باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا روز دوشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی کرد و در سخنرانی خود چندین بار به ایران اشاره کرد. او تاکید کرد دموکراسی کشورها را قویتر میکند و مانع بروز فجایعی نظیر آنچه در سوریه رخ داده است می شود.
آقای اوباما با اشاره به تشکیل سازمان ملل متحد پس از جنگ جهانی دوم گفت آمریکا با بسیاری از کشورهای عضو این مجمع کار کرده است تا از بروز یک جنگ جهانی سوم جلوگیری کند - از طریق ایجاد ائتلاف هایی با حریفانمان و حمایت از ظهور پایدار دموکراسی های قوی که به مردم خود و نه قدرت های خارجی پاسخگو هستند و همچنین از طریق ایجاد یک نظام بین المللی که به کسانی که به جای همکاری درگیری را انتخاب می کنند، هزینه تحمیل کند، نظمی که کرامت و ارزش یکسانی برای همه انسان ها قائل است.
آقای اوباما گفت امروز شاهد سقوط «قدرتمندان» و درگیری در کشورهای شکننده هستیم که مردان و زنان و کودکان بیگناه را در مقیاسی وسیع وادار کرده است از مرزها عبور کنند، شبکه های ترور با استفاده از خلاء های موجود وارد عمل شده اند، فناوری هایی که شهروندان را توانمند کرده است مورد سوء استفاده کسانی قرار گرفته که اطلاعات غلط پخش می کنند و یا مخالفان سیاسی را سرکوب می کنند و یا جوانان ما را افراطی می کنند.
آقای اوباما سپس پرسید چگونه باید به این روندها پاسخ دهیم؟ او گفت کسانی هستند که می گویند ایده آل هایی که سازمان ملل متحد در نظر گرفته دست نیافتنی هستند و یا تاریخ آنها گذشته و آنها استدلال می کنند که باید به روش هایی بازگشت که به طور عمده در تاریخ بشر اعمال می شدند و حاکم بودند و بیش از تشکیل این سازمان وجود داشتند: اینکه قدرت یعنی برد یک طرف و باخت طرف دیگر، اینکه کشورهای قوی تر باید اراده خود را به ضعیف تر ها تحمیل کنند، اینکه حقوق افراد اهمیتی ندارد و اینکه در یک دوره ای که تغییرات سریع صورت می گیرد نظم باید با استفاده از زور برقرار شود.
او گفت بر این اساس است که می بینیم برخی قدرت های اصلی در تضاد با قوانین بین المللی عمل می کنند و می بینیم برخی اصول دموکراسی و حقوق بشر که برای ماموریت این سازمان اساسی است، دچار فرسایش شده است و گردش اطلاعات به شدت کنترل می شود و فضای جامعه مدنی به شدت محدود شده است.
باراک اوباما گفت بر اساس این استدلال ما باید از مستبدانی نظیر بشار اسد که بمب بشکه ای روی کودکان بی گناه می اندازد و آنها را قتل عام می کند حمایت کنیم چرا که جایگزین او طبق این استدلال چیز بدتری خواهد بود.
او گفت بدبینی به نظم جهانی در دموکراسی های پیشرفته نیز دیده می شود مثلا جاهایی که برخی مخالف تجارت هستند و یا می گویند برای جلوگیری از ورود مهاجران باید دیوار در مرزها کشید.
او گفت آمریکا نیز از این صحبت ها مصون نیست، همانطور که اقتصاد ما توسعه می یابد و سربازان ما به طور عمده از عراق و افغانستان بازگشته اند، شاهد آن هستیم در گفت و گوهای ما درباره نقش آمریکا در جهان از قدرتی صحبت می شود که اینگونه تعریف می شود: دشمنی با دشمنان قدیمی، چین در حال ظهور و یا روسیه ای که دوباره در حال ظهور است، یک «ایران انقلابی» و یا اسلامی که با صلح ناسازگار است.
آقای اوباما گفت این استدلال را میشنویم که همکاری و دیپلماسی موثر نیست و تنها قدرتی که برای آمریکا باید مهم باشد سخنان جنگجویانه و نشان دادن قدرت نظامی است.
