آسوشیتدپرس در گزارشی تفصیلی به بررسی تأثیر تحریمهای اقتصادی بر فعالیتهای قالیبافان سنتی در ایران پرداخته است که با چالشهای زیادی مواجه هستند.
به نوشته این خبرگزاری، بازار تاریخی کاشان در مرکز ایران، با فرشهای ابریشمی نفیس خود در جهان شناخته میشود، اما به دنبال فروپاشی توافق هستهای جمهوری اسلامی با قدرتهای جهانی، و افزایش تنشهای گسترده با غرب، بافندگان این قالیها برای فروش محصولات خود دچار مشکل هستند.
بر اساس آمار گمرک دولتی ایران، صادرات فرش این کشور که دو دهه قبل بیش از دو میلیارد دلار بود، در سال گذشته خورشیدی به کمتر از ۵۰ میلیون دلار کاهش یافته است.
این خبرگزاری نوشت: با توجه به شرایط ایران، گردشگران خارجی کمتری به این کشور سفر میکنند، و از طرفی، به دلیل مشکلات انجام معاملات بینالمللی، فرشهای ایرانی به فروش نمیرسند.
به گفته علی فائز، صاحب یک مغازه فرشفروشی در بازار کاشان، آمریکاییها از بهترین مشتریان فرش ایرانی بودند که اشتیاق فراوانی برای خرید این کالای لوکس داشتند، و در گذشته فرشهای زیادی میخریدند.
صنعت قالی بافی کاشان در فهرست «میراث فرهنگی ناملموس جهانی» یونسکو به ثبت رسیده است.
بسیاری از بافندگان فرشهای ایرانی، زن هستند و مهارتهای لازم برای آفرینش این محصول سنتی نسل به نسل منتقل میشود. بافت یک فرش نفیس فرآیندی پیچیده دارد و ممکن است ماهها طول بکشد.
در گزارش آسوشیتدپرس، اما به سختی شرایط کاری بافندگان زن و یا دستمزدشان اشاره نشده است.
این خبرگزاری در بخشی از گزارش خود نوشت: گردشگران غربی و خارجی برای دههها بهترین مشتریان فرشهای ایرانی بودند و در سفر خود به این کشور فرشهای نفیس را بهعنوان یادگاری یا سوغاتی میخریدند.
به نوشته آسوشیتدپرس، اما انقلاب ۵۷ این شرایط را تغییر داد و به دنبال اشغال سفارت آمریکا توسط انقلابیون، ارتباط تهران با شبهنظامیان، و مسائل دیگر، ایالات متحده تحریمهای اقتصادی گستردهای را علیه حکومت مذهبی ایران اعمال کرد.
در بیش از چهار دهه گذشته، واردات فرش ایران به آمریکا چند بار توسط دولتهای مختلف ایالات متحده ممنوع و آزاد شده است. پس از فروپاشی برجام، ورود فرشهای ایرانی به ایالات متحده بار دیگر قدغن شد.
تحریمهای اقتصادی ایالات متحده علیه تهران، به دلایلی مانند حمایت از تروریسم، گروههای شبهنظامی در منطقه، و برنامههای موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی وضع شده است.
ممنوعیت واردات فرش ایران به آمریکا، از بهترین بازارهای جهانی این کالای لوکس، ضربه سنگینی برای قالیبافان ایرانی محسوب میشود.
به گفته عبدالله بهرامی، رئیس سندیکای ملی تولیدکنندگان فرش دستباف، ارزش صادرات سالانه فرش ایران به آمریکا پیش از تحریم حدود ۸۰ میلیون دلار بود.
کاهش مسافرت گردشگران آمریکایی و اروپایی به کاشان یکی از دلایل دیگر وضعیت بد اقتصادی قالیبافان است. با توجه به شرایط کنونی در ایران و منطقه، تقریبا ورود این گردشگران به کاشان که بهترین مشتریان فرش ایرانی هستند، تا حد زیادی متوقف شده است.
به گفته عزت الله ضرغامی، وزیر گردشگری ایران، حدود شش میلیون گردشگر خارجی در ۱۲ ماه گذشته وارد ایران شدند. البته احتمالا این عده شامل زائران مذهبی، و همچنین افغانستانیها و عراقیهایی هستند که پول زیادی برای خرج کردن و خرید فرش ایرانی ندارند.
اما حتی آن دسته از گردشگران خارجی که مشتاق خرید فرش هستند، با توجه به چالشهای سیستم مالی ایران، و به دلیل اینکه هیچ کارت اعتباری بینالمللی در این کشور کار نمیکند، دچار مشکل میشوند. به گفته علی فائز، چالشهای پرداخت و دردسرهای انتقال پول باعث میشود که برخی از مشتریان خارجی سفارشهای خود را لغو کنند.
در همین حال، سقوط ارزش ریال باعث شده که بسیاری از ایرانیان نیز نتوانند فرش دست باف خریداری کنند. این شرایط باعث کاهش خرید، و تولید فرش شده است و بسیاری از کارگاههای سنتی با حداقل نیرو کار میکنند.
به گفته جواد آمرزش، طراح، از معدود هنرمندان قدیمی کاشان، او در گذشته سالی ۱۰ سفارش داشت ولی حالا فقط سفارش خرید دو فرش دریافت میکند. این طراح مجبور شده است تا به دلیل شرایط بد اقتصادی عذر دستیاران خود را بخواهد و در کارگاه کوچکش فقط با دو تن کار میکند.