دیپلمات‌های ارشد ایالات متحده، روسیه، و بیش از ۱۰ کشور دیگر در دور جدیدی از تلاش‌های دیپلماتیک بین المللی، روز جمعه در نشستی به میزبانی سازمان ملل متحد در وین پایتخت اتریش حضور یافتند، که هدف آن دست یافتن به یک راه حل سیاسی برای پایان دادن به جنگ داخلی سوریه است.
شرکت کنندگان در این نشست، از جمله ایران که برای نخستین بار در آن حضور داشت، بدون اصرار بر کناره‌گیری فوری بشار اسد رئیس جمهوری سوریه از قدرت، بر آغاز یک روند سیاسی جدید میان دولت او و گروه‌های مخالف آن به نحوی که منجر به برقراری آتش بس و یک گذار سیاسی شود، توافق کردند.
وزیر خارجه آمریکا پس از پایان نشست، در یک کنفرانس خبری مشترک با همتای روس خود شرکت کرد و با بیان این که "همه ما معتقدیم چهار سال و نیم جنگ بیش از حد طولانی است،" گفت ایالات متحده و متحدانش درباره سرنوشت بشار اسد با روسیه و ایران توافق ندارند.
جان کری در ادامه گفت، روند سیاسی جدید با مدیریت سازمان ملل متحد باید علاوه بر پایان دادن به خشونت‌های جاری بین نیروهای دولت حاکم بر سوریه و مخالفان آن، به تشکیل یک قانون اساسی جدید برای آن کشور و برگزاری یک انتخابات با نظارت بین‌المللی منتهی شود.
وزیر خارجه آمریکا تاکید کرد که از همه کشورها خواسته شد که از یک سوریه مستقل و سکولار، لزوم حفظ نهادهای آن کشور، پاسداری از حقوق مردم سوریه و تضمین دسترسی آنها به کمک‌های انسان‌دوستانه و همچنین عزم جدی برای شکست گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) حمایت کنند.
با این حال آقای کری گفت، آمریکا و متحدانش درباره سرنوشت بشار اسد با روسیه و ایران توافق ندارند. وی اضافه کرد که خروج اسد از قدرت، راه را برای پایان جنگ داخلی در سوریه هموار می‌کند. وی در عین حال تاکید کرد که سوریه باید یکپارچه، مستقل و سکولار باقی بماند.
واشنگتن و همپیمانان آن، از جمله عربستان سعودی، می‌گویند مشروعیت اسد به دلیل به کشتار مردم کشورش از دست رفته است، در حالی که روسیه و ایران می‌گویند کشورهایی خارجی نمی‌توانند بگویند چه کسی باید رهبری سوریه را در دست بگیرد.
در نشست امروز برای نخستین بار نمایندگان ایران و عربستان سعودی – که اختلاف بر سر سوریه به تنش میان این دو قدرت منطقه‌ای دامن زده است – حضور داشتند. تهران بر نقش اسد در هر راه حل سیاسی برای بحران سوریه تاکید دارد، اما ریاض می‌گوید او هیچ نقشی نمی‌تواند در این راستا داشته باشد.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه سوریه در این نشست خبری مشترک با همتای آمریکایی خود، در پاسخ به این پرسش که آیا به نظر او بشار اسد باید از قدرت کنار برود یا باید در قدرت بماند، گفت "سرنوشت بشار اسد را مردم سوریه تعیین می کنند."
هر چند اختلاف نظرها در این زمینه همچنان باقی مانده است، اما آقای لاوروف با بیان این که ایالات متحده و فدراسیون روسیه هیچ علاقه‌ای به جنگ‌های نیابتی ندارند، گفت امید زیادی به مصالحه بر سر بحران سوریه وجود دارد.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز درباره اختلاف نظرهایی که در نشست امروز وجود داشت،گفت "گروهی در این نشست، از همان اول مبنای کار سیاسی خود را بر کنار رفتن آقای اسد گذاشتند و ما هم از همان اول گفتیم که این تصمیمی است که خود مردم سوریه باید بگیرند."
وزیران خارجه ۱۵ کشور - ایالات متحده، روسیه، بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایران، ترکیه، مصر، اردن، عربستان، امارات، قطر، عراق، عمان و لبنان در این نشست هشت ساعته حضور داشتند، و چین تنها کشوری بود که در سطح معاون وزیر خارجه شرکت کرد.
همچنین استفان دمیستورا نماینده دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در نشست روز جمعه وین حضور داشتند.
در بیانیه پایانی نشست گفته شده که حاضران توافق کردند پس از اجرای آتش بس در سوریه، و پیش از برگزاری انتخابات آزاد با نظارت بین المللی، یک دولت انتقالی تشکیل شود که هم بشار اسد و هم گروه‌های اپوزوسیون سوریه در آن شرکت خواهند داشت.
به گفته وزیر خارجه فرانسه، سازمان ملل متحد در برگزاری انتخابات آینده در سوریه نقش اصلی را به عهده خواهد داشت. لوران فابیوس با بیان این که هنوز کار زیادی در پیش است که باید انجم داد، گفت به همین دلیل شرکت‌کنندگان در نشست امروز تصمیم گرفتند تا دو هفته دیگر نشست دیگری در همین زمینه برگزار کنند.
بر اساس اعلام سازمان ملل متحد، در طول حدود چهار سال و نیم جنگ داخلی در سوریه، بیش از ۲۵۰ هزار نفر کشته و حدود ده میلیون نفر آواره شده اند.