مقامات ایران امروز یکشنبه ۱۶ تیرماه به صورت رسمی اعلام کردند که نسبت به تعهد خود به توافق هسته ای درباره «میزان درصد و غلظت غنی سازی» پایبند نیستند.
در همین رابطه عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران در یک نشست خبری روز یکشنبه ۱۶ تیرماه با اعلام «عدم پایبندی» به تعهد خود در «میزان درصد و غلظت غنی‌سازی» در برجام گفت که روند کاهش تعهدات «ممکن است به خاتمه حضور ما در برجام منجر شود.»
همچنین بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی، نیز از غنی سازی «۵درصدی» خبر داد و گفت که « ما فعلا نیازی به سوخت راکتور تهران نداریم و اگر داشته باشیم آن را تامین می‌کنیم.»
ساعاتی بعد آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای نقض تعهدات برجام از سوی ایران را تائید کرد.
پیش از این خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام رسمی ایران گزارش داده بود که ایران امروز غنی سازی ۵ درصد اورانیوم را اعلام می کند. مقامات ایران بار دیگر تهدید کردند که اگر بازطراحی راکتور اتمی اراک براساس توافق انجام نشود، راکتور اتمی اراک را با «وضعیت سابق» خود راه‌اندازی خواهند کرد.
اظهارنظرات امروز مقامات جمهوری اسلامی در شرایطی است که آمریکا و کشورهای اروپایی بارها نسبت به رویکرد ایران و نقص برجام هشدار داده‌اند.
پرزیدنت ترامپ رئیس جمهور آمریکا در آخرین اظهار نظر خود گفته بود «خواهیم دید که درباره ایران چه رخ خواهد داد. ایران باید خیلی خیلی محتاط باشد.»
براساس توافق اتمی موسوم به برجام میزان ذخیره اورانیوم غنی‌شده در ایران نباید از سقف ۳۰۰ کیلوگرم گذر کند. اما روز دوشنبه ۱۰ تیر ابتدا خبرگزاری رویترز و سپس محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، عبور ذخایر اورانیوم غنی‌شده جمهوری اسلامی از میزان معین شده در برجام را تائید کردند.
رئیس جمهوری ایالات متحده در نخستین واکنش به افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده جمهوری اسلامی ایران و عبور آن از میزان مجاز در توافق هسته‌ای موسوم به برجام، گفت دیگر پیامی برای ایران ندارد و آنها با آتش بازی می‌کنند.
علی رغم این هشدارها روز چهارشنبه حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، گفته بود جمهوری اسلامی از روز ۱۶ تیرماه میزان غنی‌سازی خود را به بیش از ۳.۶۷ درصد و تا هر میزانی که «نیاز داشته باشد» افزایش خواهد داد.
در واکنش به این سخنان، دونالد ترامپ، رئيس جمهوری آمریکا در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «ايران هشدار جدیدی داده است. روحانى مى گويد است اگر توافق هسته‌اى جديدى در كار نباشد، اورانيوم را 'به هر مقدارى كه بخواهيم' غنى سازى خواهيم كرد. ایران! مراقب اين تهديدها باش. اين تهديدها مى توانند به خودت لطمه بزنند، طورى كه تاكنون هيچكس اينگونه لطمه نخورده است.»
ایران پیشتر در نامه‌ای به کشورهای باقی‌مانده در توافق هسته‌ای مهلتی ۶۰ روزه داده بود تا «تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی» را عملی کنند و تهدید کرده بود در صورتی که این اتفاق رخ ندهد جمهوری اقدام به متوقف کردن «رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن‌سازی رآکتور آب سنگین اراک» خواهد کرد.
با این حال اتحادیه اروپا ضرب‌الاجل ایران را رد کرده و گفته بود اعضای این اتحادیه «با نگرانی» اطلاعیه ایران پیرامون پایبندی به تعهداتش در توافق هسته‌ای موسوم به برجام را مطالعه کرده‌اند.
نگرانی های ایالات متحده از اقدامات جمهوری اسلامی و فشار بیشتر
ایالات متحده می‌گوید که توافق هسته ای با ایران در رفتار این کشور تاثیر مثبتی نداشته است. پرزیدنت ترامپ با خروج از توافق برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷، در دو مقطع در مرداد و آبان سال گذشته، دستور بازگشت تحریم‌های هسته ای علیه جمهوری اسلامی ایران را صادر کرد.
ایالات متحده می‌گوید که جمهوری اسلامی بزرگترین دولت حامی تروریسم است، برنامه موشکی بالیستیک خود را برخلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ادامه می دهد، و عامل بی‌ثباتی در خاورمیانه است.
آزمایش‌های موشکی ایران پیش از این نیز با واکنش کشورهای غربی مواجه شده بود و آنها بارها از جمهوری اسلامی خواسته بودند تولید و آزمایش این موشک‌ها را متوقف کند.
ایران طی سال‌های اخیر دست به انجام آزمایش‌های موشکی زده است که روی برخی از آنها به زبانهای مختلف (از جمله عبری) شعار «نابودی اسرائیل» نقش بسته بود.
در سال ۹۷ همچنین چند نقشه افراد وابسته به جمهوری اسلامی برای ترور مخالفان سیاسی در اروپا نیز کشف و منجر به اقدام دیپلماتیک از سوی کشورهای فرانسه، آلمان، دانمارک، و هلند علیه رژیم ایران شد.
وزیر خارجه آمریکا اول خرداد سال گذشته با اعلام راهبرد جدید آمریکا در قبال ایران، ۱۲ شرط ایالات متحده برای توافق با جمهوری اسلامی را برشمرد که در واقع فهرست خواسته‌های ایالات متحده از جمهوری اسلامی یا به عبارتی جزئیات تغییر رفتار رژیم ایران است.
برخی از این شروط شامل توقف حمایت از تروریسم و خودداری از اقدامات مخرب در منطقه نظیر حمایت از حزب الله لبنان و دخالت در کشورهای منطقه است.
آمریکا در ابتدای سال ۹۸، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داد. این نخستین بار بود که ایالات متحده نیروی نظامی یک کشور را در چنین فهرستی در کنار گروه‌هایی چون القاعده و داعش قرار می‌داد.
همچنین تنش بین آمریکا و ایران در یک ماه اخیر به شدت افزایش یافته است.
بعد از اینکه جمهوری اسلامی در تاریخ ۳۰ خرداد/۲۰ ژوئن یک پهپاد آمریکا را بر فراز حریم بین المللی در منطقه خلیج فارس سرنگون کرد، رئیس جمهوری ایالات متحده اعلام کرد که قرار بود به سه مکان در ایران حمله نظامی شود، اما تنها ده دقیقه قبل از حمله از این کار منصرف شد.
ایالات متحده شواهد حمله ایران به نفتکش ها در دریای عمان و همچنین حمله به پهپاد آمریکا در حریم بین المللی را به شورای امنیت سازمان ملل در ابتدای تیرماه گزارش کرد.
دولت پرزیدنت ترامپ در یکسال اخیر فشار حداکثری را بر ایران اعمال کرده و گفته است که رژیم ایران باید مثل یک کشور عادی رفتار کند و از تلاش برای دستیابی به جنگ‌افزارهای هسته‌ای، برنامه گسترده موشکی، کمک به تروریسم، و سایر اقدامات تنش برانگیز خود دست بردارد.
پرزیدنت ترامپ پیشتر اعلام کرد که آماده مذاکره بدون پیش شرط با ایران است، اما جمهوری اسلامی تاکنون هرگونه مذاکره را رد کرده است.
