دادگاهی در روسیه روز جمعه ۲۹ تیر ایوان گرشکوویچ، خبرنگار آمریکایی را به اتهام جاسوسی به ۱۶ سال زندان در یک تبعیدگاه با حداکثر مراقبت محکوم کرد.
گرشکوویچ ۳۲ ساله، که اولین روزنامه‌نگار آمریکایی پس از دوران جنگ‌سرد است که در روسیه به اتهام جاسوسی دستگیر شد، ماه گذشته در شهر یکاترینبورگ محاکمه شد.
آندری مینیف، قاضی این دادگاه اعلام کرد که حدود ۱۶ ماهی که این خبرنگار از زمان دستگیری‌اش در حبس گذرانده جزو محکومیت ۱۶ ساله‌اش محسوب می‌شود. او همچنین دستور نابودی تلفن همراه و دفترچه یادداشت‌های این خبرنگار را صادر کرد.
وکلای مدافع ۱۵ روز برای ارائه درخواست تجدید نظر فرصت دارند.
هیأتی از کارشناسان ویژه سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه ۱۲ تیر، بازداشت ایوان گرشکوویچ خبرنگار آمریکایی زندانی در روسیه را «خودسرانه» و «نقض حقوق بشر» او عنوان کرده بود.
جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، روز جمعه دهم فروردین در سالگرد بازداشت ایوان گرشکوویچ، خبرنگار روزنامه وال استریت ژورنال، توسط روسیه گفته بود آمریکا بی‌وقفه برای تضمین آزادی او در تلاش است.
«وال‌استریت جورنال»، کارفرمای این خبرنگار، در بیانیه‌اش گفته: «این محکومیت شرم‌آور و ساختگی پس از آن صادر شد که ایوان بعد از بازداشت غیرقانونی، ۴۷۸ روز را دور از خانواده و دوستان در زندان گذراند و از گزارش‌دادن منع شد؛ تنها به دلیل انجام وظایفش به عنوان یک خبرنگار.» و تاکید کرده: «ما برای آزادی ایوان و حمایت از خانواده‌اش هر کاری را که ممکن باشد، انجام خواهیم داد. خبرنگاری جرم نیست و تا زمانی که او آزاد نشود، ما از پا نخواهیم نشست. این ماجرا باید هم‌اکنون پایان یابد.»
اوایل روز جمعه، دادگاه این پرونده به طور غیرمنتظره اعلام کرد که ظرف چند ساعت حکم گرشکوویچ را اعلام خواهد کرد. دادستان ایالتی خواهان ۱۸ سال محکومیت به اتهام جاسوسی برای این خبرنگار شده بود. حداکثر مجازات برای چنین اتهامی در روسیه ۲۰ سال زندان است.
از آن‌جا که رسیدگی به پرونده های جاسوسی معمولا ماه‌ها طول می‌کشد ولی دادگاه گرشکوویچ با سرعتی غیرعادی برگزار و حکم او صادر شده است، گمان می رود که یک قرارداد تبادل زندانی بین ایالات متحده و روسیه که مدت‌ها مورد بحث بود، در جریان باشد که شامل گرشکوویچ و سایر آمریکایی‌های بازداشت شده در روسیه می شود.
روز جمعه، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در این مورد به رویترز گفت: «من پرسش شما را بی‌پاسخ می‌گذارم.»
روز پنجشنبه ودانت پاتل، سخنگوی وزارت امورخارجه ایالات متحده نیز از صحبت علنی در مورد برنامه مبادله زندانیان خودداری کرد ولی تاکید کرد که واشنگتن به دنبال آزادی گرشکوویچ و دیگر آمریکایی زندانی پل ویلان، تفنگدار سابق آمریکایی است.
ادعای دادستان های روسیه این است که گرشکوویچ به دستور «سی‌آی‌ای» اطلاعات محرمانه ای را در مورد یک شرکت که تانک‌هایی برای جنگ مسکو در اوکراین تولید می‌کند، جمع‌آوری کرده است.
گرشکوویچ، روزنامه‌اش و دولت ایالات متحده این اتهامات را رد می‌کنند و می‌گویند که او تنها وظیفه خود را به عنوان یک گزارشگر تایید شده توسط وزارت امورخارجه برای کار در روسیه، انجام داده است.
مقامات آمریکایی بارها روسیه را به استفاده از گرشکوویچ به عنوان ابزار چانه زنی متهم کرده‌اند.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه گفته که راه تبادل زندانیان از جمله گرشکوویچ باز است و تماس‌هایی در این مورد با ابالات متحده گرفته شده ولی باید مخفی بماند.
روسیه معمولا پیش از انجام هر نوع تبادل، مراحل قانونی در مورد اتباع خارجی را به پایان می‌رساند.
از زمان تهاجم روسیه به اوکراین در اسفند ماه ۱۴۰۰ تنها یک مبادله زندانی میان واشنگتن و کرملین انجام شده است که در آن روسیه بریتنی گرینر ستاره بسکتبال را، که به دلیل قاچاق حشیش بازداشت شده بود، در ازای ویکتو بوت، دلال اسلحه که به دلیل جرایم مرتبط با تروریسم در آمریکا زندانی بود، ازاد کرد.