توافق در باکو؛ تعهد سالانه ۳۰۰ میلیارد دلار برای مقابله با گرمایش زمین

کشورهای ثروتمند در توافقی که روز یکشنبه در جمهوری آذربایجان به تصویب رسید، متعهد شدند سالانه ۳۰۰ میلیارد دلار برای کمک به کشورهای فقیر و آسیب‌پذیر در راستای مقابله با بحران گرمایش زمین اختصاص دهند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه این توافق که پس از دو هفته مذاکرات پرتنش حاصل شد، هرچند کمتر از خواسته کشورهای در حال توسعه است، گامی مهم در مقابله با بحران گرمایش زمین تلقی می‌شود.

این توافق در حالی به دست آمد که اختلافات عمیق میان کشورهای ثروتمند و در حال توسعه بر سر تأمین مالی اقلیمی، مذاکرات را چندین بار در آستانه شکست قرار داد.

کشورهای در حال توسعه خواستار ۵۰۰ میلیارد دلار کمک سالانه بودند و پیشنهاد ۲۵۰ میلیارد دلاری اولیه را به شدت ناکافی دانستند. با این حال، توافق نهایی رقم ۳۰۰ میلیارد دلار را تا سال ۲۰۳۵ تعیین کرد که نسبت به تعهد کنونی ۱۰۰ میلیارد دلاری افزایش چشمگیری دارد.

جمهوری آذربایجان، به‌عنوان میزبان مذاکرات، با انتقاد برخی کشورها مواجه شد که آن را فاقد تجربه و اراده لازم برای مدیریت بحران‌های اقلیمی دانستند.

در همین حال، تلاش‌های عربستان سعودی برای تضعیف تعهدات مربوط به حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی نیز نگرانی کشورهای کوچک جزیره‌ای و برخی از کشورهای ثروتمند را برانگیخت.

ایالات متحده و اتحادیه اروپا خواستار مشارکت اقتصادهای نوظهور مانند چین، بزرگ‌ترین منتشرکننده گازهای گلخانه‌ای، در این تأمین مالی شدند. اما توافق نهایی تنها مشارکت داوطلبانه کشورهای در حال توسعه را تشویق کرده و تغییری در موضع چین ایجاد نکرده است.

کشورهای ثروتمند تأمین مالی بیشتر از بودجه دولتی را سیاسی غیرواقعی دانسته‌اند. بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، که نسبت به تغییرات اقلیمی و کمک‌های خارجی تردید دارد، و افزایش مخالفت‌های داخلی در غرب علیه برنامه‌های زیست‌محیطی، تحقق این تعهدات را با چالش‌هایی روبه‌رو کرده است.

این توافق هدف کلی ۱.۳ تریلیون دلار در سال برای مقابله با بحران اقلیمی را تعیین کرده است، اما بیشتر این مبلغ باید از منابع خصوصی تأمین شود.