جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز جمعه ٢٣ شهریور در بیانیهای انتقال موشکهای بالستیک ساخت ایران به روسیه را بهشدت محکوم کرد.
در بیانیه بورل که از طرف اتحادیه اروپا منتشر شده، این اقدام جمهوری اسلامی ایران «تهدید مستقیم» علیه امنیت اروپا و نشانگر افزایش شدید ارائه پهپادها و دیگر مهماتهای جنگی ساخت ایران به روسیه توصیف شده که به گفته بورل در جنگ غیرقانونی و تجاوزکارانه علیه اوکراین مورد استفاده قرار میگیرد.
او با اشاره به حملات اخیر موشکی و پهپادی روسیه به اوکراین از جمله زیرساختهای انرژی و تلاش مسکو برای به حداکثر رساندن تلفات میان غیرنظامیان و ایجاد ویرانی در مقیاس وسیع افزود: «اکنون میتوان از موشکهای بالستیک ایران برای ایجاد رنج و ویرانی بیشتر در اوکراین استفاده کرد.»
دیپلمات ارشد اروپا در ادامه با اشاره به موضع همیشگی اتحادیه اروپا در قبال دخالت حکومت ایران در جنگ روسیه علیه اوکراین یادآور شد: «اتحادیه اروپا بارها به شدت به ایران نسبت به انتقال موشکهای بالستیک به روسیه هشدار داده است.»
او در پایان بیانیه خود تصریح کرد پاسخ اتحادیه اروپا «به سرعت» و در هماهنگی با شرکای بینالمللی خواهد بود و اقدامات محدودیتی «جدید و عمده» از جمله تحریم «افراد و نهادهای دستاندرکار در برنامههای موشکی و پهپادی» جمهوری اسلامی را در بر خواهد گرفت، و در همین زمینه در حال بررسی اقدامات محدودکننده در بخش هوانوردی ایران نیز هست.
این در حالی است که رویترز روز جمعه به نقل از یک منبع دیپلماتیک گزارش داد که کاردار سفارت ایران در پاریس روز پنجشنبه در رابطه با انتقال موشکهای بالستیک به روسیه احضار شد.
پیشتر وزارت خارجه بریتانیا نیز در اعتراض به انتقال موشکهای بالستیک جمهوری اسلامی به روسیه با هدف به کارگیری علیه اوکراین، کاردار سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن را احضار کرد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در روزهای گذشته گفت که روسیه از جمهوری اسلامی ایران موشکهای بالستیک دریافت کرده و احتمالا ظرف چند هفته از آنها در جنگ خود در اوکراین استفاده خواهد کرد. حکومت ایران این موضوع را تکذیب کرده است.
در پی ارسال موشکهای بالستیک جمهوری اسلامی به روسیه، چهار کشور آمریکا، بریتانیا، آلمان و فرانسه روز سهشنبه ۲۰ شهریور تحریمهایی تازه را علیه افراد و نهادهای دخیل در این عملیات به اجرا گذاشتند.
این چهار کشور برخی افراد و نهادهای کلیدی دستاندرکار حمایت نظامی جمهوری اسلامی از روسیه از جمله شرکت هواپیمایی «ایران ایر» را تحریم کردند. سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه هم توافقنامههای دو جانبه با ایران مبنی بر ارائه خدمات هوایی را لغو کردند.
این سه کشور اروپایی در بیانیهای مشترک، صدور موشکهای بالستیک جمهوری اسلامی به روسیه را نشانه «تشدید پشتیبانی نظامی جمهوری اسلامی از تهاجم روسیه علیه اوکراین» خواندند و آن را اقدامی برای «هدف قراردادن خاک اروپا به وسیله موشکهای ایرانی و دامنزدن به رنج مردم اوکراین» دانستند.
وزارت خزانهداری آمریکا هم از تحریم ۲۰ فرد، نهاد و کشتی دخیل در انتقال موشکهای جمهوری اسلامی ایران به روسیه خبر داد.
همکاریهای فزاینده حکومت جمهوری اسلامی و روسیه طی سالهای گذشته کشورهای غربی را بر آن داشته تا چندین بسته تحریمی گسترده علیه افراد و نهادهای ایرانی دستاندرکار در این همکاریها وضع کنند.
واکنشهای شدید به ارسال موشکهای بالستیک به روسیه در شرایطی ادامه دارد که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه در شبکه اجتماعی «ایکس» آمریکا و اروپا را متهم کرد که به ادعای او «بر اساس اطلاعات غلط و منطق معیوب عمل کردند» و مدعی شد که ایران به روسیه موشکهای بالستیک ارسال نکرده است.
این ادعا در شرایطی عنوان شد که احمد بخشایشاردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، روز ۱۷ شهریور در مصاحبه با وبسایت «دیدهبان ایران» در مورد همکاری نظامی تهران و مسکو گفته بود: «ایران در راستای همکاری های اقتصادی و سیاسی خود به روسیه پهپاد و موشک صادر می کند. در مقابل، روسها با ایران همکاری میکنند تا تحریمها را دور بزنیم. ما خیلی از اجناسمان از ایران از روسیه وارد میکنیم.»
او درباره نحوه همکاری ایران و روسیه گفته بود: «ما باید برای تامین نیاز خود از جمله در واردات سویا و گندم باید تهاتر کنیم. یک بخش از تهاتر شامل ارسال موشک و بخش دیگر ارسال پهپاد های نظامی به روسیه است.»
احمد بخشایشاردستانی در پاسخ به این پرسش که «خبر ارسال موشک های بالستیک ایران به روسیه می تواند تحریمهای بیشتر و احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه را به همراه داشته باشد» به دیدهبان ایران گفته بود: «دیگر بالاتر از سیاهی رنگی نیست. ما به حزبالله، حماس، حشد الشعبی موشک می دهیم چرا به روسیه ندهیم.»
اعتراف این نماینده مجلس شورای اسلامی به کمک نظامی جمهوری اسلامی به گروههای نیابتیاش در شرایطی منتشر شده است که مقامات نظامی و سیاسی حکومت ایران بارها کمک نظامی به این گروهها را رد کرده بودند.