مقدمهچینی برای برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری در جمهوری اسلامی برای جانشینی ابراهیم رئیسی که قرار است هشتم تیر برپا شود، واکنش چهرهها و گروههای مخالف حکومت را برانگیخته و همگی خواهان تحریم آن چه «نمایش» و «سیرک انتخاباتی» مینامند شدهاند.
شاهزاده رضا پهلوی انتخاب رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی از میان چهرههای مدنظر شورای نگهبان را «سیرک انتخابات رژیم» و «مبتذلتر از همیشه» خوانده و تأکید کرده است که «پاسخ ملت بزرگ ایران به کل این مضحکه یک نه قاطع است.»
همچنین، مسیح علینژاد، فعال سیاسی و حقوق بشر، گفته است که جمهوری اسلامی «گروهی از مردان» را برای رقابت در جانشینی ابراهیم رئیسی «انتخاب کرد و از زنان خواست که یکی را به عنوان رئیس جمهور انتخاب کنند.»
او با بیان این که «ما زنان ایران حق انتخاب پوشش خود را نداریم، اما این حق را داریم که انتخاب کنیم چه کسی بر کل کشور حکومت میکند»، اضافه کرد که «انتخابات نامیدن» این رویداد «توهین به همه زنان» و «انتخاب رژیم آپارتاید جنسیتی است.»
نازنین بنیادی، بازیگر و فعال حقوق بشر، نیز تأکید کرد که «هر کس به عنوان رئیسجمهوری بعدی جمهوری اسلامی انتخاب شود، رفتار سرکوبگرانه و بدخواهانه رژیم را در داخل یا خارج تغییر نخواهد داد.»
او با تأکید بر شعار «رأی بی رأی»، گفت که ادعای «اعتدال» در «نظامی که ثابت کرده اصلاحناپذیر» است، موجب تغییر نمیشود.
همچنین، شماری از احزاب و گروههای سیاسی نیز در واکنش به برگزاری انتخابات زودهنگام برای جانشینی رئیسی از میان نامزدهای مدنظر شورای نگهبان واکنش نشان دادهاند.
حزب ایران نوین با «سیرک انتخابات» نامیدن این رویداد، تأکید کرده است: «بین ملت ایران و کسانی که در "صف ضحاکیان" میایستند، دریایی پر شده از خون هزاران هزار ایرانی قرار دارد.»
سازمان مجاهدین خلق نیز در بیانیهای ثبتنامکنندگان در این انتخابات را نامنویسی «اوباش» در «رقابت دزدان» دانسته و تأکید کرده است که شش نامزد برگزیده شورای نگهبان را «دزدان سر گردنه» خوانده که یکی از آنها یعنی مصطفی پورمحمدی «جلاد ۶۷ هم بود.»
گروه سیاسی «همگامی برای جمهوری سکولار دموکرات در ایران» نیز با تأکید بر «تحریم انتخابات نمایشی ریاستجمهوری»، گفته است: «تحریم شبه انتخابات ۱۴۰۳ به معنای تجدید پیمان با جنبش زن، زندگی، آزادی و سرمایهگذاری برای نجات ایران و گذار خشونتپرهیز از جمهوری اسلامی است.»
برخی کاربران داخل ایران نیز در نظرسنجیهایی در شبکه اجتماعی ایکس از مردم پرسیدهاند که آیا در انتخابات جمهوری اسلامی برای جایگزینی ابراهیم رئیسی شرکت خواهند کرد یا نه، که در برخی نظرسنجیها بیش از ۷۲ درصد پاسخ «نه» دادهاند.
همزمان با اظهارنظرهای طرفداران نامزدهای مدنظر شورای نگهبان برای ریاست دولت چهاردهم جمهوری اسلامی، شماری از چهرههای سیاسی تأکید کردهاند که محمدباقر قالیباف، سعید جلیلی، مصطفی پورمحمدی، علیرضا زاکانی، مسعود پزشکیان، و امیرحسین قاضیزاده همگی به عنوان کارگزاران جمهوری اسلامی در تضاد با مردم ایران هستند.
در این زمینه، نوید محبی، پژوهشگر حقوق بشر و فعال سیاسی، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «به چهره این شش نامزد سیرک انتخابات ریاستجمهوری رژیم نگاه کنید. آنها هیچ سنخیتی با مردم ایران، فرهنگ ایرانی و آرزوها و سبک زندگی مردم ایران ندارند. همه آنها نوکر نظام خواهند بود.»
امیر اعتمادی، از چهرههای سیاسی مخالف جمهوری اسلامی، نیز به نامزدی که به عنوان نماینده اصلاحطلبان در این انتخابات شناخته میشود اشاره کرد و گفت: «همان آمارهای دروغ جمهوری اسلامی را هم در نظر بگیریم، آرای پزشکیان در دو سیرک انتخابات مجلس رژیم در سالهای ۱۳۹۸ و ۱۴۰۲ به ترتیب ۱۱۲هزار و ۹۶هزار رای بوده، یعنی کمتر از ۱۰ درصد کل واجدان حق رأی در تبریز.»
به گفته او، پزشکیان «تنها برای گرم کردن تنور آمده است» و «به نظر میرسد، خامنهای و اصلاحطلبان با هم معاملهای کردهاند که برای هر دو سود دارد.»
امیر اعتمادی توضیح داد: «خامنهای با تأیید کاندیدای اصلاحطلبان هم سبد رأی ۲-۳ درصدیشان را گرفته و مهمتر از آن حفظ ظاهر کرده که سیرک انتخاباتش رقابتی است. در مقابل، اصلاحطلبان همچنان خود را در بازی قدرت و مهمتر از آن سر سفره انقلاب میبینند.»
وحید بهمن، پژوهشگر تاریخ و فعال سیاسی که خود اهل آذربایجان شرقی است، مسعود پزشکیان، عضو مجلس شورای اسلامی از تبریز، را «فردی بهشدت پوپولیست» و «با افکار خطرناک قبیلهگرایانه» خواند که «هیچ فرقی با دیگر دلقکهای سیرک انتخابات جمهوری اسلامی ندارد.»
به گفته او، حضور پزشکیان در این انتخابات به قصد «گرم کردن تنور سیرک کذایی انتخابات» و «افزایش تنشهای قومی و قبیلهای» است.
بهنام قلیپور، روزنامهنگار، به سخنان خود پزشکیان استناد کرده که گفته است «من برای گرم کردن تنور انتخابات و تحقق خواستههای رهبر وارد شدهام.»
انتخابات پیش رو که قرار است هشتم تیر برگزار شود، با عناوینی همچون «لشکرکشی نمایشی»، «سیرک انتخاباتی»، «استندآپ کمدی» و «نمایش فکاهی» از سوی کاربران توصیف شده و ناظران سیاسی گفتهاند معرفی شش «بازیگر سیرک انتخابات» نشان میدهد دایره نزدیکان خامنهای تنگتر شده است.
محمود احمدینژاد، رئیسجمهوری اسبق جمهوری اسلامی، علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهوری در دوره حسن روحانی، و وحید حقانیان، معاون اجرایی بیت علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی از جمله چهرههای جمهوری اسلامی هستند که شورای نگهبان آنها را رد صلاحیت کرده است.