فومیو کیشیدا، نخست وزیر ژاپن، در دیدار خود از واشنگتن به قانون‌گذاران آمریکایی گفت اوکراین بدون حمایت ایالات متحده در خطر سقوط خواهد بود و این موضوع را «فاجعه‌ای» خواند که می‌تواند چین را جسور کند و جرقه بحران جدیدی در شرق آسیا را بزند.
کیشیدا روز پنجشنبه ۲۳ فروردین در سخنرانی خود در نشست مشترک کنگره ایالات متحده بر نقش «ضروری» رهبری آمریکا در امور جهانی تاکید کرد.
کیشیدا گفت: «رهبری ایالات متحده امری ضروری است.» او افزود که بدون پشتیبانی ایالات متحده در اندک مدتی امیدهای اوکراین در برابر تهاجم روسیه از بین می‌رفت و منطقه اقیانوس هند و اقیانوس آرام با واقعیت های خشن تر روبه‌رو می‌شد.
سخنرانی در جلسات مشترک سنا و مجلس نمایندگان آمریکا معمولا مختص نزدیکترین متحدان ایالات متحده یا مهمترین شخصیت‌های جهان است و بیش از یک یا دو بار در سال برگزار نمی‌شود. آخرین سخنرانی از این دست توسط آیزاک هرتزوگ، رئیس جمهوری اسرائیل، در اواخر تیر ۱۴۰۲ انجام شد.
کیشیدا پس از شینزو آبه، دومین نخست وزیر ژاپن است که در یک نشست مشترک کنگره سخنرانی می‌کند. قانون‌گذاران در جریان این سخنرانی، به ویژه زمانی که کیشیدا خاطرات سال‌های کودکی خود در نیویورک را بازگو کرد و به ستایش از روابط نزدیک آمریکا و ژاپن پرداخت، چندین بار به پا خاستند و او را تشویق کردند.
کیشیدا گفت که جهان در «نقطه عطفی تاریخی» قرار دارد، آزادی و دموکراسی در معرض تهدید است، کشورهای نوظهور قدرت اقتصادی بیشتری پیدا کرده‌اند، و تغییرات آب و هوایی و پیشرفت‌های سریع هوش مصنوعی زندگی مردم را مختل می‌کند.
نخست‌وزیر ژاپن همچنین درباره برنامه هسته‌ای کره شمالی و صادرات موشک در حمایت از جنگ روسیه در اوکراین هشدار داد. او چین را «بزرگترین چالش فراروی جهان» دانست.
ژاپن همواره نگرانی‌های خود را در مورد فعالیت نظامی چین در نزدیکی جزایر خود و همسایه‌اش تایوان ابراز کرده است.
از آغاز جنگ روسیه در اوکراین، تایوان که چین آن را قلمرو خود می‌داند، سطح هشدار خود را افزایش داده است، و نسبت به احتمال اینکه پکن اقدامی مشابه در آنجا انجام دهد، هشدار داده است.
روزنامه دولتی «گلوبال تایمز» چین در سرمقاله‌ای نوشت که ژاپن و آمریکا رهبری تلاش‌ها برای «کنترل و سرکوب چین» را بر عهده گرفته‌اند.
نخست‌وزیر ژاپن گفت که این کشور برای حمایت از تلاش‌های ایالات متحده برای دفع تهدیدهای کنونی، دست به «تغییراتی اساسی» در موضع دفاعی خود زده است.
قانون اساسی ژاپن که پس از شکستش در جنگ جهانی دوم به تصویب رسید، این کشور را از راه انداختن جنگ یا حفظ ابزار آن منع می‌کند. اما دولت‌های اخیر محدودیت‌های موجود در قانون اساسی را کنار گذاشته‌اند و برنامه‌هایی را برای تقویت ارتش ارائه کرده‌اند که از دید کارشناسان ممکن است ژاپن را به سومین هزینه‌کننده بزرگ نظامی جهان در سال‌های آتی تبدیل کند.
جو بایدن و فومیو کیشیدا برنامه‌هایی را برای تقویت روابط دفاعی دوجانبه و همکاری‌های دریایی و همچنین دفاع هوایی اعلام کردند.
رئیس‌جمهوری فیلیپین نیز در این نشست سه‌جانبه در آمریکا حضور داشت. در هفته‌های اخیر، کشتی‌های گارد ساحلی چین اقدامات تحریک‌آمیزی را برای جلوگیری از مأموریت‌های سربازان فیلیپینی انجام داده‌اند.
چین مدعی مالکیت تقریباٌ تمامی پهنه دریای چین جنوبی است، گستره‌ای که ناحیه «توماس دوم» را نیز شامل میشود. این ادعای مالکیت در حالی عنوان میشود که دادگاه حکمیت دائمی در سال ۲۰۱۶ میلادی حکم بر آن داد که ادعای چین تحت قانون بین المللی بی پایه و اساس است. چین از این حکم تبعیت نکرده است.
کارشناسان می‌گویند تاکتیک‌های ارعاب در «منطقه خاکستری چین» ممکن است به ایجاد یک معاهده دفاعی میان واشنگتن و مانیل بیانجامد.
یک مقام ارشد دولت آمریکا به صدای آمریکا گفت: «ما به هماهنگی بسیار نزدیک درباره تاکتیک‌های به اصطلاح منطقه خاکستری چین و بررسی پیامدهای آن ادامه می‌دهیم.»
انتظار می‌رود آمریکا با فیلیپین نیز اعلامیه‌های مشترکی را در مورد تقویت همکاری‌های نظامی ارائه کند.
سخنگوی سفارت چین در آمریکا در بیانیه‌ای به صدای آمریکا گفت که آنها نیز هدف مشترکی برای ثبات و توسعه در جهان دارند.
