به دنبال انتشار پیش‌نویس توافقنامه نهایی اجلاس «سی‌اوپی۲۶» (یا «کوپ۲۶») در روز شنبه، جمهوری اسلامی ایران ضمن اعلام حمایت از موضع هند در قبال این توافق، از لحن به کار رفته در این پیش‌نویس ابراز نارضایتی کرد. این در حالی است که گفت‌وگوهای مقامات در این کنفرانس بین‌المللی روز شنبه نیز ادامه یافت.
مذاکره‌کنندگان در گلاسگو با تمدید زمان گفت‌وگوها و انتشار پیش‌نویس توافق، امیدوارند که تلاش‌های جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی نتیجه دهد. مقامات بریتانیایی که ریاست مذاکرات در گلاسگو را بر عهده دارند، بامداد شنبه، پس از پایان ضرب الاجل رسمی عصر جمعه، پیش‌نویس توافقنامه جدید را منتشر کردند.
کمک مالی به کشورهای فقیر، توقف مرحله‌ای مصرف زغال سنگ، و پایان دادن به یارانه سوخت‌های فسیلی، از موارد عمده مطرح شده در پیش‌نویس این توافقنامه است.
در این متن از کشورها خواسته شده است که «تلاش‌ها را برای حذف تدریجی انرژی زغال سنگ و یارانه‌های ناکارآمد سوخت‌های فسیلی» سرعت بخشند.
در بند دیگری از پیش‌نویس از کشورهای ثروتمند خواسته شده است که کشورهای فقیر و ضعیف‌تر را که در معرض خطر و نابودی قرار دارند، مورد توجه قرار دهند و از آنها حمایت مالی کنند. اما چگونگی کمک به این کشورها از مواردی است که هنوز بر سر آن توافق نشده است.
الوک شارما، مقام بریتانیایی که ریاست مذاکرات را بر عهده دارد، امیدوار است کشورها به توافق بلندپروازانه‌ای در گلاسگو دست یابند.
کمک مالی به کشورهای فقیر، توقف مرحله‌ای مصرف زغال سنگ، و پایان دادن به یارانه سوخت‌های فسیلی، از موارد عمده مطرح شده در پیش‌نویس این توافقنامه است.
در بخش دیگری از توافق پیشنهادی، از کشورها خواسته شده است که اهداف جدید خود را مبنی بر راهکارهای جلوگیری از گرمایش زمین در یک چرخه پنج ساله ارائه دهند. پیش از این انتظار می‌رفت کشورهای در حال توسعه تنها هر ده سال یک بار چنین کنند.
بوپندر یاداو، وزیر محیط زیست و آب و هوای هند، روز شنبه ضمن انتقاد شدید از پیش نویس توافق اجلاس آب و هوایی سازمان ملل گفت که او با «زبان به کار رفته در مورد یارانه سوخت‌های فسیلی» مخالف است و این پیش‌نویس «توازن» ندارد.
یاداو در یکی از شدیدترین انتقادهای مطرح شده درباره پیش‌نویس توافقنامه اقلیمی گلاسگو گفت، کشورهای در حال توسعه این حق را دارند که از باقی‌مانده «بودجه کربن» جهانی استفاده کنند. «بودجه کربن» جهانی به مقدار دی اکسید کربنی که جهان می‌تواند قبل از عبور میزان گرمایش از آستانه ۱.۵ درجه سانتیگراد استفاده کند، اطلاق می‌شود.
وی در جلسه جمع‌بندی ضمن ابراز تردید نسبت به حصول یک اجماع در این زمینه، گفت: «در چنین شرایطی، در حالی که کشورهای در حال توسعه همچنان باید با برنامه‌های توسعه و ریشه‌کنی فقر دست و پنجه نرم کنند، چگونه می‌توان انتظار داشت که [این کشورها] بتوانند در مورد حذف تدریجی یارانه‌های زغال‌سنگ و سوخت‌های فسیلی قول بدهند؟»
ایران نیز روز شنبه ضمن بیان نارضایتی خود از زبان به کار رفته در پیش‌نویس توافقنامه اعلام کرد از حذف تدریجی یارانه سوخت‌های فسیلی راضی نیست و از موضع هند حمایت کرد.
دانشمندان که می‌گویند با محدود کردن میزان گرمایش به ۱.۵ درجه سانتیگراد، می‌توان کره زمین را از بدترین و خطرناک‌ترین آسیب‌های تغییرات اقلیمی نجات داد، امیدوارند مذاکرات گلاسگو برای این منظور نتیجه‌بخش باشد.
دولت پرزیدنت بایدن از زمان روی کار آمدن، مبارزه با گرمایش زمین را از اولویت‌های خود قرار داده و خواستار رویکردی فراگیر و جهانی برای دستیابی به این مهم شده است. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، روز دوشنبه ۱۰ آبان ماه طی سخنانی در گلاسگو تغییرات اقلیمی را تهدیدی برای همه دانست و خواستار توجه همگان به این امر شد. او گفت تغییرات اقلیمی اقتصاد و امنیت ملی و زیرساخت‌ها را تهدید می‌کند.
* سارا دماوندان در نگارش این مطلب مشارکت داشته است
