حرکات دست و هوش کودکان

استفاده از حرکات دست به هنگام حرف زدن، می‌تواند به یادگیری کودکان کمک کند.

در تحقیق علمی که در نشریه Developmental Psychology به چاپ رسیده گفته می‌شود که کودکان پیش‌دبستانی و کودکستانی که به طور طبیعی برای بیان خود از حرکات دست استفاده می‌کنند، دارای کنترل بیشتر بر خود هستند و در بزرگسالی با مشکلات کمتری مواجه خواهند شد.

برای انجام این تحقیق توانایی کودکان در دسته‌بندی اشیا بر اساس تغییر معیار سنجیده می‌شد. حتی بزرگسالان در مقابله با تغییر یک نوع دستورالعمل به یک دستورالعمل دیگر دچار مشکل هستند، زیرا مغز به روش قبلی چیزی را آموخته است و وقتی که چیزی آموخته شد، پاک کردن آن و یادگرفتن چیزی جدید کار مشکلی است. از همین روی، یادگرفتن درست یک چیز از ابتدا آسان‌تر و به‌صرفه‌تر از جایگزین کردن روشی درست به جای یک روش غلط اولیه است.

در تحقیق فوق، ۴۱ کودک ۲ تا ۶ سال باید کارت‌هایی را دسته‌بندی می‌کردند. در دور اول نوپاها باید تصاویر خرگوش‌ آبی یا قایق قرمز، بر اساس رنگ جدا می‌کردند و بعد ازشان خواسته می‌شد که آنها را بر اساس شکل تصویر جدا کنند. در یک بازی دیگر، از آنان خواسته می‌شد تا تصاویر خرس زرد بزرگ یا کوچک را یا بر اساس اندازه و یا محل قرار گرفتن خرس بر روی کارت دسته‌بندی کنند.

طی این آزمایش، برخی از کودکان به شکل ذاتی از ژست و حرکات دست استفاده کردند، مثلا وقتی بر اساس شکل، دسته‌بندی می‌کردند، با دست برای خودشان گوش می‌گذاشتند، یا وقتی بر اساس جهت قرارگرفتن عکس خرس بر روی کارت، دسته‌بندی می‌کردند، کف دستشان را از بالا به طرفین حرکت می‌دادند تا خودشان را راهنمایی کنند.

پاتریشیا میلر، استاد روانشناسی در دانشگاه سانفرانسیسکو و مدیر تیم تحقیقاتی می‌گوید:‌‌ «کار ما نشان می‌دهد که حرکات و ژست‌هایی که کودکان می‌گیرند به آنان کمک می‌کند تا فکر کنند.»

به نوشته نشریه تایمز، حرکات دست کودکان می‌تواند تعبیری باشد از چگونگی عملکرد مغز آنان. اما آیا این ژست‌ها به تنهایی می‌تواند نشانی باشد از سطح بالاتر هوش؟ برای پاسخ به این سوال، تیم تحقیق از کودکان می‌پرسیدند که چه می‌کنند. توانایی کودکان در توجیه صحیح کلامی کارشان، به اندازه حرکات دست، تضمین موفقیت آنان نبود. حرکات دست در برخی موارد با تغییر معیار دسته‌بندی اشیا، در کودکان ارتقا می‌یافت.

این تحقیق نمونه اخیری است از این که چقدر حرکت بدن، در عملکرد مغز تاثیر مثبت دارد. پیشتر یک تحقیق دیگر نشان داده بود اگر با استفاده از حرکات تکمیلی دست به کودکان ریاضی یاد داده شود، میزان یادگیری بهتر است. این یافته‌ها می‌تواند راه‌گشای روش‌های جدید آموزش به کودکانی باشد که نیازهای خاص دارند، مانند کودکان مبتلا به اوتیسم.

اگر نتیجه این تحقیق اثبات شود، استفاده از حرکات نشانه‌ای دست برای کنترل فردی، می‌تواند به بهبود رفتارهای اعتیادی نیز کمک کند.

خانم میلر می‌گوید:‌ «مغز و بدن رابطه تنگاتنگی دارند.» این تحقیق می‌گوید نه‌تنها افکار ما بر بدنمان تاثیر می‌گذارند، بلکه بدن می‌تواند بر نحوه تصمیم‌گیری، تفکر و یادگیری ما تاثیر بگذارد و شاید لازم باشد که در آموزش به کودکان، هم از مغز آنان کار کشید و هم آنان را ملزم کرد که از دستانشان برای بیان خود استفاده کنند.