جو بایدن رئیس جمهوری ایالات متحده عصر سه شنبه در واشنگتن گفت هنوز مصمم است عملیات خروج از افغانستان تا تاریخ ۳۱ اوت (پایان ماه جاری میلادی) انجام شود و افزود هر روزی که نیروها بیشتر در آن منطقه بمانند، با تهدید بیشتری از سوی گروهی تروریستی به نام «داعش خراسان» روبرو خواهند شد.
در همین حال، کاخ سفید نیز اعلام کرد که دولت بایدن به پروازهای عملیات خروج آمریکاییها، افغانهای واجد شرایط و شهروندان کشورهای ثالث از افغانستان زودتر از ضربالاجل تعیین شده پایان میدهد تا امکان خروج سربازان آمریکایی و تجهیزات نظامی را فراهم کند.
رئیس جمهوری ایالات متحده عصر سهشنبه دوم شهریور گفت: «امروز صبح با همتایان خود در گروه هفت و همچنین سران سازمان ملل متحد، ناتو و اتحادیه اروپا، دیدار کردم. از انسجام آنها در مقابله با وضعیتی کمسابقه در مقیاس جهانی، تشکر کردم. به متحدان خود در مورد پیشرفتهای ویژهای که در ۱۰ روز گذشته به دست آوردیم، اطلاعات دادم.»
آمار عملیات خروج از افغانستان
رئیس جمهوری آمریکا افزود: «تا امروز بعد از ظهر، ما ۷۰ هزار و ۷۰۰ تن را از ۱۴ اوت تاکنون، خارج کردهایم. ۷۵ هزار و ۹۰۰ تن از آخر ژوئیه تاکنون خارج شدهاند. فقط در ۱۲ ساعت گذشته، ۱۹ پرواز نظامی دیگر متشکل از ۱۸ هواپیمای سی-۱۷ و یک هواپیمای سی-۱۳۰ حدود شش هزار و ۴۰۰ تن را خارج کردند. ۳۱ پرواز متحدان ائتلافی با پنج هزار و ۶۰۰ تن کابل را ترک کردند. مجموع ۱۲ پرواز دیگر و ۱۲ هزار سرنشین دیگر، از آخرین آماری که امروز صبح داده شد.»
خروج تا پایان اوت بسته به اقدامات طالبان است
آقای بایدن در مورد مذاکرات امروز خود با سران گروه هفت گفت: «ما گفتوگویی پربار داشتیم. توافق قدرتمندانهای میان رهبران هم در مورد تلاشها برای خارج کردن و همچنین راه و روش ما برای راهبردی متحد در قبال افغانستان و در حال حرکت به پیش رو، وجود دارد. در مورد خروج، توافق کردیم به همکاریها برای خروج هدفمند و امن از افغانستان ادامه دهیم. مسیر فعلی برای پایان در ۳۱ اوت گذاشته شده و هرچه سریعتر بتوانیم تمام کنیم، بهتر است. هر روز بیشتر از ماموریت، خطر را برای نیروهای ما بالا میبرد ولی خروج در تاریخ ۳۱ اوت بسته به شرایط طالبان و ادامه همکاری آنها برای اجازه دسترسی به فرودگاه برای کسانی است که ما به خارج منتقل میکنیم و این که هیچ اخلالی در ماموریت ما پیش نیاید.»
حضور بیشتر، خطرات بیشتر از سوی «داعش خراسان»
رئیس جمهوری آمریکا افزود: «علاوه بر آن، از پنتاگون و وزارت خارجه خواستهام برنامههای پیشنهادی خود برای تطبیق زمانی را در صورتی که نیاز به آن پیش بیاید، ارائه کنند. میخواهم اطمینان پیدا کنم که میتوانیم این ماموریت را کامل کنیم. همچنین افزایش تهدیدها را در نظر دارم که به آگاهی من رسانده شده و باید در محاسبات آنها را لحاظ کرد. اینها واقعی هستند و ما باید به آن نظر داشته باشیم. هرچه بیشتر بمانیم، خطر حمله از گروهی تروریستی به نام داعش خراسان [وجود دارد]، یکی از گروههای مرتبط با حکومت اسلامی در افغانستان که دشمن قسم خورده طالبان هم هست. هر روزی که ما در آنجا حضور داریم، روزی دیگر خواهد بود که انتظار میرود داعش خراسان فرودگاه کابل را هدف بگیرد و به نیروهای آمریکا و متحدان و غیرنظامیان، حمله کند.»
رئیس جمهوری ایالات متحده گفت: «تاکنون طالبان گامهایی برداشته تا ما بتوانیم مردم خود را از آنجا خارج کنیم ولی شرایط متزلزلی است. پیشتر شاهد شماری تبادل آتش بودهایم و هر قدر زمان میگذرد، تهدیدها بالاتر میرود.»