او اما گفت به عنوان رئیس جمهوری آمریکا نسبت به خطراتی که کشور با آن روبرو است آگاه هستم و گزارش این خطرات هر روز روی میز کار من می آید و من که رهبری قوی ترین قدرت نظامی که جهان تا کنون با آن آشنا شده را برعهده دارم، برای دفاع از کشورم و متحدان در استفاده از آن هرگز درنگ نمی کنم، به طور یکجانبه و با زور هرکجا که لازم باشد.
رئیس جمهوری آمریکا گفت: اما ما نمی توانیم به عقب بازگردیم، ما در یک جهان یکپارچه زندگی می کنیم که هر کدام از کشورها در موفقیت دیگری سهم دارد، هیچ کشوری در این مجمع نمی تواند خود را از خطر تروریسم و یا کشیده شدن بحران مالی و یا تهدیدات گرمایش زمین جدا کند.
باراک اوباما گفت اگر نتوانیم با هم کار کنیم نمی توانیم زندگی کنیم و این در مورد ایالات متحده نیز صادق است. او گفت: هرچقدر هم اقتصاد ما قوی باشد ما می دانیم که ایالات متحده به تنهایی نمی تواند مشکلات جهان را حل کند.
آقای اوباما گفت آمریکا در عراق با هزینه گزافی این درس را گرفت که حتی صدها هزار سرباز شجاع و کارآمد و هزاران میلیارد دلار از خزانه ما نمی تواند به تنهایی ثبات را در یک سرزمین خارجی برقرار کند.
آقای اوباما گفت برای حل مشکلات جهان به همکاری با کشورها نیاز است و در غیر اینصورت موفق نخواهیم بود.
رئیس جمهوری آمریکا گفت همانطور که زور به تنهایی نمی تواند نظم بین المللی را برقرار کند، سرکوب در کشورها نیز نمی تواند انسجام اجتماعی ایجاد کند و کشورها را موفق کند.
رئیس جمهوری آمریکا در بخش دیگری از سخنانش گفت تاریخ دو دهه اخیر نشان میدهد که دیکتاتوریها ناپایدارند و حاکمان قدرتمند امروز جرقه انقلاب های فردا می شوند. او در مورد دیکتاتورها گفت شما میتوانید مخالفان و رقیبان خود را زندانی کنید اما نمی توانید عقیده را حبس کنید، شما می توانید سعی کنید تا دسترسی به اطلاعات را کنترل کنید، اما نمی توانید دروغ را به حقیقت تبدیل کنید.
او گفت: این توطئه سازمان های غیردولتی مورد حمایت آمریکا نیست که فسادها را افشاء میکنند و انتظارات مردم در سراسر جهان را بالا می برند، بلکه این کار فناوری، شبکه های اجتماعی و تمایل غیرقابل تقلیل مردم همه جا برای انتخاب نوع حکومتشان است.
رئیس جمهوری آمریکا گفت پیشرفت کشورها به موفقیت شهروندانشان بستگی دارد و این خود به حکومت داری خوب و حقوق فردی وابسته است.
او در انتقاد از سیاست برخی دولت ها گفت آن سیاست و آن نوع همبستگی که به شیطان معرفی کردن دیگران وابسته است و با فرقه گرایی مذهبی و قومی خود را پیش می برد، در آینده ضعفش نمایان خواهد شد، دنیای ما قبلا اینها را تجربه کرده و ما نمی توانیم به عقب بازگردیم.
ایران
رئیس جمهوری آمریکا گفت سازمان ملل تشکیل شد چرا که افرادی که آن را تشکیل دادند این آینده نگری را داشتند که کشورهای ما زمانی امن تر خواهند بود که ما به قوانین اصولی و هنجارهای اساسی پایبند باشیم و مسیر همکاری را به جای درگیری انتخاب کنیم و برای حفظ این نظم بین الملل مسئول هستیم.
