امید کوکبی دانشجوی دکترای فیزیک اتمی دانشگاه «تگزاس» که در ایران زندانی است، از سوی سازمان غیر دولتی بین المللی پیشرفت علوم (AAAS) برنده جایزه «آزادی و مسئولیت علمی» شد.
هیئت داوری این جایزه اعلام کرد: «این غیرمعمول است که دانشمندی آزادی اش را در معرض تهدید قرار دهد به خاطر آزادی علم و آزادی همه دانشمندان. این کاری است که این فیزیکدان ۳۲ ساله در آغاز یک راه حرفه‌ای امیدوارکننده انجام داده است».
امید کوکبی، دانشجوی ۳۲ ساله فوق دکترای فیزیک در دانشگاه آستین تگزاس، سال ۱۳۸۹ دستگیر و پس از یک دوره طولانی بازداشت و بازجویی، به اتهام همکاری با دولت متخاصم و کسب مال نامشروع، به ۱۰ سال زندان محکوم شد.
او که رتبه ۳۹ کنکور سراسری و رتبه سوم المپیاد علمی آزمایشگاهی شیمی ایران را به دست آورده است، دوره دکتری را در بارسلون به اتمام رساند و برای تکمیل تحصیلاتش به دانشگاه تگزاس دعوت شد.
دریافت کمک هزینه تحصیلی از دانشگاه آمریکایی، دلیل اتهام کسب مال نامشروع علیه امید کوکبی بوده است.
آقای کوکبی سه سال پیش و در پایان دوره بازجویی خود، در نامه‌ای خطاب به رئیس قوه قضاییه، نوشت که تحت فشار و ارعاب بازجویان، خواسته‌های آنان را روی کاغذ آورده و از این بابت متاسف است.
پیشتر، ۱۸ نفر از برندگان جایزه نوبل فیزیک، در نامه‌ای به رهبر ایران، خواستار آزادی امید کوکبی، فیزیکدان جوان ایرانی شدند.
انجمن پیشرفت علوم در آمریکا که این جایزه را به امید کوکبی اختصاص داده است، ۱۲۰ هزار نفر عضو دارد، برنامه‌هایی برای حمایت از دانشمندان دارد و ناشر مجله معروف «ساینس» است.
