسیه و چین رفته است و نفت ایران را با تخفیف به پکن صادر میکند؛ در حالی که این کشورها علیه یکپارچگی ایران موضع گرفتهاند.