تلاش ها برای محافظت و در نهایت نابودی سلاح های شیمیایی سوریه و رعایت مقررات بین المللی در روند برنامه اتمی ایران بار دیگر ایده خاورمیانه عاری از سلاح های کشتار جمعی را به طور جدی مطرح کرده است. اما تحلیلگران معتقدند که رقابت های موجود در منطقه یکی از موانع پیش روی این امر محسوب می شود.
در شرایطی که گروهی از بازرسان سازمان ملل متحد مسئولیت نابودی سلاح های شیمیایی سوریه و تلاش ها برای قانونمند کردن برنامه اتمی ایران را به عهده گرفته اند، امیدها برای کاهش تهدید وجود سلاح های کشتار جمعی در منطقه خاورمیانه را افزایش داده است.
برای پروفسور عماد شاهین، تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه آمریکایی قاهره این ایده رویایی دوردست و بسیار دست نایافتنی بوده است.
آقای شاهین می گوید «منطقه (خاورمیانه) عاری از سلاح های شیمیایی و سلاح های اتمی بسیار وضعیت بهتری خواهد داشت، با این وجود پاکسازی منطقه از این نوع سلاح ها چندین دهه است که صرفاً روی میز مذاکرات بوده است».
عدم شفافیت یکی از موانع پیش روی این امر است.
ایران اتهامات کشورهای غربی در مورد تلاش تهران برای دستیابی به سلاح اتمی را رد می کند. سوریه میزان ذخایر سلاح های شیمیایی کشور را زمانی مورد تایید قرار داد که احساس کرد زیر تیغ حمله موشک های ایالات متحده قرار گرفته است.
گمان می رود مصر، لیبی، عراق و ایران و اسرائیل سلاح های شیمیایی در اختیار داشته باشند و دو کشور اخیر هنوز به توانایی اتمی خود اذعان نکرده اند.
در حالی که تلاش های پراکنده و تدریجی برای کنترل تهدیدهای موجود به کار گرفته شده اند، سعید صادق، جامعه شناس سیاسی می گوید باید همه جنبه ها و پیامدهای این مشکل را مورد بررسی قرار داد.
او می گوید «گروه های دست اندرکار این امر باید تلاش های خود را به صورت مشترک انجام دهند، اما تا زمانی که منطقه درگیر جنگ و درگیری است، همیشه برای نگهداشتن این سلاح ها توجیهی وجود خواهد داشت».
مسئله سلاح های کشتار دسته جمعی نیز همچون بسیاری از مسائل و مشکلات دیگر منطقه خاورمیانه متوجه اسرائیل است.
عماد شاهین می گوید «وجود نوعی دکترین دفاعی، چه به صورت عمدی و چه غیرعمد بر منطقه تحمیل شده است، اما نوعی دکترین عملی حاکم است که اسرائیل باید از نظر نظامی نسبت به همه همسایه های خود در منطقه برتری تسلیحاتی داشته باشد».
با وجود اعمال ممنوعیت ها و محدودیت هایی که طی چندین دهه گذشته بر اسرائیل و سوریه اعمال شده اند اما وجود نوعی نابرابری و عدم توازن منطقه ای بر تلاش های اخیر برای خلع سلاح (کشتار جمعی) تاثیر منفی داشته است.
عماد شاهین بار دیگر تاکید می کند «برچیدن این جنگ افزارها به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر کشورها و در عین حال حفظ این عدم توازن راهبردی بین قدرت های منطقه ای عاملی است که مشکلات متعدد و جدی ایجاد می کند».
سعید صادق معتقد است برخی از ناظران شیوه پرزیدنت اوباما در برخورد با بحران سوریه و عقب نشینی از حمله نظامی به دلیل استفاده دولت اسد از سلاح های شیمیایی را مورد پرسش قرار می دهند و معتقدند این امر دیگر کشورها را ترغیب خواهد کرد تا در مسیر دستیابی به سلاح های کشتار دسته جمعی قدم بردارند.
صادق می گوید «آقای اوباما می خواست حفظ آبرو کند. هدف او امتحان شیوه های جدید بود. هیچ راهی برای حل برنامه اتمی ایران وجود ندارد. و به دلیل مسئله حمله شیمیایی در سوریه به اعتبار ایالات متحده لطمه خورده است، چون در نهایت راهی برای خلاصی اسد از این معضل شد». چون در واقع این نوع راهبردها نوعی عدم توازان بین قدرت های منطقه ای ایجاد می کند».
با وجودی که ایران اصرار می ورزد که اهداف برنامه اتمی این کشور صرفاً برای مصارف صلح آمیز است، بسیاری از کشورهای منطقه، و نه فقط اسرائیل نسبت به این ادعا بدبین هستند.
او می گوید «این مسئله کشورهایی همچون مصر و نیز عربستان سعودی را بر آن می دارد تا برای حفظ تعادل و توازن قدرت در منطقه در مسیر دستیابی به سلاح های اتمی قدم بردارند».
