ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در گزارشی با اشاره به نقض شدید «قوانین ماندلا» در زندانهای جمهوری اسلامی تصریح کرد که زندانیان در ایران در شرایط غیرانسانی نگهداری می‌شوند و مورد «سوءاستفاده قدرت» قرار می‌گیرند.
« قوانین ماندلا» حداقل استانداردهای جهانی برای رفتار با زندانیان است که در سال ۲۰۱۵ توسط مجمع عمومی سازمان ملل تصویب و به همه کشورها ابلاغ شده است.
خبرگزاری هرانا در گزارش خود از نقض قوانین ماندلا در زندانهای جمهوری اسلامی، با استناد به شهادت‌های زندانیان فعلی و سابق زندانهای اوین، رجایی‌شهر، وکیل‌آباد مشهد، قزل‌حصار کرج، قرچک ورامین و عادل‌آباد شیراز تاکید دارد که زندانیان در زندانهای ایران به مسئولان واگذار شده و رفتار تحقیرآمیز و خشونت‌آمیز با آنها رایج است.
براساس این گزارش زندانیان همچنین از وضعیت بد بهداشتی و درمانی و دسترسی محدود به خدمات پزشکی رنج می‌برند و سیستم زندان‌ها در تأمین نیازهای تغذیه‌ای و بهداشتی زندانیان و رعایت حقوق انسانی آنها ناتوان است.
مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران همچنین گزارش داده‌اند که برخی نگهبانان زندان‌ها با رفتار تحقیرآمیز و سوءاستفاده از قدرت، شرایط را برای زندانیان سخت‌تر می‌کنند.
این فعالان از جامعه بین‌المللی و سازمان‌های حقوق بشری خواستند تا برای بهبود شرایط زندان‌ها در ایران اقدامات فوری انجام دهند و مقامات جمهوری اسلامی را به رعایت استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر و تضمین رفتار انسانی با زندانیان مجبور کنند.
تازه‌ترین گزارش یک سازمان ناظر بر وضعیت نقض حقوق بشر در ایران نیز نشان می‌دهد در یک ماهه حد فاصل ۱۱ اردیبهشت تا ۱۱ خرداد، دست‌کم چهار زن در زندانهای جمهوری اسلامی اعدام شده‌اند و دست‌کم ۱۳ مورد زن‌کشی نیز گزارش شده است.
وب‌سایت «هه‌نگاو» در روز سه‌شنبه ۱۵ خرداد، در گزارشی بر اساس مستندات خود اعلام کرد که در طول ماه می ۲۰۲۴ میلادی منتهی به ۱۱ خرداد در تقویم خورشیدی، علاوه بر اعدام دست‌کم چهار زن در زندانهای جمهوری اسلامی، ۱۴ فعال زن بازداشت شده‌اند و ۱۷ کنشگر زن نیز توسط قوه قضاییه به حبس محکوم شده‌اند.
بر اساس این گزارش، در این بازه زمانی همچنین «دست‌کم ۱۳ مورد زن‌کشی» در شهرهای مختلف ایران به ثبت رسیده است.
مطابق گزارش «هه‌نگاو»، فریبا محمدزهی اهل زاهدان در زندان کرمان و پروین موسوی اهل مراغه در زندان ارومیه در ارتباط با جرایم مربوط به مواد مخدر اعدام شدند.
همچنین یک زن به نام راضیه، ۳۱ ساله و اهل مشهد، با اتهام «قتل عمد» در زندان وکیل‌آباد این شهر اعدام شد. فاطمه عبداللهی ۲۷ ساله و اهل نیشابور نیز در زندان مرکزی این شهر به اتهام «قتل عمد» اعدام شد.
بنا بر این گزارش، بازداشت دست‌کم ۱۴ کنشگر زن در شهرهای ایران که معادل ۱۰ درصد کل بازداشت‌ها در طول یک ماه بوده است.
