ایلای لیک، ستون نویس بلومبرگ، در یادداشتی در این خبرگزاری نوشته است این کافی نیست که مذاکره کنندگان آمریکایی صرفا از ایرانی ها بخواهند به یک توافق معیوب پایبند باشند.
عباس عراقچی، معاون وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، بر روی این حساب می کند که دیگر کشورهای عضو برجام به خروج آمریکا از توافق هسته ای همان طور که تهران می نگرد نگاه کنند: ایران به توافق پایبند بود و این ایالات متحده بود که آن را ترک کرد.
این طور نیست. این روزها، مذاکرات دیگری در وین بین آژانس بین المللی انرژی اتمی و ایران در جریان است. این مذاکرات مربوط به سه مکانی است که بازرسان آژانس در آن آثار اورانیوم فرآوری شده یافته اند. رویترز از به تاخیر افتادن این مذاکرات خبر داده است. بازرسان آژانس خواهان دسترسی بیشتر و پاسخ به پرسش های متعددی هستند که از تحقیقات اولیه شان برآمده است.
همه این ها نتیجه افشاگری های اسرائیل پس از خارج کردن آرشیو اسناد فعالیت های هسته ای ایران و یافتن مدارکی از برنامه جنگ افزار هسته ای عظیم ایران در دهه هشتاد میلادی است.
پس از نزدیک به سه سال روشن است که آژانس بین المللی انرژی اتمی بر مبنای آن آرشیو درخواست دسترسی بیشتر به یک مجموعه سایت ها در ایران داده که بخشی از برنامه نظامی قبلی نبوده اند.
آمریکا در سال ۲۰۱۵ در اواخر مذاکرات امتیازی به ایران داد تا ایران مجبور نباشد مراکز پرسش برانگیز یا ابعاد برنامه جنگ افزار هسته ای اش در گذشته را برای آژانس بین المللی انرژی اتمی فاش کند. در نتیجه، بازرسی های منظور شده در برجام مراکز برنامه جنگ افزار هسته ای را در برنمی گیرد. ایران اعلام کرد برنامه هسته ای اعلام شده اش تحت نظارت است، اما مراکز اعلام نشده اش زیر نظر نبودند.
کارشناسان می گویند در آرشیو فاش شده توسط اسرائیل به ۹ مرکز اشاره شده که شامل سایت های ساخت هسته اتمی برای جنگ افزار و انجام آزمایش ها است.
دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بین الملل، یکی از نویسندگان کتابی درباره آرشیو اتمی ایران، می گوید: «ایران امروز جنگ افزار هسته ای نمی سازد. اما آماده این کار است. این برنامه برای ساخت جنگ افزار در صورت تقاضا طراحی شده است و وقتی تصمیم در این باره گرفته شود می توان این جنگ افزارها را در زمانی نسبتا سریع ساخت.»
این دست کم یک ایراد بزرگ برجام است. قرار بود این توافق به جهان اطمینان خاطر دهد که ایران نمی تواند جنگ افزار هسته ای تولید کند.
این برنامه جنگ افزار هسته ای نشانه دورویی ایران است. ایران در حالی که بر سر برجام مذاکره می کرد، نه تنها نقشه های ساخت جنگ افزار هسته ای را نگاه داشته بود، بلکه مجموعه مراکزی که ممکن است سرانجام آن جا تسلیحات هسته ای بسازد را حفظ کرده است.
عراقچی در ازای پایبندی به چنین توافقی خواهان لغو تحریم هایی است که بهترین اهرم فشار ایالات متحده برای شفاف سازی ایران در برابر آژانس بین المللی انرژی اتمی است. این توافقی نیست که هیچ رئیس جمهوری در ایالات متحده بخواهد به آن دست بزند.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
در همین مورد، یک دیدگاه دیگر را نیز بخوانید:
