روز جهانی زن | جنبش مادران دادخواه، از اثرگذارترین حرکت‌‌های اجتماعی

در سالی که گذشت، علاوه بر محدودیت‌های ۴۳ سال گذشته، گسترش فقر و بحران بی‌آبی از سویی و تصویب قانون «جوانی جمعیت» و تبلیغ ازدواج زودهنگام از سویی دیگر، مشکلات زنان در ایران را افزایش داد، هرچند آنها همواره راه‌هایی برای ساختن زندگی پیدا کرده‌اند.

گسترش فقر و کم‌آبی بسیاری از زنان ایران را به پای ثابت و موثر اعتراضات معیشتی تبدیل کرده است. به گفته برخی کارشناسان، بیشترین آسیب بحران آب و مشکلات معیشتی متوجه زنان و کودکان است، چرا که فقر می‌تواند خانواده‌های ضعیف‌تر از نظر اقتصادی و فرهنگی را به سمت ازدواج اجباری کودکان بکشاند، و قربانی اصلی دختربچه‌ها هستند.

بنا بر آمار ثبت احوال در سال جاری به ازای هر سه ازدواج در ایران یک طلاق رخ داده است.

همچنین بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، ازدواج کودکان ۳۲ درصد نسبت به سال قبل بیشتر شده؛ تنها در بهار امسال ازدواج ۹ هزار و ۷۵۳ دختر ۱۰ تا ۱۴ سال ثبت شده و ۶ پسر کمتر از ۱۵ سال.

علاوه بر این، در شش ماه نخست سال جاری، ۷۹۱ نوزاد از مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله متولد شده‌اند و به این ترتیب، علاوه بر کودک‌همسری پدیده کودک‌مادری هم افزایش داشته است.

بنا بر اطلاعات جمع‌آوری شده از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۳ دست کم ۸ هزار فقره زن‌کشی تحت عنوان «قتل ناموسی» در ایران رخ داده است.

مهراب صادق‌نیا، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، می‌گوید ۱۲ درصد (تقریبا یک هشتم) از قتل‌های ناموسی جهان در ایران رخ می‌دهد و رو به افزایش است.

تنها بر اساس اطلاعات به دست آمده از یک پژوهش، از سال ۹۸ تا تابستان ۱۴۰۰ حدود ۶۰ زن در خوزستان قربانی قتل‌های منتسب به ناموس شده‌اند که «عمدتا در مناطق عرب‌نشین بودند» که گرفتار بحران آب و فقر هستند.

به گفته رئیس سابق کمیسیون زنان فرمانداری اهواز، در سه سال گذشته کودک‌همسری، زن‌کشی و خشونت علیه زنان در خوزستان افزایش معنادار داشته و در پی بحران آب، فقر و تورم نخستین کسانی که از خونه بیرون رانده می‌شوند، دخترها هستند.

مدیر یک مرکز کاهش گذری آسیب‌های زنان در اهواز می‌گوید در مرکزش دختر ۱۷ ساله‌ای داشته که تابستان‌‌ها برای این که دو ساعت بتواند با کولر گازی خنک شود «تن‌فروشی» می‌کرده است. یک منبع آگاه در اداره ثبت احوال اهواز نیز گفته است، روزانه یک تا سه ازدواج زیر ۱۵ سال ثبت می‌شود.

اما زنان نسل نو، قوانین علیه زنان را نمی‌پذیرند. آنها به نابرابری‌های به نام قانون نه می‌گویند. آواز می‌خوانند. می‌رقصند. عشق می‌ورزند و نمی‌ترسند. زنان زندگی نرمال را حق خود می‌دانند و برای به دست آوردن آن منتظر اجازه نمی‌مانند.

سبک زندگی نسل جدید زنان در ایران زیر سایه جمهوری اسلامی؛ شور زندگی به رغم محدودیت‌ها

آتنا دائمی، فعال حقوق بشر، در نخستین مصاحبه پس از آزادی از زندان در گفت‌وگو با بخش فارسی صدای آمریکا، با شرح تفصیلی وضع زنان زندانی که در پی کودک‌همسری به قتل یا زنا متهم شده‌اند، قوانین ضد زن را عامل اصلی گسترش این نوع جرایم می‌داند و تأکید می‌کند که با وجود نابرابری حقوقی زنان و مردان، وقتی پای مجازات به میان می‌آید، آنها برابر می‌شوند.

نسخه کامل اولین گفتگوی آتنا دائمی پس از آزادی و روایت از قربانیان کودک همسری در زندان

شهلا انتصاری، فعال سیاسی و حقوق زنان، نیز در گفت‌وگو با صدای آمریکا با تأکید بر حضور چشم‌گیر و موثر زنان در اعتراضات عمومی گوناگون، مهمترین و اثرگذارترین حرکت گروهی زنان در ایران طی سال گذشته را «جنبش مادران دادخواه» می‌داند.

نسخه کامل گفت‌وگو با شهلا انتصاری درباره نقش تاریخی جنبش زنان ایران

مادرانی که فرزندانشان در اعتراضات یا زندان‌ها کشته شده‌اند، با پیوستن به هم، پرچم‌دار دادخواهی عمومی شده‌اند.

فاطمه سپهری، فعال سیاسی و از امضاکنندگان بیانیه ۱۴ زن، برای استعفای خامنه‌ای و گذار از جمهوری اسلامی با یادآوری قتل مونا حیدری به دست همسرش، قوانین ضدزن را عامل این نوع جرایم می‌داند و خواستار برابری کامل زنان و مردان فارغ از دین و مذهب و نگرش، در فردای ایران است.

نسخه کامل گفت‌وگو با فاطمه سپهری درباره سیاست‌های جمهوری اسلامی علیه زنان ایران