نیروهای جمهوری آذربایجان روز چهارشنبه پنجم مهر، رئیس پیشین دولت جدایی‌طلب ارمنی در قره‌باغ کوهستانی را هنگام فرار به ارمنستان بازداشت کردند. به دنبال تحولات روزهای اخیر و کنترل مجدد قره‌باغ کوهستانی از سوی جمهوری آذربایجان، هزاران تن از ارمنیان این منطقه به ارمنستان گریخته‌اند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، روبن واردانیان، بانکدار میلیاردر، بین نوامبر ۲۰۲۲ تا فوریه ۲۰۲۳ میلادی، ریاست دولت جدایی‌طلب قره‌باغ را بر عهده داشت.
وی ورونیکا زونابند، همسر روبن واردانیان در کانال تلگرامی خود گفت: او هنگامی که همراه با سایر ارمنی‌تبارها قصد فرار به ارمنستان را داشت، بازداشت شد.
سرویس مرزی جمهوری آذربایجان گفت که «واردانیان به باکو منتقل و به سازمان‌های دولتی تحویل داده شده است.»
به نوشته رویترز، هنوز مشخص نیست که روبن واردانیان به چه اتهامی بازداشت شده اما جمهوری آذربایجان اعلام کرده است که قصد محاکمه برخی شخصیت‌های دستگاه رهبری جدایی‌طلبان قره‌باغ کوهستانی را دارد.
قره‌باغ کوهستانی از سوی جامعه جهانی به‌عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان شناخته می‌شود، اما اکثر ساکنان آن، ارمنی‌تبارهایی هستند که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق و جنگ‌های این منطقه، در قره‌باغ کوهستانی ساکن شدند.
پیش از این، گزارش‌هایی در مورد فرار دسته‌جمعی ارمنی‌های قره‌باغ کوهستانی از ترس انتقام‌جویی جمهوری آذربایجان، به ارمنستان انتشار یافته است. به گفته مقامات دولت جدایی‌طلب قره‌باغ کوهستانی، تاکنون بیش از ۴۷ هزار ارمنی این منطقه را ترک کرده‌اند.
دولت‌های غربی نگران «بروز یک فاجعه انسانی» هستند و بر جمهوری آذربایجان فشار می‌آورند تا به ناظران بین‌المللی اجازه ورود به قره‌باغ کوهستانی را بدهد.
آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان، روز چهارشنبه از باکو خواست تا با ورود ناظران بین‌المللی به قره‌باغ کوهستانی موافقت کند.
به گفته او، این اقدام، نشانی از جدید بودن تعهد جمهوری آذربایجان در قبال امنیت مردم قره‌باغ کوهستانی خواهد بود.
باربوک افزود: «من تصمیم گرفتم یک بار دیگر کمک‌های بشردوستانه خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهم و بودجه اضافی خود را برای کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از دو به پنج میلیون یورو افزایش دهم.»
در مقابل، جمهوری آذربایجان ضمن رد اتهامات پاک‌سازی قومی در قره‌باغ کوهستانی می‌گوید که می‌خواهد ارمنی‌ها را به‌صورت مسالمت‌آمیز در جمعیت منطقه ادغام کند.
الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، هفته گذشته اطمینان داد که ارمنی‌های قره‌باغ از آزادی کامل برخوردار خواهند بود و باکو این منطقه را به «بهشت» تبدیل می‌کند.
