بانک مرکزی ایران در بخشنامه‌ای اعلام کرد به مردانی که سربازی اجباری نرفته‌اند نیز وام ازدواج و فرزندآوری تعلق خواهد گرفت.
بر اساس ماده ۱۰ قانون خدمت وظیفه، دریافت هر وامی مستلزم ارائه مدرک وضعیت سربازی است. اما در چند سال گذشته وام ازدواج از این قضیه مستثنی شده است.
حال در قانون بودجه ۱۴۰۲، تسهیلات ازدواج، فرزندآوری، قرض‌الحسنه ودیعه یا خرید یا ساخت مسکن و تسهیلات تأمین جهیزیه کالای ایرانی هم از ماده ۱۰ قانون خدمت وظیفه مستثنی شده‌اند.
تسهیلات برای پرداخت وام برای ازدواج و فرزندآوری در شرایطی اعلام شده که با تصویب قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت»، اختصاص تسهیلات فرزندآوری برای بانک‌ها تبدیل به چالش شده است.
تسهیلات فرزندآوری، به ازای فرزند اول ۳۰ میلیون تومان، به ازای فرزند دوم ۶۰ میلیون تومان، به ازای فرزند سوم ۹۰ میلیون تومان، به ازای فرزند چهارم ۱۲۰ میلیون تومان و به ازای فرزند پنجم به بعد ۱۵۰ میلیون تومان به افراد پرداخت می‌کند. این وام برای فرزندانی است که از سال ۱۴۰۰ به بعد متولد شده‌اند و متقاضیان می‌توانند تا دو سال پس از تولد فرزند وام را بگیرند. در قانون بودجه ۱۴۰۲، تسهیلات خرید یا ساخت مسکن نیز برای خانواده‌های فاقد مسکن که از آغاز سال ۱۳۹۹ به بعد صاحب فرزند سوم یا بیشتر شده‌اند ۲۰۰ میلیون تومان تعیین شده است.
شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی در واکنش به این خبر، به هزینه‌های بالای زندگی اشاره کرده و گفته‌اند این وام تنها چند ماه می‌تواند پاسخگوی هزینه خانواده فرزند‌دار باشد.
برآوردها نشان می‌دهد فقط، هزینه حداقل مواد غذایی با ارزان‌ترین برند‌ها و پایین‌ترین نرخ‌ها، برای یک خانواده ۳ نفره، نزدیک ۷ میلیون تومان در ماه می‌شود. علاوه بر آن، باید به هزینه های دیگری مانند مسکن، بیمه و تحصیلات اشاره کرد.
برخی از کاربران نیز به دشواری‌های دریافت وام اشاره کرده‌اند و نوشته اند بانک‌ها بودجه ندارند و بدون داشتن آشنا نمی‌توان وام گرفت.
«تجارت نیوز» در بهمن سال گذشته نوشت که اعطای «وام‌های تکلیفی» در سال ۱۴۰۱ نشان داد که بانک‌ها منابع کافی برای برطرف کردن نیاز تمامی متقاضیان وام را ندارند و تعیین سقف ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی برای پرداخت وام‌های تکلیفی در سال ۱۴۰۲ ممکن است دسترسی مردم به این وام‌ها را دشوارتر کند.
در این میان برخی نیز معتقدند امید به زندگی در شرایطی که جمهوری اسلامی فراهم کرده، به شدت کاهش یافته است و کسی میلی به فرزندآوری ندارد.
کاربری نوشته است: «به جای وام دادن شرایط زندگی در ایران را بهتر کنید تا زندگی ها نشاط و سرزندگی پیداکنند.مردم در زمان پهلوی رکورد فرزندآوری داشتند ولی امروز چون امید به آینده برای خانواده‌ها از بین رفته جلوی زاد و ولد را گرفته‌اند یا به یکی اکتفا کردند.»
جمهوری اسلامی در چند سال اخیر سیاست تشویق به فرزندآوری و افزایش جمعیت را با جدیت بیشتری دنبال می‌کند.
در این ارتباط، از آبان سال ۱۳۹۲ که علی خامنه‌ای، رهر جمهوری اسلامی، از ضرورت افزایش جمعیت ایران تا ۱۵۰ میلیون تن سخن گفت، مقامات از راه‌های مختلف مانند تغییر محتوای کتاب‌های درسی، رسانه‌ها و نصب تابلوهای تبلیغاتی در سطح شهر به ترویج فرزندآوری پرداخته‌اند.