صادق می گوید این سناریویی است که با وجود تلاش های بین المللی می تواند منطقه ای حساس و کلیدی را در شرایطی قرار دهد که در آن یک مسابقه تسلیحاتی جدی و بزرگ به راه بیافتد.
در شرایطی که گروهی از بازرسان سازمان ملل متحد مسئولیت نابودی سلاح های شیمیایی سوریه و تلاش ها برای قانونمند کردن برنامه اتمی ایران را به عهده گرفته اند، امیدها برای کاهش تهدید وجود سلاح های کشتار جمعی در منطقه خاورمیانه را افزایش داده است.
برای پروفسور عماد شاهین، تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه آمریکایی قاهره این ایده رویایی دوردست و بسیار دست نایافتنی بوده است.
آقای شاهین می گوید «منطقه (خاورمیانه) عاری از سلاح های شیمیایی و سلاح های اتمی بسیار وضعیت بهتری خواهد داشت، با این وجود پاکسازی منطقه از این نوع سلاح ها چندین دهه است که صرفاً روی میز مذاکرات بوده است».
عدم شفافیت یکی از موانع پیش روی این امر است.
ایران اتهامات کشورهای غربی در مورد تلاش تهران برای دستیابی به سلاح اتمی را رد می کند. سوریه میزان ذخایر سلاح های شیمیایی کشور را زمانی مورد تایید قرار داد که احساس کرد زیر تیغ حمله موشک های ایالات متحده قرار گرفته است.
گمان می رود مصر، لیبی، عراق و ایران و اسرائیل سلاح های شیمیایی در اختیار داشته باشند و دو کشور اخیر هنوز به توانایی اتمی خود اذعان نکرده اند.
در حالی که تلاش های پراکنده و تدریجی برای کنترل تهدیدهای موجود به کار گرفته شده اند، سعید صادق، جامعه شناس سیاسی می گوید باید همه جنبه ها و پیامدهای این مشکل را مورد بررسی قرار داد.
او می گوید «گروه های دست اندرکار این امر باید تلاش های خود را به صورت مشترک انجام دهند، اما تا زمانی که منطقه درگیر جنگ و درگیری است، همیشه برای نگهداشتن این سلاح ها توجیهی وجود خواهد داشت».
مسئله سلاح های کشتار دسته جمعی نیز همچون بسیاری از مسائل و مشکلات دیگر منطقه خاورمیانه متوجه اسرائیل است.
عماد شاهین می گوید «وجود نوعی دکترین دفاعی، چه به صورت عمدی و چه غیرعمد بر منطقه تحمیل شده است، اما نوعی دکترین عملی حاکم است که اسرائیل باید از نظر نظامی نسبت به همه همسایه های خود در منطقه برتری تسلیحاتی داشته باشد».
با وجود اعمال ممنوعیت ها و محدودیت هایی که طی چندین دهه گذشته بر اسرائیل و سوریه اعمال شده اند اما وجود نوعی نابرابری و عدم توازن منطقه ای بر تلاش های اخیر برای خلع سلاح (کشتار جمعی) تاثیر منفی داشته است.
عماد شاهین بار دیگر تاکید می کند «برچیدن این جنگ افزارها به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر کشورها و در عین حال حفظ این عدم توازن راهبردی بین قدرت های منطقه ای عاملی است که مشکلات متعدد و جدی ایجاد می کند».
سعید صادق معتقد است برخی از ناظران شیوه پرزیدنت اوباما در برخورد با بحران سوریه و عقب نشینی از حمله نظامی به دلیل استفاده دولت اسد از سلاح های شیمیایی را مورد پرسش قرار می دهند و معتقدند این امر دیگر کشورها را ترغیب خواهد کرد تا در مسیر دستیابی به سلاح های کشتار دسته جمعی قدم بردارند.
صادق می گوید «آقای اوباما می خواست حفظ آبرو کند. هدف او امتحان شیوه های جدید بود. هیچ راهی برای حل برنامه اتمی ایران وجود ندارد. و به دلیل مسئله حمله شیمیایی در سوریه به اعتبار ایالات متحده لطمه خورده است، چون در نهایت راهی برای خلاصی اسد از این معضل شد». چون در واقع این نوع راهبردها نوعی عدم توازان بین قدرت های منطقه ای ایجاد می کند».
با وجودی که ایران اصرار می ورزد که اهداف برنامه اتمی این کشور صرفاً برای مصارف صلح آمیز است، بسیاری از کشورهای منطقه، و نه فقط اسرائیل نسبت به این ادعا بدبین هستند.
او می گوید «این مسئله کشورهایی همچون مصر و نیز عربستان سعودی را بر آن می دارد تا برای حفظ تعادل و توازن قدرت در منطقه در مسیر دستیابی به سلاح های اتمی قدم بردارند».
صادق می گوید این سناریویی است که با وجود تلاش های بین المللی می تواند منطقه ای حساس و کلیدی را در شرایطی قرار دهد که در آن یک مسابقه تسلیحاتی جدی و بزرگ به راه بیافتد.