مجله «اکونومیست» در گزارشی بر اساس دادههای سازمان «ضرورت پیشرفت اجتماعی»، (Social Progress Imperative) به میزان رشد شهروندان در کشورها پرداخته است.
این سازمان در گزارشی که روز چهارشنبه ۲۴ ماه مه منتشر کرد، ۱۷۰ کشور را بر اساس میزان رفاهی که برای شهروندان خود فراهم کردهاند، با استفاده از معیارهایی غیر از ثروت رتبهبندی کرده است.
سازمان ضرورت پیشرفت اجتماعی، شاخص پیشرفت اجتماعی (SPI) را به طور کامل از تولید ناخالص داخلی اجتناب میکند. در عوض، ۵۲ شاخص دیگر را بررسی کرده و آنها را در سه طبقه نیازهای اساسی انسان (مانند غذا و آب)، توسعه بلندمدت (آموزش و مراقبتهای بهداشتی) و فرصت ( شامل حقوق و آزادیهای فردی) دستهبندی میکند.
ایران در رتبهبندی کلی این داده ها، جایگاه ۹۳ را کسب کرده است.
در تحلیلی جداگانه، تفاوت امتیاز کشورها در شاخص پیشرفت اجتماعی بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰ میلادی بررسی شده و آمده که امتیاز ایران از ۵۱ به ۶۸ رسیده است.
نتایج دادهها نشان میدهد که پیشرفت در رفاه انسان به طور کلی کند شده و در برخی از مناطق، مانند آمریکای لاتین، متوقف شده است. در این حال، منطقهای که بیشترین افزایش رفاه را تجربه کرده، شرق آسیا و اقیانوس آرام بوده است.
استیو هانکه، اقتصاددان مطرح آمریکایی و استاد اقتصاد دانشگاه جانز هاپکینز، نیز در تازهترین گزارش خود از وضعیت شاخص فلاکت در بین کشورهای جهان ، ایران را در بین «۲۰ کشور اول فلاکتزده» جهان دستهبندی کرده است.
او در توضیح گزارش جدید خود میگوید فرمول رسیدن به شاخص فلاکت را بروزرسانی کرده و سهم بیکاری در محاسبات را پررنگتر دیده است.
مؤسسه صلح ایالات متحده هم در دسامبر سال ۲۰۲۲، شرایط اقتصادی ایران را بررسی کرده و نوشته بود که احیا نشدن توافق هستهای، اجرای نادرست اصلاحات یارانههای کالاهای اساسی و بودجهبندی غیرواقعی، رشد تولید ناخالص ملی را کاهشی کرد و اعتراضات پس از کشته شدن مهسا امینی این روند را تشدید کرد.
نتایج منتشر شده توسط سازمان «ضرورت پیشرفت اجتماعی»، همچنین نشان میدهد که کشورهایی که در برخی زمینهها مانند تأمین نیازهای اولیه پیشرفت زیادی داشتهاند، شهروندان خود را در برخی دیگر از شاخصها مانند آزادیهای فردی تأمین نمیکنند.
این نتایج هنوز پیوند میان ثروت و رفاه را نیز برجسته میکند چرا که ثروتمندترین کشورها اغلب کشورهایی هستند که شهروندان در آن رشد کردهاند و شرایط در فقیرترین کشورها بدترین بوده است.
در همین راستا، سایت «اکوایران» از افزودهشدن ۱۱ میلیون تن به جمعیت زیر خط فقر در ایران خبر داده است.
برپایه گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، با رشد جمعیت زیر خطر فقر در سال های اخیر «یک سوم جمعیت زیر خط فقر قرار دارند» و طبقه متوسط هم فاصله چندانی با فقیر شدن ندارد.
آمارهای این مرکز، خطر فقر برای یک خانواده چهار نفره در شهریورماه سال گذشته را ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان عنوان کرده است.