نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران در بررسی بودجه سال ۹۴، آستانهای مقدس و قرارگاههای سازندگی را مکلف به پرداخت مالیات کردند.
در مصوبهای که نمایندگان مجلس در هنگام بررسی بودجه سال ۹۴ به تصویب رساندند، آستانهای مقدس نظیر آستان قدس رضوی و قرارگاههای سازندگی مانند قرارگاه سازندگی خاتمالانبیای سپاه پاسداران، مکلف شدهاند که در سال آینده اظهارنامههای مالیاتی شرکتهای وابسته خود را تنظیم کرده و مالیات پرداخت کنند.
نمایندگان مجلس ایران سه ماه پیش نیز طی مصوبهای خواستار پرداخت مالیات از سوی نهادهای زیر نظر رهبر شده بودند اما شورای نگهبان آن مصوبه را رد کرد.
نهادهایی مانند آستان قدس رضوی به این دلیل که درآمد آنها از محل نذرها و وقفهای مردمی است، از سوی آیت الله خمینی از پرداخت مالیات معاف شدند، اما اکنون آستان قدس رضوی به یک مجموعه بزرگ تبدیل شده که فعالیتهای اقتصادی گستردهای دارد.
قرارگاه خاتم الانبیای سپاه که نیز ابتدا برای رفع مشکلات مربوط به جنگ فعالیت میکرد، اکنون به بزرگترین شرکت داخلی در حوزههای عمرانی تبدیل شده است و شرکتهای خصوصی توان رقابت با آن را ندارند.
با این حال نهادهای زیر نظر آیت الله خامنهای از پرداخت مالیات و هرگونه حساب و کتاب معاف هستند. به تازگی اکبر هاشمی رفسنجانی، نیز گفت وقتی در مجلس خبرگان، که ناظر بر عملکرد رهبر است، خواستار پاسخگویی نهادهایی چون آستان قدس رضوی شدیم، کسی حاضر به پاسخگویی نشد.
دو سال پیش، خبرگزاری رویترز گزارش داد که آیت الله خامنهای یک امپراتوری ۹۵ میلیارد دلاری را در «ستاد اجرای فرمان امام» مدیریت میکند که به هیچ جا پاسخگو نیست.
اما با این حال به نظر می رسد اینبار شرایط اقتصادی این روزها کمی متفاوت است.
با کاهش قیمت نفت، دولت حسن روحانی برای تامین بودجه سال آینده مشکل دارد. بخصوص که بخشی از این مشکل به خاطر معافیت و فرار مالیاتی است. ایرج ندیمی، نماینده مجلس گفت که ۱۲ هزار میلیارد تومان معافیت مالیاتی و ۱۱ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی، «فشار سنگینی» به نظام پولی ایران وارد کرده است.
حسن منصور، اقتصاددان، در گفت و گو با بخش فارسی صدای آمریکا گفت که با توجه به اینکه بخشی از درآمد نفت و مالیات محقق نخواهد شد و بخشی از کسری بودجه نیز در لایحه پوشیده خواهد ماند، دولت ایران سال آینده با ۱۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه روبرو خواهد بود.
به گفته این اقتصاددان، در حال حاضر در اقتصاد ایران، مالیات از بخش نحیف اقتصاد ایران دریافت میشود در حالیکه بخش قابل توجهی از اقتصاد که حدود ۴۰ درصد تولید ملی را در اختیار دارد تنها یک تا یک و نیم درصد مالیات میپردازند.
حسن منصور با بیان اینکه دولت ایران در دریافت مالیات در یک بنبست قرار دارد، اضافه کرد که اگر مجموعه نظام جمهوری اسلامی ایران قصد حمایت از دولت را دارد باید دست دولت را باز بگذارد تا بتواند از بخشهای قدرتمند اقتصاد نظیر بیش از یکصد نهاد انقلابی زیر نظر رهبری و ستاد اجرایی فرمان امام مالیات بگیرد.
هرچند به نظر میرسد این مصوبه مجلس در شورای نگهبان با مشکلاتی همراه شود، اما آیت الله خامنهای هنوز واکنشی نشان نداده است. برخی نمایندگان مثل محمد مهدی مفتح، سخنگوی کمیسیون تلفیق گفتهاند که اگر آستان قدس حسابرسیهایش را ارایه دهد، میتوان فهمید که امور موقوفات معاف از مالیات چیست، و برای بخش فعالیتهای اقتصادی این نهادها، مالیات دریافت کرد.