زهرا کاویانی، پژوهشگر مرکز پژوهش‌های مجلس روز چهارشنبه ششم دی، در یک نشست اقتصادی در تهران گفت که نرخ فقر کشوری در سال ۱۴۰۱ به بیش از ۳۰ درصد رسید و مجموع تعداد فقرا نزدیک به ۲۶ میلیون تن بود.
به گفته او، فقیر شدن قریب به یک سوم جمعیت ایران نتیجه نارسایی‌های اقتصاد کلان کشور است.
به گزارش رسانه ها در ایران، خانم کاویانی در این نشست که با عنوان «سیاست گذاری مبتنی بر شواهد» مرکز تحلیل داده در پژوهشکده مطالعات اقتصادی و صنعتی شریف انجام شد، گفت که افزایش آمار اشتغال یا افزایش کمک‌های حمایتی نمی‌تواند منجر به خروج افراد فقیر از جامعه شود و بر لزوم بهینه‌سازی سیاست‌های حمایتی تاکید کرد.
پژوهشگر مرکز پژوهش‌های مجلس در مورد افزایش نرخ فقیرانی که نمی‌توانند خود را از جمعیت فقرا جدا کنند، گفت: این رقم در سال۱۴۰۰ به رقم ۶۵:۳ درصد رسیده است که نشان می‌دهد حدود دو‌سوم فقرا توانایی خروج از جامعه فقیر را ندارند و حتی کمک‌های رفاهی یا افزایش اشتغال باعث بهبود این آمار نشده است.
زهرا کاویانی افزود خط فقر در استان‌های البرز و تهران بالاتر از حداقل دستمزد است، و خاطر نشان کرد که خط فقر متوسط غذایی سرانه ماهانه در حدود ۸۵۰هزار تومان است که صرفا هزینه تامین خوراک است و به این عدد، سایر هزینه‌ها هم باید اضافه شود.
در همین حال، وحید محمودی، اقتصاددان و استاد دانشگاه تهران، به وب سایت «تجارت نیوز» گفت که «۴۰ درصد جمعیت ایران زیر خط فقر مطلق هستند.»
او افزود: این که «می گویند فقر مطلق نداریم، شبیه شوخی است» و تاکید کرد که «از دل برنامه هفتم توسعه، ایده‌ای برای کاهش فقر بیرون نمی‌آید.»
احمد علوی، اقتصاددان و استاد دانشگاه ساکن استکهلم، در گفتگو با صدای آمریکا درباره دلایل افزایش فقر می‌گوید نباید فراموش کرد که به گفته مقامات حکومت، بیش از هفت دهک، یعنی نزدیک ۷۰ درصد جامعه ایران مشمول یارانه هستند یعنی فقر، اعم از فقر مطلق یا نسبی گسترش پیدا می‌کند.
آقای علوی اضافه کرد که فقر یک شبه نازل نشده بلکه در طول چهار دهه گذشته دلایل مختلفی دست به دست هم داده که فقر را پایدار و رو به افزایش کند.
وی گفت اگر بخواهیم کلان نگاه کنیم، نبود سرمایه گذاری در ایران باعث شده که رشد اقتصادی کاهش پیدا کند.
این اقتصاددان ناترازی بودجه را دلیل مهم دیگری دانست که باعث تورم گسترده شده است و تاکید کرد که آخرین اطلاعات نشان می‌دهد که تورم رو به افزایش خواهد بود.
احمد علوی دلایل سیاسی فقر را مساله تحریم‌های بین المللی، انزوای بانکی و تنش‌هایی که حاکمیت در منطقه ایجاد می کند، دانست و گفت: «همه این‌ها باعث از بین بردن منابعی می‌شود که قاعدتا می‌بایست صرف ایجاد رشد اقتصادی و سرمایه گذاری شود».
او درباره تاثیر لایحه بودجه ۱۴۰۳ بر بهبود وضعیت فقر، توضیح داد که مسلما نمی توان با یک بودجه انتظار داشت که تنگناهای مربوط به اقتصاد ایران حل بشود و این فرایند بسیار بلند مدت و پیچیده است و افزود که از این نظر است که حاکمیت برای پنهان کردن فقر، دست می‌برد به یارانه ، چون می دانیم که یارانه عوارض فقر را پنهان می‌کند.
آقای علوی درباره این که ادامه این وضعیت چه پیامدهایی بر اقشار شکننده‌تر جامعه خواهد داشت، گفت: « موثرین پیامد فقر بر نیروی کار ایران است و با این گسترش فقر که به معنای فقر آموزش و پرورش، بهداشت، درمان و مهارت‌های پایه ای است، می شود انتظار داشت که نیروی کار ایران ضعیف و ضعیف تر شود و در بنیاد تولید در ایران اختلال بیشتری ایجاد بشود.»
وی با اشاره به بحران نیروی کار و مهاجرت گسترده نیروهای متخصص و ماهر از ایران به کشورهای همسایه گفت این فرایند باعث کاهش رشد اقتصادی می‌شود. بنابراین باید انتظار داشت اقتصاد ایران کوچکتر بشود و روند توزیع منابع در آن تبعیض آلوده تر شود.
این استاد دانشگاه نتیجه گرفت که فقر باعث کاهش نیروی انسانی با کیفیت و توانمند شده و منابع ماهر انسانی کاهش پیدا کرده است و همین هم باعث دور باطل فقر شده و فقر را گسترده‌تر و‌عمیق تر خواهد کرد.
احمد علوی گفت: «راه حل قطعی در چارچوب این حاکمیت در تصور نیست مگر اینکه یک دگرگونی ساختاری بشود و پیامد آن یک رابطه متعادل با جهان است که باعث تنش زدایی شود و منابع در چارچوب رفاه عمومی به‌کار گرفته شود».