او سپس در همین راستا به تحریم های سازمان ملل متحد علیه برنامه اتمی ایران به عنوان یک نمونه از این مسئولیت اشاره کرد و گفت چند سال پیش که به سمت ریاست جمهوری رسیدم در مورد اشاعه تسلیحات اتمی هشدار دادم و گفتم که یکی از دستاوردهای این سازمان یعنی رژیم منع اشاعه تسلیحات اتمی در حال نقض شدن از سوی ایران به خاطر زیر پا گذاشتن ان.پی.تی است و شورای امنیت سپس تحریم ها علیه حکومت ایران را پس از هشدار من تشدید کرد. او خطاب به حاضران گفت: «ما با هم نشان دادیم که قوانین و پیمان ها معنی دارد.»
آقای اوباما گفت ما همچنین می دانستیم که هدف تحریم ها صرفا مجازات ایران نبود بلکه هدف ما این بود که امتحان کنیم که آیا ایران حاضر شود مسیر خود را تغییر دهد و محدودیت ها را بپذیرد و اجازه دهد که دنیا تایید کند که برنامه اتمی اش صلح آمیز است؟
باراک اوباما ادامه داد برای دو سال آمریکا و شرکایمان از جمله روسیه و چین با ایران وارد مذاکرات پیچیده شد و نتیجه آن یک توافق ماندگار اتمی بود که مانع دستیابی ایران به سلاح اتمی شد در حالی که ایران می تواند برخوردار از انرژی صلح آمیز هسته ای باشد.
او گفت این توافق اگر به طور کامل اجرا شود ممنوعیت تسلیحات اتمی تقویت می شود و از یک جنگ احتمالی جلوگیری شده است. به گفته اوباما این دیپلماسی همان رویکردی است که آمریکا باید در مورد مسائل دیگر جهانی داشته باشد.
رئیس جمهوری آمریکا گفت علاوه بر قدرت های اصلی، حفظ استانداردهای بین المللی برای کشورهای دیگر نیز منفعت دارد، این مسیر رعایت استانداردهای بین المللی اکنون برای کشوری مثل ایران فراهم است، کشوری که در این لحظه گروه های نیابتی خشن را برای پیشبرد اهدافش مستقر می کند.
آقای اوباما گفت این اقدامات شاید به ظاهر برای ایران در حل مناقشات با همسایگانش اهرم قدرتی فراهم کند اما این خود به درگیریهای قومی دامن میزند که کل منطقه را به خطر انداخته و ایران را در حوزه تجارت و بازرگانی منزوی کرده است.
او گفت مردم ایران تاریخ پرافتخاری دارند و ظرفیت های فوق العاده ای دارند اما شعار «مرگ بر آمریکا» اشتغال زایی نمیکند و ایران را امن تر نمی کند.
آقای اوباما گفت اگر ایران مسیر دیگری را انتخاب کند این برای منطقه، مردم ایران و جهان بهتر خواهد بود.
اوباما گفت ما آمادگی داریم که درباره بازگرداندن ثبات و امنیت به سوریه با روسیه و ایران همکاری کنیم.
در سخنرانی او شماری از دیپلمات های ایرانی حضور داشتند اما حسن روحانی و جواد ظریف حضور نداشتند.
سوریه
باراک اوباما گفت وقتی یک دیکتاتور دهها هزار نفر از مردم خودش را قتل عام می کند این فقط یک امر داخلی نیست و همه ما را تحت تاثیر می گذارد.
آقای اوباما گفت آمریکا به خاطر استفاده از قدرت نظامی علیه داعش عذرخواهی نمیکند. او درباره مبارزه آمریکا با گروه های افراطی و داعش گفت این تجربه را داریم که بیش از یک دهه القاعده را تحت تعقیب قرار دادیم.
آقای اوباما ضمن تاکید بر تمایل آمریکا به همکاری با روسیه و ایران برای حل بحران سوریه و شکست داعش گفت فراموش نکنیم که اسد به تظاهرات صلح آمیز واکنش خشونت آمیز نشان داد و بحران اینگونه پیش آمد.