موضع متحد در برابر طالبان
جو بایدن گفت رهبران گروه هفت، اتحادیه اروپا، ناتو و سازمان ملل متحد «همگی توافق کردیم که موضعی متحد در نحوه رویارویی با طالبان داشته باشیم.»
او گفت: «ما توافق کردیم مشروعیت هرگونه دولت آینده، منوط به گامهای فعلی برای حفظ تعهدات بینالمللی از جمله تعهد به خودداری از تبدیل شدن افغانستان به محلی برای تروریستها باشد. و توافق کردیم که هیچیک از ما فقط به حرفهای طالبان بسنده نخواهد کرد. ما آنها را با اعمالشان قضاوت میکنیم. از این به بعد تمامی گامها در مورد رفتار طالبان را با هم هماهنگ میکنیم. در همین حال، تعهد بشردوستانه خود به مردم افغانستان را مورد تجدید قرار دادیم. از طرحی که آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد برای اداره واکنشی جهانی برای حمایت مستمر بشردوستانه از افغانستان داد، حمایت کردیم.»
رئیس جمهوری آمریکا گفت: «از تعهد متقابل خود برای حمایت از پناهندگانی که در حال حاضر در حال فرار از افغانستان هستند، حرف زدیم. ایالات متحده در این تلاشها نقش راهبری برعهده خواهد داشت و از جامعه جهانی و شرکایمان میخواهیم که چنین کنند. شاهد هستیم که متحدان ما آن دسته از شهروندان افغانستان را که در کنار نیروهای آنها به عنوان مترجم یا در سفارتخانهها خدمت کردهاند، به کشورهای خود بردند. ما آن دسته که با نیروها و دیپلماتهای ما کار کردهاند را به آمریکا میآوریم. ما بررسی امنیتی دقیقی در مکانهای توقف بین راه انجام میدهیم که مطمئن شویم خارج شدگان مقیم دائم یا شهروند آمریکا باشند.»
جو بایدن همچنین در ادامه افزود: «تعهد کردیم در مقابل خطر تروریسم که در حال افزایش در جهان است، موضع فعال و هشیار داشته باشیم.»
رئیس جمهوری آمریکا در پایان گفت: «از آنتونی بلینکن وزیر خارجه خواستهام فردا [چهارشنبه] به شما اطلاعات به روزی در مورد تعداد آمریکاییهایی که هنوز در افغانستان هستند و تعدادی که خارج شدهاند و پیشبینی ما چیست، بدهد.»
پیشتر جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید در بیانیه ای گفت: «رئیس جمهور آمریکا در دیدار امروز صبح با رهبران گروه هفت اعلام کرد ماموریت ما در کابل بر اساس موفقیت در اهدافمان به پایان خواهد رسید..»
خانم ساکی گفت بایدن به رهبران جی هفت گفته است تکمیل ماموریت تا ۳۱ اوت «بستگی به ادامه هماهنگی با طالبان دارد، از جمله ادامه دسترسی های افراد خواهان خروج به فرودگاه.»
بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا، که ریاست دورهای این گروه را برعهده دارد روز یکشنبه خواستار برگزاری اجلاس مجازی سران کشورهای گروه هفت با حضور آمریکا، ایتالیا، فرانسه، آلمان، ژاپن، بریتانیا، و کانادا شده بود.
سخنگوی کاخ سفید همچنین گفت: «علاوه بر این رئیس جمهوری آمریکا از پنتاگون و وزارت خارجه آمریکا خواسته است آماده باشند تا در صورت نیاز، چارچوب زمانی را تعدیل کنند.»
پنتاگون: ماموریت ما فرقی نکرده است
جان کربی سخنگوی پنتاگون پس از سخنرانی آقای بایدن و در پیامی کتبی گفت: «ماموریت هیچ تغییری نکرده است و همانگونه که از رئیس جمهوری آمریکا امروز شنیدید، جدول زمانی آن فرقی نکرده است. ما متمرکز بر خارج کردن بیشترین تعداد از مردم تا پیش از پایان ماه اوت هستیم. وزیر دفاع ایالات متحده و فرماندهان نظامی مشغول آماده کردن طرحی هستند که در صورت بازنگری در این برنامه زمانی، آن را ارائه دهند. هنوز هیچ تصمیمی در این خصوص گرفته نشده است.»
