یک روزنامه چاپ تهران در گزارشی به موضوع مهاجرت پرداخته و با مقایسه آن با کشورهای دیگر از جمله ترکیه، نوشته است که آنچه درباره مهاجرت ایرانیان نگرانکننده است، میزان پایین بازگشت آنها است و بطور کلی مهاجرت ایرانیان «بدون بازگشت» است.
روزنامه «دنیای اقتصاد» در شماره امروز سه شنبه ۲۲ اسفند ماه نوشته است که مهمترین عامل مهاجرت تورم و تحریمهای اقتصادی است.
این گزارش تاکید میکند که در حال حاضر نرخ بازگشت ایرانیان به کشور پس از گذشت ۵ سال از مهاجرت ۱۶ درصد است در حالی که این نرخ برای مهاجران تُرک و بازگشت آنها به ترکیه ۴۰ درصد است.
همچنین این گزارش به نقل از کارشناسان میافزاید که عواملی مانند تحریمهای اقتصادی و تیره شدن افق رشد اقتصادی در ایران، موجب شده تا افزون بر افزایش میزان مهاجرت، تمایل مهاجران برای بازگشت به کشور مبدا نیز کاهش یابد.
در چنین شرایطی است که مرتضی عزتی، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد در گفتگو با وبسایت «خبرآنلاین» گفته است اقتصاد ایران درگیر بحرانهای جدی است و مهاجرت به هر شکلی میتواند این بحران را تشدید کند و بزودی تبعات آن در جامعه و اقتصاد بروز خواهد کرد.
روزنامه «هممیهن» نیز در گزارشی که ۱۹ دی ماه منتشر کرده نوشته بود رئیس مرکز بررسیهای استراتژیک ریاستجمهوری گفته است که مردم «مهاجرت میکنند تا در ایران نباشند» و این واقعیت تلخ نه از سوی یک کارشناس یا پژوهشگر بلکه براساس بررسیهای انجامشده توسط دولت جمهوری اسلامی بیان شده است.
روزنامه هممیهن این اظهار نظر دولتی را یک حقیقت و یک هشدار جدی دانسته است که «باید در مورد آن چارهاندیشی شود چرا که در غیر این صورت در آینده نهچندان دور کشور با بحران نیروهای متخصص و حتی نیروی انسانی مواجه خواهد شد.»
در سرمقاله ۱۷ بهمن این روزنامه نیز تاکید شده بود که مهاجرت ایرانیان بیش از اینکه تابع جاذبهها و دلرباییهای مقصد باشد، «متاسفانه بیشتر متاثر از دافعهها و نارساییهای مبدا است.»
نکته دیگری که این سرمقاله به آن اشاره میکند نوع جدیدی از مهاجرت است که در مورد آن نوشته شده «مهاجرت فقط محدود به افراد حقیقی نیست، بلکه کمکم شامل افراد حقوقی و شرکتها بهویژه استارتاپها هم شده است.»
بنابر اعلام این روزنامه وضعیت نامناسب اینترنت، مقررات مالیاتی، قیمتگذاریها، بیثباتی سیاستهای اقتصادی، اختلال در روابط خارجی و مبادلات ارزی و تجاری و عوامل دیگر موجب گسترش ابعاد این پدیده شده است.
کارشناسان مستقل بر این باورند که مهمترین عامل مهاجرت در ابعاد گسترده که شامل دانشجویان و کارگران و افراد متخصص و کادر درمان میشود تنها یک عامل دارد و آن هم وجود جمهوری اسلامی و نوع حکمرانی در ایران است.