باراک اوباما ضمن تاکید بر این که حل مسائل خاورمیانه و سوریه راه حل ساده ندارد گفت برای حل مسئله داعش و سوریه باید مصالحه کرد ولی این مصالحه و واقعگرایی مستلمزم کنارهگیری اسد از قدرت و جایگزینی یک رهبر مورد تایید همه به جای اوست.
رئیس جمهوری آمریکا از مسلمانان میانه رو خواست خشونت را رد کنند و از افراد به گفته او نادانی که اسلام را به ترور مرتبط میدانند انتقاد کرد.
همکاری با روسیه درباره اوکراین
رئیس جمهوری آمریکا در مورد اوکراین گفت ایالات متحده چندان منافع اقتصادی در اوکراین ندارد اما وقتی تمامیت ارضی اوکراین مورد تعرض قرار می گیرد نمی توانیم بیتفاوت بمانیم. او گفت هدف از تحریم روسیه این نبود که صرفا روسیه را مجازات کنیم و به دوران جنگ سرد بازگردیم.
باراک اوباما گفت حالا نتیجه آن اقدامات را ببینید، مردم اوکراین به جای روسیه بیشتر تمایل به اروپا دارند و تحصیل کردههای روسیه مهاجرت میکنند و سرمایه از روسیه خارج می شود. حال آنکه اگر روسیه سعی کرده بود با جامعه جهانی کار کند هم برای خودش هم برای اوکراین هم برای جهان بهتر بود. او گفت ما قصد نداشتیم روسیه را منزوی کنیم.
او همچنین در مورد ادعاهای ارضی چین گفت در دریای جنوبی چین ما ادعایی در آنجا نداریم ولی بر آزادی کشتیرانی تاکید داریم و می خواهیم چین و همسایگانش از طریق صلح آمیز مشکلات را حل کنند.
آقای اوباما گفت دیپلماسی سخت است اما معتقدم که رهبران کشورها باید دیپلماسی را امتحان کنند.
کوبا
باراک اوباما گفت سیاست ۵۰ سال گذشته آمریکا در قبال کوبا تغییر کرده ولی همچنان از حقوق بشر در کوبا از طریق دیپلماسی دفاع می کند و با لغو تحریمها با آن کشور تجارت میکند، اما تغییر یک شبه به کوبا نمیآید.
مبارزه با گرمایش زمین و ایجاد دموکراسی
آقای اوباما همچین خواستار ریشه کنی فقر مطلق و مبارزه با تغییرات آب و هوایی شد و گفت پیشروی در این زمینه نیازمند حرکت رو به جلو دموکراسی است.
او گفت «بحران هایی نظیر آنچه در سوریه رخ می دهد در کشورهایی که به اصول دموکراسی پایبند هستند رخ نمی دهد.»
او گفت دموکراسی با فرهنگ و تاریخ کشورها می تواند سازگار باشد اما برخی اصول ثابت هستند مثلا هیچ فردی نباید به خاطر نوع عبادتش زندانی شود.
او گفت سرکوب تظاهرات مسالمت آمیز نشانه قدرت نیست بلکه حاکی از ترس است و تاریخ نشان داده آنهایی که از مردم خود میترسند عاقبت سقوط می کنند.
آقای اوباما گفت دموکراسی کشورها را قوی تر می کند، وقتی دختران بتوانند به مدرسه بروند کشورها در مسیر توانمندشدن قرار می گیرند.
تنوع آمریکایی و دموکراسی
او گفت همه در آمریکا با من موافق نیستند ولی این بخشی از دموکراسی است.
باراک اوباما گفت در آمریکا شما میتوانید به کلیسا، کنیسه و مسجد بروید و همه میتوانند فارغ از ظاهر خود در کشور مشارکت کنند و این کشور ما آمریکا را قوی کرده است.
او گفت ما می توانیم میهن پرست باشیم و از قومیت خود دفاع کنیم بدون اینکه دیگران را شیطان جلوه دهیم و آنها را تحقیر کنیم.
رئیس جمهوری آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت به خانواده هایی فکر کنید که از سوریه فرار می کنند.