سخنگوی وزارت دفاع ایالات متحده افزود: «ما همواره گفتهایم فرماندهان حاضر در محل، این اجازه را دارند که هر تنظیمی را که از دیدگاه آنها نیاز باشد انجام دهند. این دادن اختیار تغییر در برنامه خروج را هم دربرمیگیرد. با ذکر این مسئله، میتوانیم گزارشها از خروج چند صد نیروی نظامی ایالات متحده را تایید کنیم. این نیروهای نظامی ترکیبی از افراد دفتر فرماندهی، ترمیم و نگهداری و دیگر قابلیتهای اجرایی هستند که از قبل برنامه خروج آنها گذاشته شده بود و ماموریت آنها در فرودگاه کابل به پایان رسیده بود. خروج آنها نشانی از مدیریت مدبرانه و کارآمد است و هیچ تاثیری بر ماموریتی که در جریان است، نخواهد داشت.»
مخالفت طالبان با ادامه حضور آمریکا بعد از ۳۱ اوت
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان، روز سه شنبه گفت این گروه تمدید ضرب الاجل خروج نیروهای خارجی از افغانستان را نمی پذیرد. به گزارش آسوشیتدپرس، مجاهد در یک کنفرانس خبری گفت آمریکا باید به ضربالاجل خود برای خروج از افغانستان پایبند باشد. او گفت نیروهای طالبان بعد از تاریخ ۳۱ ماه اوت نخواهند گذاشت که با پروازها «افغانها به خارج برده شوند.» او گفت طالبان همچنین مانع دسترسی افغانها به جادههای منتهی به فرودگاه کابل میشوند اما اجازه میدهند خارجیها عبور کنند تا مانع تشکیل تجمعات بزرگ شوند.
جو بایدن ماه گذشته آخرین روز ماه اوت، برابر با نهم شهریور، را پایان حضور نظامی آمریکا در افغانستان اعلام کرده بود. تاکید رئیس جمهوری آمریکا بر خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان تا پایان اوت در شرایطی است که بسیاری به این جدول زمانی انتقاد کردهاند و نسبت به این که تا آن تاریخ همه افراد دارای شرایط بتوانند از افغانستان خارج شوند، ابراز تردید کردهاند.
در همین حال رسانهها گزارش دادند که «بانک جهانی» روز سه شنبه اعلام کرد که کمکها به افغانستان را به حالت تعلیق در آورده است.
باب منندز: هیچ عضو جامعه بین الملل نباید یکجانبه «رژیم طالبان» را برسمیت بشناسد
پیشتر سناتور دموکرات باب منندز رئیس کمیته امور خارجی سنا، همراه با همتایان خود در کشورهای عضو گروه- ۷، روز سه شنبه به طور مشترک با صدور بیانیهای ضمن استقبال از نشست این گروه برای بررسی وضعیت افغانستان و با تاکید بر اهمیت همکاری برای کاهش پیامدهای جدی امنیت جهانی، خواستار فرمول بندی و پیگیری یک پاسخ سه مرحلهای شد:
نخست، اعضای هفتگانه به منظور تخلیه منظم آسیب پذیرترین افراد در افغانستان، باید از تعیین خودسرانه تاریخ برای پایان دادن به حمایت نظامی، و یا تحمیل سقف مصنوعی بر تعداد تخلیه شوندگان خودداری کنند.
دوم، هیچ عضوی از اعضای جامعه بین المللی نباید یکجانبه «رژیم طالبان» را برسمیت بشناسد، و باید یک فرایند هماهنگ از طریق قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل وجود داشته باشد تا از الزام آور بودن تعهدات ارائه شده توسط طالبان در آن اطمینان حاصل شود.
سوم، خروج نیروهای آمریکا و متحدان از افغانستان نباید از سوی جامعه جهانی حمل بر هرگونه ضعف عزم گروه هفت برای مبارزه با تروریسم فرامرزی، حمایت از همکارهای منطقهای و یا پیشبرد ارزشهای دموکراتیک شود.
سفر رئیس سیا به افغانستان
روزنامه واشنگتن پست و خبرگزاری رویترز گزارش دادهاند که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، روز دوشنبه رئیس سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا (سیا) را به افغانستان فرستاد تا با رهبر گروه طالبان دیدار کند؛ دیداری که بالاترین مواجهه دیپلماتیک از زمان تسلط طالبان بر کابل محسوب میشود.
این دو رسانه خبری روز سه شنبه دوم شهریور به نقل از مقامهای ایالات متحده که خواستند نامشان فاش نشود، گزارش دادهاند که ویلیام برنز، رئیس سیا، روز دوشنبه در کابل با عبدالغنی برادر، رهبر طالبان، دیدار کرده است.
این دیدار در شرایطی است که آمریکا، با وجود هرج و مرج در فرودگاه کابل، به تلاش خود برای تخلیه شهروندان آمریکایی و شهروندان کشورهای متحد ادامه می دهد.