سازمان گزارشگران بدون مرز روز چهارشنبه ۱۳ اردیبهشت، همزمان با روز جهانی آزادی رسانه‌ها، گزارش جدید خود درباره آزادی رسانه‌ها در سال ۲۰۲۳ میلادی را منتشر کرد.
ایران در میان ۱۸۰ کشور جهان در جایگاه ۱۷۷ قرار گرفته است.
بر این اساس، تنها سه کشور ویتنام، چین و کره‌شمالی وضعیت بدتری نسبت به ایران دارند.
گزارشگران بدون مرز وضعیت آزادی رسانه‌ها در ایران را «نگران‌کننده» خواند و جمهوری اسلامی را «یکی از سرکوب‌گرترین دولت‌های جهان» در این زمینه دانست.
این نهاد می‌گوید در ایران علاوه بر اعمال محدودیت و سانسور گسترده بر مطبوعات در زمینه اطلاع‌رسانی، روزنامه‌نگاران با تهدید، احضار، بازداشت‌های «خودسرانه»، محاکمه‌های «ناعادلانه» و احکام زندان مواجه هستند.
در این گزارش به فشارها، آزار و اذیت‌های آنلاین و تهدیدهای امنیتی از سوی حکومت ایران بر خبرنگاران خارج از کشور نیز اشاره شده است.
جمهوری اسلامی به دلیل سانسور و فشار بر اهالی رسانه طی سال‌های اخیر همواره در میان کشورهای انتهایی جدول قرار داشته است.
پس از جان باختن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد در شهریور ۱۴۰۱، اعمال نظارت و سانسور بر رسانه‌ها و نیز برخوردهای امنیتی با روزنامه‌نگاران شدت یافته است.
طی هشت ماه گذشته، حدود ۷۰ روزنامه‌نگار بازداشت و زندانی شدند و علاوه بر این، شمار دیگری از روزنامه‌نگاران نیز توسط نهادهای امنیتی احضار و تهدید شده‌اند.
در حال حاضر نیز شماری از روزنامه‌نگاران در زندان به سر می‌برند یا با احکام حبس مواجه هستند.
نیلوفر حامدی و الهه محمدی، خبرنگاران روزنامه‌های «شرق» و «هم‌میهن» از بیش از هفت ماه پیش در بازداشت هستند و به «همکاری با دولت آمریکا»، «اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم علیه امنیت ملی» و «فعالیت تبلیغی علیه نظام» متهم شده‌اند.
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده است که این دو روزنامه‌نگار هیچ‌گونه ارتباطی با این کشور نداشته‌اند و خانواده این دو روزنامه‌نگار نیز همه اتهام‌های مطرح در پرونده را رد کرده‌اند.
کیوان صمیمی، روزنامه‌نگار ۷۴ ساله، نیز دو هفته پیش برای چندمین بار بازداشت شد، اما علت بازداشت یا اتهام او تاکنون اعلام نشده است.
فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران نیز یک هفته پیش از احضار سعیده شفیعی، مهرنوش زارعی و نسیم سلطان‌بیگی، سه روزنامه‌نگار در تهران، به دادسرای اوین خبر داد.
همزمان با این احضارها و بازداشت‌ها، حکم حبس روح‌الله نخعی، روزنامه‌نگار و خبرنگار سابق «شرق»، نیز در شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر استان تهران تایید شد.
وی به اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی» و «تبلیغ علیه نظام» به دو سال و هفت ماه زندان محکوم شده که دو سال آن قابل اجرا است.
گزارشگران بدون مرز اعلام کرده که جمهوری اسلامی ایران یکی از بزرگ‌ترین زندان‌های جهان برای روزنامه‌نگاران است.
وضعیت سایر کشورها در رده‌بندی آزادی رسانه‌ها
در رده‌بندی جدید گزارشگران بدون مرز درباره آزادی رسانه‌ها در سال جاری میلادی، نروژ برای هفتمین سال متوالی رتبه نخست را کسب کرد.
ایرلند و دانمارک در رده‌های دوم و سوم جدول آزادی رسانه‌ها جای گرفتند.
کره شمالی نیز همچون سال‌های گذشته در قعر این جدول است.
روسیه با ۹ پله سقوط، در رده ۱۶۴ جای گرفته و علت آن، نحوه اطلاع‌رسانی و سانسور رسانه‌ها در رابطه با تهاجم نظامی این کشور به اوکراین ذکر شده است.
ایالات متحده آمریکا نیز با سه پله سقوط نسبت به سال گذشته، در رتبه ۴۵ قرار گرفت. علت اصلی این وضعیت، قتل دو روزنامه‌نگار در شهرهای لاس‌وگاس و اورلاندو اعلام شد.
بر اساس این گزارش، مکزیک با رتبه ۱۲۸ بیشترین تعداد روزنامه‌نگاران ناپدیدشده در جهان را دارد.
رتبه ترکیه نیز به علت افزایش فشار از سوی دولت اردوغان بر روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها در آستانه برگزاری انتخابات در این کشور، ۱۶۵ اعلام شده است.
خاورمیانه و شمال آفریقا «خطرناک‌ترین» منطقه برای روزنامه‌نگاران ارزیابی شده است که نیمی از کشورهای آن از جمله ایران، سوریه، مصر، یمن، عراق و عربستان سعودی در این رده‌بندی در وضعیت «بسیار بد» طبقه‌بندی شده‌اند.
در منطقه خاورمیانه، قطر تنها کشوری است که با ۱۴ پله صعود، در رده ۱۰۵ قرار گرفته و علت آن کاهش محدودیت رسانه‌ها در پوشش مسابقات جام جهانی در این کشور اعلام شده است.
گزارشگران بدون مرز برای رده‌بندی آزادی رسانه‌ها در کشورهای مختلف جهان، شاخص‌هایی همچون میزان آزادی رسانه‌ها در پوشش خبرهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، قوانین محدودکننده در این زمینه و تهدیدهای امنیتی و اعمال خشونت علیه روزنامه‌نگاران را در نظر می‌گیرد.
